درآمدزایی به شیوه بانکی؛ اندک اندک، اما میلیاردی!

در طی هفته گذشته، بانک‌ها، بالاخره توانستند بر نرخ خدمات مختلفی که به مردم ارائه می‌دهند، بیفزایند. خدماتی که در واقع چون پول مردم در بانک‌هاست و بانک‌ها از این پول‌ها به انحاء مختلف درآمدزایی کرده و سود می‌برند، باید رایگان و یا حداقل بسیار ارزان صورت گیرد. اما آنچه در عمل در حال وقوع است، گران شدن حتی خدمات رایگان است؛ به‌عنوان مثال تعویض رمز دوم که دیگر کاربرد خاصی هم در عملیات بانکی ندارد، و به جای آن در حال حاضر از رمز پویا استفاده می‌شود، نیز مشمول نرخ‌گذاری از سوی بانک‌ها شده است!
در کنار خدمات دیگر، یکی از پرکاربردترین خدمات بانکی غیرحضوری، انجام عملیات انتقال وجه به‌صورت غیرحضوری است، که بانک‌ها در این زمینه نیز افزایش قیمت داشته‌اند. با نظر بانک مرکزی از این پس انتقال یک میلیون تومان پول ۶۰۰ تومان و به ازای هر یک میلیون اضافه، ۲۴۰ تومان بیشتر باید کارمزد پرداخت کرد. با یک محاسبه گذرا باید گفت که همین ۱۰۰ تومان یعنی ۲۰ درصد افزایش ناگهانی! هزینه  تازه‌ای که در کنار این افزایش قیمت‌ها روی دست مردم نهاده شده، این است که پیش از این بانک مرکزی دستوری مبنی بر دریافت خدمات الکترونیکی بانک چون پایا و ساتنا ابلاغ نکرده بود و کارمزد خدمات بانکی شامل خدمات الکترونیکی نمی‌شد اما حالا طبق مصوبه‌ای که از آذر ماه اجرا خواهد شد، کارمزد انتقال وجه بین‌بانکی پایا یک صدم مبلغ تراکنش با کف ۲۰۰ تومان و تا سقف 2500 تومان خواهد بود.
همچنین، کارمزد انتقال وجه بین‌بانکی ساتنا نیز ۲ صدم درصد
مبلغ تراکنش تا سقف 2500 تومان تعیین شده است.
به این ترتیب، برای بار چندم، بانک‌ها با چنین افزایش قیمت‌هایی، به‌عنوان محل درآمد، دست در جیب مردمی کرده‌اند که هر روز بر مشکلات معیتشی آنان افزوده می‌شود. احتمالا مسئولان ذیربط در این زمینه با خود اندیشیده‌اند که شاید برای مردم 100 تا 500 تومان پولی نباشد اما وقتی به تعداد تراکنش‌های انبوه روزانه توجه کنیم، متوجه می‌شویم که همین به زعم خودشان، اندک‌هایی که از مردم می‌ستانند، منجر به درآمدزایی میلیاردی برای بانک‎ها می‎شود.
طبق آماری که بانک‎ها خود اعلام و منتشر کرده‎اند، در ایران سالانه بیشتر از ۳ میلیارد بار عملیات کارت به کارت انجام می‌شود. یعنی با افزایش ۱۰۰ تومنی پایه، سالی ۳۰۰ میلیارد تومن بیشتر فقط از عملیات کارت به کارت نصیب بانک‎ها می‎شود؛ درآمدی که اصلا نمی‎توان به سادگی از کنار آن گذشت؛ قرار است بانک‎های مختلف کشور با چنین درآمدهایی که به‎طور مستقیم از حساب مردم برمی‎دارند در کدام یک از خدمات فرهنگی و گشایش‎های اجتماعی سهیم شوند؟ و این میزان درآمد را در کدام بخش‎های اجتماعی که به نفع مردم باشد، سرمایه‎گذاری کنند؟  چرا که در اغلب کشورهای توسعه یافته و چرا دورتر برویم در همین کشور همسایه‌مان ترکیه، بانک‌ها فعالیت و سرمایه‌گذاری بسیاری در انتشارات، و ایجاد کارگاه ‌های تولیدی کوچک و بزرگ نقش به‌سزا و موثری دارند و البته خدمات تسهیلاتی ارزان قیمت ارائه می‌دهند. با این نگاه، آیا اساسا بانک‎های ما در چنین زمینه‎هایی فعال هستند؟ آیا از سوی نهادهای ذیربط به نحوه هزینه‌کرد چنین درآمدهایی نظارتی می‌شود؟

a.f.far99@gmail.com