چالش‎هاى پايان‎نامه‎نويسى در ايران (10)؛

تعاملات بين دانشگاهى و تسهيل در امر پژوهش

زهرا كيان‌بخت

يكي از مواردي كه در روند پايان‎نامه‎نويسي، باعث مي‌شود دانشجو بتواند كار پژوهشي خود را به نحو احسن به انجام برساند يا اختلالات و موانعي در راه او قرار گيرد، دشواري يا سهولت دسترسي به منابع تحقيقي است.

درواقع، هر چه فرايند جستجو و دستيابي به منابع براي دانشجويان راحت‎تر باشد؛ آنها بي‎دغدغه‎تر به تحقيق خواهند پرداخت و برعكس؛ وقتي دانشجويان ما در دانشگاههاي مختلف، براي دست يافتن به نسخه‎اي از يك كتاب گاهاً كم‌ياب، كه شايد فقط در كتابخانه برخي دانشگاههاي خاص مي‎توان آن را يافت، با انواع و اقسام مشكلات و مقررات دست و پاگير مواجه مي‏شوند، به جاي متمركز شدن بر موضوع مورد تحقيق خود، بايد انرژي و زمان زيادي را بر روي يافتن منابع اختصاص دهند.

اما اگر مرزهاي بين دانشگاهي در كشور ما، درنورديده مي‏شد و دانشجويان دانشگاههاي مختلف مي‏توانستند بسيار ساده‏تر از آنچه اكنون هست؛ به منابعي كه به دنبال آن هستند، دست پيدا كنند، مي‏شد به ارتقا و افزايش توان علمي جامعه دانشگاهي بيشتر اميدوار شد.

در حالي كه اكنون، دانشجويان حتي براي ورود از در ورودي برخي دانشگاهها، بايد زحمت عبور از هفت خوان معروف را به جان بخرند تا بتوانند خود را به مراكز تحقيقي و كتابخانه‏هاي دانشگاههاي مزبور برسانند و تازه در آن موقع است كه با انواع و اقسام مقررات اداري و محدوديتهاي زماني كه براي دانشجويان ساير دانشگاهها، درنظر گرفته شده روبرو مي‏شوند و خلاصه براي ديدن، تورق، يادداشت‏برداري، و بعضاً اسكن كتابهاي موردنياز خود، بايد رفت و آمدهاي بسيار را به جان بخرند تا بلكه به منابع موردنياز خود دست يابند.

به نظر مي‎رسد جامعه دانشگاهي ما براي بهبود و پيشرفت علمي پژوهشي، علاوه بر ساير نيازها، به بالا بردن سطح امكانات پژوهش و تسهيل در روند دسترسي به منابع براي انجام كار تحقيقي به شدت نيازمند است.

براي اين منظور، تجديدنظر در قوانين قديمي و از ميان برداشتن موانعي كه بر سر راه دسترسي آسان به منابع است، وضع قوانين جديد در جهت برداشته شدن مرزهاي بين دانشگاهي و به وجود آوردن فضايي باز و تازه براي افزايش تعاملات بين دانشگاهي، تلاش درراستاي تغيير سيستمهاي بسته كتابخانه‎اي به سيستمهاي باز كه در آن، دانشجويان بتوانند آزادانه منابع موردنظر خود را بيابند، دسترسي راحت به مقالات، مجلات و ژورنالهاي داخلي و خارجي و... ضروري است.