جای خالی یک "بانک اطلاعاتی" در مدیریت مشکلات کشور

امروزه تمام مشکلات و معضلات در عرصه های مختلف از محیط زیست گرفته تا تحرکات نظامی، از رشد و رکود اقتصادی گرفته تا سلیقه گرایی فرهنگی، از پتانسیل های ورزشی گرفته تا رشد علم و فناوری
 و ... همه و همه براساس اطلاعات طبقه بندی شده مشخص و جوامع آماری شکل می گیرند.
به عبارتی این علم آمار و اطلاعات است که امروز توانسته به ابعاد گوناگون زندگی بشر از نیازها تا توانایی هایش نظم و انضباط دهد و پیش زمینه علم برنامه ریزی را برای آن مهیا سازد. لذا اگر بانک های اطلاعاتی و جوامع آماری وجود نداشته باشند، شاهد هدر رفت سرمایه ها، اشتباه در هدفگذاری ها و ناکارآمدی در حیطه عمل خواهیم بود.
متاسفانه در کشور ما هرچیز که با آمار و اطلاعات در ارتباط است، قطعی، رسمی و مستند نیست. آمارها همواره تخمینی است و نمی توان بر صحت و سقم و یا میزان اثرگذاری ها را درآنها مشاهده کرد. این مشکل تاکنون آسیب های فراوانی به اهداف و چشم اندازهای ما داشته
 است.
اما تاثیر مخرب نبود بانک های اطلاعاتی در زمان مدیریت بحران آسیبش دوچندان می شود.
در تجربه بلایای طبیعی همچون سیل و زلزله، همچنان اخبار و
گزارش ها نشان از گلایه مردم به سبب جا ماندن و یا قرار نگرفتن در لیست آسیب دیدگان دارد. اما هرچه عمق بحران نیز بیشتر باشد، آسیب ها از بابت نبود بانک اطلاعاتی افزایش می یابد. در قضیه کرونا نیز فقدان بانک های اطلاعاتی، میزان آسیب پذیری جامعه را افزایش داده است. به عنوان مثال براساس تصمیم دولت 23 میلیون خانوار ایرانی کمک هزینه یک میلیون تومانی می گیرند و این درحالی است که طی ماه های اخیر 8 میلیون نفر از لیست پرداخت یارانه ها حذف شده اند و مشمول دریافت یارانه نبودند و امروز قرار است به آنها نیز این کمک مالی تعلق گیرد.
یا درنمونه ای دیگر در بحران کرونا، بحث دریافت حقوق بیکاری برای بیمه شدگان است. مسئولان گفته اند درخواست های وصول شده باید بررسی و راستی آزمایی شود و این مسئله با کمبود منابع مالی موجب قرار گرفتن افراد نیازمند در صف نوبت دریافت حقوق بیکاری خواهد شد. درصورتی که با داشتن بانک اطلاعاتی از سوی صاحبان مشاغل خیلی سریع باید حقوق بیکاری به متقاضیان تعلق بگیرد.
همچنین نداشتن آمار و اطلاعات کافی درمورد کارگران روزمزد و فصلی در این بحران کنونی آسیب جدی به این خانوارها زده است، اما به سبب نبود آمار دقیق و مشخص از تعداد و پراکندگی آنها موجب هدر رفت
کمک ها و جاماندن بسیاری از این اقشار نیازمند خواهد شد. این کارگران درحالت عادی و در بهترین شرایط 6 ماه از سال شاغل هستند و درآمد دارند، این درحالی است که مشمول بیمه بیکاری نمی شوند و در سامانه مشخصی براحوال انها رسیدگی نمی شود تا در مواقع ضروری همچون زمان کنونی، از آنها حمایت مالی شود.
متاسفانه فقدان و نقصان این بانک های اطلاعاتی در زمینه اقتصادی تاثیرات منفی بیشتری دارد. چرا که بحث حمایت مالی و یا برنامه ریزی اقتصادی، به سبب تاثیرات عینی و مستقیم بر زندگی اقشارجامعه و همچنین وضعیت مالی کشور، می تواند با درست نبود اطلاعات به جهت نامناسب هدایت شود و هدف اصلی محقق نگردد.به نظر نمی رسد با این بوروکراسی عریض و طویلی که ما در کشورمان مواجهیم و با حضور انبوهی از نهادها و سازمان ها، جمع آوری یک بانک اطلاعاتی از وضعیت هویتی و شغلی افراد کار مشکلی باشد. ممکن است زمان بر باشد اما غیرممکن نیست. حتی اگر به صورت کلی قادر به تشکیل بانک اطلاعاتی نیستیم، باید به صورت موضوعی این جوامع آماری شکل بگیرند تا برنامه ها و تصمیم گیری ها براساس داشته ها و نیازها انجام شود. صرف تخصیص بودجه و درنظر گرفتن طرح های حمایتی نمی توان انتظار داشت اهداف اصلی محقق شود و این رویه مصداق عینی بروز رانت و فساد در عرصه های مختلف می باشد.
درحال حاضر وضعیت معیشتی بسیاری از مردم به سبب کرونا نگران کننده است، و نگران کننده تر از آن جا ماندن برخی اقشارجامعه از
 کمک های حمایتی است. دولت یا باید بدون درنظر گرفتن وضعیت مالی افراد این کمک ها را به کل جمعیت ایران اختصاص دهد و یا خیلی سریع سازوکار و سامانه ای را راه اندازی کند تا جاماندگان و نیازمندان واقعی بدون فوت وقت به لیست حمایت شوندگان مالی اضافه شوند.

hamidasgari2020@yahoo.com