لزوم احرازهویت حضوری برای همسران و دختران مستمری‌بگیر بدون اعلام قبلی!

براساس قانون حمایت از خانواده، همسر و فرزندان دختر متوفی، می‌توانند از مستمری بازنشستگی وی برخوردار شوند، بر اساس این قانون تا همین چندی پیش، حتی اگر همسر یا دختر متوفی، خود حقوق‌بگیر بودند هم می‌توانستند این مستمری را دریافت کنند. طبق بند اول و ماده ۴۸ قانون حمایت از خانواده که در سال ۱۳۹۱ تصویب شد، حتی ازدواج مجدد همسر فرد متوفی موجب قطع این مستمری نمی‌شد و همچنان لازم‌الاجرا باقی می‌ماند. اما مدتی است، به‌طور نامحسوس و بدون آن‌که به افراد بازمانده مستمری‌بگیر اطلاع داده شود، تغییراتی در این قانون صورت گرفته است.

لزوم احرازهویت حضوری برای همسران و دختران مستمری‌بگیر بدون اعلام قبلی!

براساس قانون حمایت از خانواده، همسر و فرزندان دختر متوفی، می‌توانند از مستمری بازنشستگی وی برخوردار شوند، بر اساس این قانون تا همین چندی پیش، حتی اگر همسر یا دختر متوفی، خود حقوق‌بگیر بودند هم می‌توانستند این مستمری را دریافت کنند. طبق بند اول و ماده 48 قانون حمایت از خانواده که در سال 1391 تصویب شد، حتی ازدواج مجدد همسر فرد متوفی موجب قطع این مستمری نمی‌شد و همچنان لازم‌الاجرا باقی می‌ماند. اما مدتی است، به‌طور نامحسوس و بدون آن‌که به افراد بازمانده مستمری‌بگیر اطلاع داده شود، تغییراتی در این قانون صورت گرفته است.
 براساس این تغییراتِ اعلام نشده، همسر متوفی باید هر سه سال یک‌بار و دختر متوفی باید هر 6 ماه یک‌بار برای احراز هویت در مورد عدم ازدواج، با در دست داشتن شناسنامه به شعبه‌های سازمان تأمین اجتماعی محل زندگی خود مراجعه کنند تا حقوق مستمری آن‌ها قطع نشود و تأخیر در مراجعه به شعبه‌ها، باعث قطع حقوق فوری این افراد خواهد شد. طبعا سازمان تأمین اجتماعی با سامانه سازمان ثبت احوال لینک است و به‌صورت آنلاین از حیات و ممات همه افراد تحت پوشش مطلع است.
 اما این لینک در زمینه ازدواج این افراد،وجود ندارد و در وضعیت بحرانی کرونا، این زنان و دختران که بدون آگاهی از قانون جدید، با قطع مستمری خود مواجه شده‌اند، باید به شعب منتخب مراجعه کرده و عدم ازدواج مجدد خود را ثابت کنند!
طبیعی است که چنین تغییر بدون اطلاعی، برای بسیاری از مستمری‎بگیران که از قانون جدید اطلاع نداشته‌اند، مشکلاتی مانند قطع حقوق ناچیز مستمری، به‌وجود آورده و معیشت آنان را به مخاطره افکنده است.به‌ویژه که اغلب این زنان و دختران هیچ منبع درآمدیِ دیگری ندارند و به لحاظ معیشتی در شرایط دشواری به‌سر می‌برند.  
دبیرکانون شورای عالی بازنشستگان تأمین اجتماعی کشور در مورد این مستمری‌بگیران می‌گوید:«برابر قانون، حقوق مستمری که همسر فرد بازمانده و دختران او دریافت می‌کنند، در صورت ازدواج یا اشتغال باید قطع شود، به‌همین دلیل این افراد برای اثبات وضعیت خود باید به سازمان مراجعه کنند، در سامانه الکترونیکی ثبت احوال کشور، با استناد به کدملی به آمار فوتی‌ها دسترسی داریم، اما در خصوص تأهل و تجرد و اشتغال به کار افراد تحت تکفل این امکان در سامانه وجود ندارد به‌همین دلیل مراجعه حضوری اجتناب‌ناپذیر است.»
پرسش این است که چگونه یک همسر و یا دختر پیر و کهنسال، باید هر سه سال یا هر شش ماه یک‌بار، خود را به یکی از شعب برساند تا مشخص شود ازدواج نکرده است؟ و آیا اصولا امکان ازدواج زنی که در سنین
70 سالگی به بعد به سر می‌برد، وجود دارد؟
 پرسش مهم دیگر این است که چرا این قانون جدید، با تمام اما و اگرهایش در رابطه با قطع حقوق دوم و قطع مستمری در صورت ازدواج، به اطلاع این افراد رسانده نشده و در این مورد شفاف‌سازی‌های لازم صورت نگرفته است؟

این مسئله می‎تواند به‌نحوی نقض کرامت انسانی این افراد باشد که با توجه به وضعیت بحرانی اقتصاد و معیشت، هم از حقوق همسر خویش محروم می‌شوند و هم از حق ازدواج مجدد، چرا که براساس قانون حمایت خانواده و آن‌چه در سال 91 تصویب شده بود، زن می‌توانست حتی در صورت ازدواج مجدد، این حق خود را دریافت کند، زیرا او سال‌ها در زندگی فرد متوفی نقش و سهم داشته و اساسا نمی‌توان این استقلال مالی را به هر نحوی در مخاطره انداخت، ضمن این‌که ازدواج به‌عنوان یک امر مقدس، نمی‌تواند و نباید دیگر حقوق افراد را از آنان سلب کند. اما به‌نظر می‌رسد قانونگذار، نه تنها به این نکات مهم توجه چندانی نداشته، بلکه اینک این افراد را ملزم به احراز هویت حضوری برای اثبات عدم ازدواج کرده که به‌نوعی، عدم احترام به کرامت انسانی این افراد است؛ زنان میانسال و حتی کهنسالیرا تصور کنید که هر شش ماه و یا هر سه سال یک‌بار باید در جلوی یکی از شعبه‌ها تجمع کنند تا اثبات شود که ازدواج نکرده‌اند و مستحق دریافت مستمری همسر و یا پدر فوت شده خود هستند!  
به این ترتیب تنها می‌توانیم امیدوار باشیم که هر چه سریع‌تر با به
‌روز شدن سامانه این سازمان،لزوم مراجعه حضوری این افراد با این شکل نادرست مرتفع شود.