امروزه ارتقاي آگاهي مردم به منظور پيشگيري از سكته و انواع بيماريهاي قلبي بسيار حائز اهميت است.
به گزارش ايسنا، نشانه‌هاي هشدار دهنده ناراحتي‌هاي قلبي به شرح زير هستند:
- درد قلبي يا درد قفسه سينه: معمولا دردي فشارنده است كه بيشتر زير جناغ سينه احساس ميشود ولي ممكن است به ساير قسمت‌ها چون دست‌ها، گردن و زيرچانه منتشر شود.
- تپش قلب: بيشتر به صورت ضربان تند يا بي‌نظمي قلب است. به عنوان مثال در افتادگي دريچه ميترال، تپش و درد قلب شايع است.
- تنگي نفس: تنفس با سختي و همراه با فعاليت و كوشش بدني است. ممكن است به صورت حملات شبانه تنگي نفس باشد.
- غش قلبي: غش علت‌هاي مختلفي دارد. يكي از علل آن بي‌نظمي‌هاي ضربان قلب است كه باعث ميشود خون كافي به مغز نرسد. اگر ضربان قلب كمتر از 35 و بيشتر از 180 ضربه در دقيقه باشد، فرد غش ميكند.
بيماريهاي شايع قلبي:
- آنژين صدري: عبارت است از احساس گرفتگي، ناراحتي و سنگيني كه زير جناغ سينه احساس ميشود و ممكن است به گردن، چانه، كتف، سر دل و دست‌ها به ويژه قسمت داخلي دست چپ انتشار يابد. اين درد يك تا پنج دقيقه طول مي‌كشد. علت آن وجود پلاك‌ها و انسداد سرخرگها است. در افراد فشار خوني، ديابتي، سيگاري و مبتلا به چربي خون بالا بيشتر ديده ميشود.
- اختلال دريچه‌اي قلب: معمولا اين اختلال به دو صورت تنگي يا شلي در گشادي دريچه مشخص ميشوند و اغلب تا آخر عمر اين اختلال تشخيص داده نميشود. افتادگي دريچه ميترال شايعترين آنها است. اين بيماري مادرزادي است و باعث پس زدن خون از بطن به دهليز چپ ميشود. نشانه‌هاي اختصاصي آن تپش قلب، بي‌نظمي‌هاي قلبي بخصوص وقتي كه فرد به پهلوي چپ مي‌خوابد، دردهاي قفسه سينه، خستگي پذيري زودرس و سردردهاي ميگرني هستند.
بر اساس اين گزارش، در نارسايي‌هاي دريچه آئورت خون از دريچه به بطن چپ برمي‌گردد و بار بسيار زيادي بر دوش بطن چپ مي‌گذارد و به تدريج قلب بزرگ و نارسا خواهد شد. در ايران بيشترين عامل نارسايي‌هاي دريچه قلب، تب روماتيسمي و عفونت حاصل از آن است.
- نارسايي قلب: نارسايي‌هاي قلبي به طور كلي به دو دسته كلي حاد و مزمن ميشود. در نوع حاد مقدار قابل توجهي از بافت از بين مي‌رود يا دريچه قلب پاره ميشود. در اين حالت چون قلب آمادگي مقابله با اين نارسايي ناگهاني را ندارد، دچار افت فشار و شوك ميشود. در نارسايي مزمن؛ قلب به تدريج با شرايط نامطلوب كنار مي‌آيد، اما تنگي نفس شبانه، ورم پا، بزرگ و پرخون شدن كبد و خستگي و ضعف عضلاني ديده ميشود. بهترين درمان آن، حفظ آرامش، رژيم غذايي بدون نمك و كم چرب و استفاده از داروهاي ضد فشار و ادرارآور است.
- فشار خون: فشار خون بالا و پايين، هر دو مشكل ساز است. افرادي كه پرفشاري خون دارند 10 تا 20 سال زودتر از افراد ديگر مي‌ميرند. فشار خون بالا رگها را خراب ميكند و به قلب، مغز، چشم‌ها و كليه آسيب مي‌رساند و عامل سكته‌هاي قلبي است.
بر اساس اين گزارش، درمان فشار خون مشروط به رعايت نكات بسيار ساده‌اي است. فشار خون دو جزء و دو عدد دارد، عدد اول مربوط به فشار انبساط قلب (80 ميليمتر جيوه) است. فشار انبساط قلب از 90 ميليمتر جيوه و فشار انقباض قلب از 140 ميليمتر جيوه بالاتر باشد، تشخيص پرفشاري داده ميشود. اگر فشار انبساط قلب كمتر از 90 ميليمتر جيوه باشد، تشخيص فشار پايين داده ميشود و فرد وارد شوك شده و احتمال دارد جان خود را از دست بدهد. در فشار خون پايين خون كافي به مغز و ساير اندام‌ها نمي‌رسد و كاركرد آنها مختل ميشود. اسهال و استفراغ طولاني، خونريزي‌هاي شديد داخلي و خارجي و شوك هيجاني شديد باعث افت فشار ميشوند.
- لخته و التهاب در سياهرگ: سه علت عمده براي ايجاد لخته شناخته شده است. يكي، جريان خون كند و آهسته به علت عدم تحرك در طولاني مدت، ديگري آسيب و ضربه به جداره رگها و در نهايت وجود قابليت لخته شدن بالا در افراد. مانند مصرف كنندگان استروژن. اگر لخته در سياهرگ‌هاي عميقي باشد، درد، تورم و قرمزي ديده ميشود خطر حركت كردن لخته و گير كردن در رگهاي ريوي و مرگ وجود دارد. اگر لخته در سياهرگ سطحي باشد با كمپرس آب گرم برطرف ميشود.
عوامل موثر در بروز بيماريهاي قلبي:
- وزن نامناسب
– سن بالا
– فشار خون، چربي و قندبالا
– استعمال دخانيات
– سابقه خانوادگي
– عدم رعايت بهداشت فردي، دهان و دندان
– عدم تحرك و ورزش كافي
– شتاب‌زدگي
– رژيم غذايي نامنظم و نامناسب
– بيماريهاي عفوني مزمن
– تنش و فشار روحي كه به علت تاثير بر سرعت لخته شدن خون، افزايش فشار خون، افزايش كلسترول خون افزايش هورموني كه در آهنگ ضربان قلب اختلال ايجاد ميكند خطرساز خواهد بود. استرس در اكثر اوقات ميتواند ناشي از مشكلات زندگي شغلي مثل توقعات بيش از حد مديران و ناسازگاري با همكاران باشد.
پيشگيري:
- رژيم غذايي مناسب (اجتناب از مصرف غذاهاي سرخ كردني، پرنمك، پرچرب و استفاده از سبزيجات و ميوه‌هاي تازه)
- ورزش منظم (نرم دويدن، نرمش‌هاي سريع، شنا، دوچرخه سواري)
- ترك كامل سيگار
- درمان و كنترل كلسترول، قند و فشار بالا (با خوردن غذاهاي كم كالري مثل ميوه‌ها، سبزيجات، روغن گياهي و جوانه‌ها)
- مصرف آسپرين حداقل يك روز در ميان
- حفظ آرامش و خونسردي (به وسيله تكنيك‌هاي آرامش آموزي)
- مقابله كارآمد با استرس و فشارهاي زندگي (به وسيله تكنيك‌هاي حل مسئله)
- كاهش وزن (با ورزش، خوردن مواد غذايي سالم و كم كالري) و در نهايت بهبود سبك زندگي و سالم زيستن (با رعايت نكات بالا) و پيگيري اين نكات در طي زندگي روزمره.