هوای جانوران رو به انقراض این سرزمین را داشته باشیم

شکار غیرقانونی و بدون مجوز در کنار حمله به محیط بانان همچنان در کشور ادامه دارد، به ویژه آن که بخش قابل ملاحظه‌ای از شکارچیان به‌دنبال شکار گونه‌های کمیاب و در حال انقراض و قاچاق آن‌ها از کشور هستند. متاسفانه امکانات سازمان محیط زیست و جنگلبانی نیز دراین زمینه، جوابگویی مبارزه با این نوع تخطی‌ها نیست.
شاید جالب باشد بدانیم از حشره‌خوار دوگرمی تا نهنگ ۳۰ متری با وزن ۱۳۰ تن، همه جزو گونه‌های جانوری هستند که زیستگاه‌شان طبیعت ایران است. اما برخی از این گونه‌ها در خطر انقراض قرار دارند. تنوع جغرافیایی و اقلیمی کشور ایران این امکان را فراهم کرده است که طیف منحصر به‌‌فرد و ارزشمندی از گونه‌های جانوری را در خود جای دهد. بر اساس آخرین بررسی و گزارش‌های تحقیقی کارشناسان محیط ‌زیست، نزدیک به هزار و ۲۰۰ گونه جانوری مهره‌دار اعم از پستاندار، پرنده، خزنده و دوزیست در اکوسیستم‌های خشکی و آب‌های داخلی ایران زندگی می‌کنند. ولی بسیاری از این گونه‌ها در آستانه انقراض قرار دارند یا تهدید به انقراض شده‌اند، و یا در فهرست موجودات منقرض شده قرار گرفته‌اند و با 
فلات ایران خداحافظی کرده‌اند.
پرسش این است که چه عواملی در انقراض گونه‌های جانوری ایران دخیل‌اند؟ کارشناس محیط ‌زیست، در خصوص عوامل تأثیرگذاردر این مورد می‌گوید:«به‌طورکلی زندگی در اقلیم‌های خشک برای جانداران شکننده‌تر است.»
وی در توضیح عوامل مؤثر بر نابودی جانوران، می‌افزاید:
«تغییرات ناگهانی در فاکتورهای مهم زیستگاهی مثل تغییر در منابع آب، فرسایش خاک، تغییر کاربری زمین به این عنوان که مرتع تبدیل به زمین کشاورزی یا روستا یا شهر شده، یا برای فعالیت‌های صنعتی مورد استفاده قرار گرفته، رتبه نخست را در تهدید گونه‌های جانوری ایران را دارد.»
خشک شدن تالاب‌ها و منابع آبی و نفوذ کود و سمومی که وارد آب می‌شود، به‌معنای تهدید زندگی این جانوران در آب است و تغییر کاربری زمین‌ها و اکوسیستم و چرخه زنجیره غذایی، نیز مواردی است که زندگی این جانداران را در خشکی تهدید می‌کند.اما در ایران بیشتر توجه معطوف به پستانداران بزرگ‌جثه و برخی گونه‌های پرندگان است. درنای سیبری یایوزپلنگ آسیایی بیشتر از دیگر گونه‌ها موردتوجه افکارعمومی، کارشناسان، و مسئولان محیط‌ زیست قرار دارند.ولی در میان پستانداران، بیشترین آمار تهدیدها در مورد گوسفند وحشی یا کل و بز یا بز وحشی، آهو، و گورخر ایرانی است. نمونه‌وار، کاهش جمعیت گورخر ایرانی طی سال‌های اخیر بسیار نگران کننده است.
از منظر این کارشناسان محیط ‌زیست همیشه باید منتظر حفاظت از سوی دولت بود و این حفاظت مستمر نیست و با توجه به تنوع و گستره طبیعت ایران، اعتبار آن کفایت نمی‌کند. وی ادامه می‌دهد:«ایران به جهت تنوع زیستی بالا پتانسیل بسیار خوبی دارد و اگر به‌درستی مسایل طبیعی در این کشور مدیریت شود، عزم جدی برای نگهداری آن وجود داشته باشد و نگاه علمی به‌جای نگاه احساسی و سیاسی به محیط‌زیست معطوف شود، هنوز می‌توان آن‌را سرپا نگه داشت.»