تغذیه در شیردهی، رابط سلامت مادر و شیرخوار

کارشناس ارشد تغذیه گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان با تاکید بر اهمیت توجه به تغذیه مادر شیرده گفت: در صورت تغذیه نادرست و ناکافی در دوران شیردهی، مادر بیش از شیرخوار متضرر می‌شود و با عوارضی مانند پوکی استخوان، مشکلات دندانی، کم‌خونی و ... مواجه خواهد شد.
زهرا باقری در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به برگزاری هفته جهانی شیر مادر از اول آگوست و اهمیت تغذیه مادران در دوران شیردهی اظهار کرد: تداوم تغذیه با شیر مادر مستلزم مصرف مواد مغذی و مقوی توسط مادر است. تغذیه مناسب مادر در این دوران علاوه بر تامین نیازهای تغذیه‌ای نوزاد از جمله مواد معدنی و ویتامین‌ها، برای حفظ بنیه، سلامت و اعتماد به نفس مادر و نیز حفظ و نگهداری ذخایر بدن مادر ضروری است.
وی افزود: تغذیه با شیر مادر همچنین موجب بهبود سطح ایمنی بدن شیرخوار در برابر ابتلا به انواع عفونت‌های حاد تنفسی، اسهال و نیز بازگشت وزن مادر به قبل از بارداری می‌شود.
کارشناس ارشد تغذیه گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: حجم شیر مادر رابطه مستقیم با تکرر شیردهی دارد. تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر سبب می‌شود شیر بیشتری تولید شود. با شروع مصرف غذاهای کمکی و کاهش دفعات شیردهی، حجم شیر تولید شده نیز کاهش می‌یابد در نتیجه نیاز افزایش یافته مادر به مواد مغذی نیز تعدیل می‌شود.
وی بیان کرد: نیاز مادر شیرده به کالری حدود ۵۰۰ کیلو کالری بیش از دوران قبل از بارداری است. برای تأمین این مقدار کالری علاوه بر مواد غذایی مقوی، از چربی‌های ذخیره شده در بدن مادر در دوران بارداری نیز استفاده می‌شود. ذخایر چربی در بدن مادر که در دوره بارداری ذخیره شده است،
۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوکالری از انرژی مورد نیاز برای تولید شیر را فراهم می‌کند.
 کاهش تولید شیر، پیامد دریافت ناکافی کالری
باقری با بیان اینکه دریافت کالری ناکافی سبب کاهش تولید شیر می‌شود، گفت: همچنین هر چند تولید شیر مادر به مقدار مایعات مصرفی مادر بستگی ندارد و مصرف مایعات سبب افزایش تولید شیر نمی‌شود اما برای پیشگیری از کم‌آبی بدن، مادران شیرده باید به مقدار کافی مایعات بنوشند.
وی افزود: مادان شیرده باید روزانه حدود هشت تا ۱۰ لیوان مایعات شامل شیر، دوغ کم نمک و بدون گاز، چای و آب میوه  طبیعی بنوشند و حتی مواد غذایی آب‌دار مانند انواع آش و سوپ و انواع خورش‌ها را میل کنند.
کارشناس ارشد تغذیه گروه بهبود تغذیه مرکز بهداشت خوزستان گفت: مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای غلیظ، قهوه، کوکاکولا و ... باید کاهش یابد زیرا مصرف این مواد ممکن است سبب تحریک‌پذیری، بی‌اشتهایی و کم‌خوابی شیرخوار شود. همچنین از نوشیدن الکل باید خودداری کرد.
وی افزود: غذای مادر شیرده باید حاوی اندازه‌های کافی از شش گروه غذایی اصلی شامل نان و غلات به میزان هفت تا ۱۱ واحد، میوه‌ها چهار تا پنج  واحد، سبزی‌ها سه تا چهار واحد، گوشت و تخم مرغ دو واحد، حبوبات و مغزدانه‌ها یک واحد و شیر و فرآورده‌های آن سه تا چهار واحد باشد تا از دریافت ویتامین و املاح معدنی به میزان کافی اطمینان حاصل شود.
باقری عنوان کرد: مقدار ویتامین موجود در شیر مادر، انعکاسی از مقدار ویتامین مصرفی مادر است. میزان ویتامین D شیر مادر هم به میزان قرار گرفتن او در معرض نور مستقیم خورشید وابسته است.