هرمزگان در آستانه تبدیل به قطب اول تولید در کشور

* علی ستاری
هرمزگان در حال تبدیل شدن به بزرگترین تولید کننده فولاد ایران است بر همین اساس باید به الزامات تولید فولاد بدون کربن توجه شود تا در آینده بتواند در بازارهای جهانی حضور داشته باشند.
یکی از اصلی‌ترین محورهای توسعه یافتگی برای هر کشوری، شاخص‌های آن کشور در صنعت فولاد است چرا که این صنعت به عنوان صنعتی مادر شناخته می‌شود و تداوم حیات بسیاری از صنایع پایین دست از جمله صنایع مهم کشتی سازی، خودروسازی و حتی صنایع دفاعی به فولاد وابسته است.
امروز همه ژاپن را به عنوان کشوری شاخص در توسعه صنعتی می‌شناسند اما وقتی به تاریخ ژاپن به ویژه بعد از پایان سال‌های اشغال توسط آمریکا نگاه می‌کنیم، می‌بینیم پایه رشد و توسعه شتابان این کشور با تمرکز بر روی صنعت فولاد انجام شده است و با تکیه بر این صنعت ژاپنی‌ها موفق شدند صنعت کشتی‌سازی و خودروسازی خود را توسعه دهند و در کمتر از ۱۰ سال بعد از پایان اشغال آمریکا، اقتصاد ملی خود را احیا کنند.
 لزوم توجه به عقلانیت و آمایش سرزمینی در توسعه صنعتی
وقتی کشوری شکست خورده مانند ژاپن بتواند با تکیه بر صنعت فولاد اقتصاد خود را نجات دهد، جمهوری اسلامی ایران با توجه به ظرفیت‌ها و مزیت‌هایی که دارد باید به طریق اولی از صنعت فولاد بهره ببرد اما شرط این مهم حاکم کردنِ عقلانیت و منطق در تصمیم‌گیری‌ها و توجه به آمایش سرزمینی است.
طبق اسناد بالادستی و آمایش سرزمینی،
صنایع فولادی به عنوان صنایعی آب بَر باید در پهنه‌هایی که دارای منابع آب پایدار هستند مستقر شوند و با توجه به این اصل مهم در حال حاضر پر باران ترین نقطه ایران را نیز نمی‌توان منطقه‌ای با آب پایدار قلمداد کرد بنابراین سواحل جنوبی ایران به دلیل اتصال به اقیانوس‌ها و آب‌های آزاد بهترین نقطه برای استقرار صنایعِ دارای نیاز آبیِ بالا هستند.
 انتقال آب به صنایعِ کویرنشین به جای انتقال صنایع به کنار آب
در گذشته، «بزرگترین واحد فولادی غرب آسیا» از شهر بندرعباس به فلات مرکزی ایران منتقل شده است، امروز هیچ کارشناس و متخصصی را نمی‌توان یافت که از این تصمیم دفاع کند اما اینکه با وجود مضرات چنین تصمیماتی بخواهیم به جای انتقال صنعت به ساحل، آب را برای تداوم حیات این صنایع به کویر برسانیم یعنی هیچ درسی از اشتباهات گذشته نگرفته‌ایم و همچنان در بر همان پاشنه‌ی پیشین می‌چرخد.
اولین الزام برای حیات هر صنعتی توجیه اقتصادی است و آبی که در مبدا متر مکعبی ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان شیرین‌سازی می‌شود زمانی که بعد از طی هزاران کیلومتر مسیر به واحد تولیدی برسد با چه قیمتی قرار است احیاگر صنعت باشد؟ و این یعنی افزایش قیمت تمام شده‌ی محصولی که برای صادرات باید دوباره از کویر مرکزی ایران پا به پای خطوط انتقال آب خود را به بندرعباس برساند.
 صنعت فولاد ناگزیر به حذف کربن جهت حفظ بازارهای بین‌المللی
یکی از توافقات بین‌المللی در سطح کشورهای جهان، تلاش برای حذف گازهای آلاینده‌ای چون دی اکسید کربن است.
بیش از ۶۰ کشور دنیا و کشورهای اتحادیه اروپا تعهد کرده‌اند که تا سال ۲۰۵۰ تولید کربن خود را به صفر برسانند، طبق این پیمان تنها محصولاتی در بازار این کشورها امکان ورود خواهند داشت که در فرآیند تولیدشان کربنی وارد هوا نکرده‌اند، بر
همین اساس صنعت فولاد جهانی در حال ورود به عرصه‌ای جدید است تا بتواند فولاد را با کمترین آلایندگی تولید کنند.
اگر واحدهای تولیدی کشورمان نخواهند خود را با این فرآیند وفق دهند قطعاً آینده را به طور کامل از دست خواهند داد و هیچ کشوری فولاد تولیدی ایران را نخواهد خرید و این یعنی محور توسعه در کشور که در شرایط ارزی سخت یکی از بازوهای تأمین ارز نیز به شمار می‌آید از بین خواهد رفت.
 باید به سمت تولید «فولاد سبز» برویم
عباس نجفی زاده استاد دانشگاه و رئیس هیأت مدیره انجمن تولید کنندگان آهن و فولاد ایران در حاشیه اولین کنفرانس ملی آهن‌سازی در بندرعباس، گفت: صادرات فولاد ایران در آینده با مشکلاتی روبرو خواهد شد چرا که کشورهای دنیا در حال تعقیب رد پای کربن در محصولات فولادی هستند از این رو واحدهای فولادی کشور ناگزیر هستند از همین الان برای حذف کربن از فرآیندهای تولید فولاد اقدام کنند.
وی تاکید دارد که دنیا امروز مشتری «فولاد سبز» است و فولاد سبز را محصولی با کمترین تولید کربن، بدون ضایعات و قابل بازیافت معرفی می‌کند.