چراغ سبز دیپلماسی و نگرش معقول به تحولات

طی دو روز گذشته بحث ها پیرامون اظهارات اخیر وزارت خارجه کشورمان درمورد مذاکره مستقیم با آمریکا بازخوردهای بسیاری در داخل و خارج از کشور داشته است. از سوی دیگر اظهارات رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، درباره احتمال آزادی زندانیان آمریکایی  ذیل توافق و واکنش مثبت مقامات کشورمان نسبت آن، نشان می دهد که درک مناسبی از شرایط و برخی ضرورت های دیپلماتیک ایجاد شده است.
وزیرخارجه کشورمان در این باره بیان داشته که اگر در رسیدن به توافق با پشتوانه بالا در برخی سطوح با آمریکا مذاکره مستقیم داشته باشیم، این گزینه را مورد توجه قرار خواهیم داد. درمورد تبادل و آزادی زندانی ها نیز موضع کشورمان منطقی بوده و آن را گزینه ای سازنده خوانده اند. از سوی دیگر طرف آمریکایی نیز نسبت به این موضع ایران استقبال کرده و آن را گامی برای "زنده نگه داشتن" توافق هسته ای قلمداد کرده اند.
اگر قدری در این موضع گیری ها و واکنش ها تامل کنیم متوجه خواهیم شد که مذاکره با آمریکا اساساً موضوعی خاص و یا فوق العاده نیست، بلکه روال معقول یک دیپلماسی سازنده و پویا براین اساس است که بتواند در تمام عرصه های سیاسی،اقتصادی و اجتماعی علاوه بر اینکه اصول خود را حفظ کند، و درعین حال نوعی تعامل سازنده با دیگر کشورها را حتی به صورت موردی در دستورکار داشته باشد.
این تعقل و به تعبیر برخی "چراغ سبزها" در عرصه دیپلماسی باید براساس و پایه منافع ملی شکل گیرد. باید به این امر باور داشته باشیم که اگر در عرصه تحولات مختلف منطقه ای و بین المللی منافع ملی کشور موضوعی با گفتگو با رقبا و حتی دشمنان موجب تسهیل امور می شود، این مهم را از دستور کار خارج نکنیم. ایران طی دهه های گذشته این پتانسیل را از خود نشان داده که می تواند در تحولات و عرصه های مختلف و اثرگذار جهانی قادر به نقش آفرینی است و صرفاً درمورد مسئله فلسطین موضع اصولی خود را غیرقابل تغییر و تعدی می داند. در سایر موارد کشورمان توانسته در بزنگاه های حیاتی نرمش ها و مقاومت های منطقی
داشته باشد.
اما نکته اصلی اینجاست که بعضاً این تعقل دیپلماتیک اسیر
سلیقه گرایی و منافع جناحی و سیاسی می شود و روند اجرای اقدامات معقول با تاخیر مواجه می شود. این تاخیر از یک سو هزینه هایی را برای کشور به همراه دارد و از سوی دیگر برخی اعمال سلیقه ها موجب تضاد با سلایق و خواست عمومی می گردد و بار این دست اقدامات بر دوش جامعه می افتد.
همین مسئله جدای از هزینه های خارجی که ممکن است در عرصه دیپلماتیک برای کشور به وجود آید، نوعی تنش و ابهام و ریزش در اعتماد عمومی را سبب می شود که قابل توجیه نیست. ایرانیان از دیرباز ملتی عقلگرا و صلح طلب بوده و هستند. لذا چنین خصوصیت اخلاقی برای یک ملت، می طلبد که چراغ دیپلماسی آن همواره سبز باشد، اما در همین چراغ سبز نیز گاهی توقف کند و گاهی سرعت بگیرد. چرا که قرار نیست به بهانه دیپلماسی از ارزش ها و مصالح کشور و ملت عبور کنیم.
رویکرد امروز دولت و حاکمیت نیز در همین مسیر عقلانیت برشمرده می شود و مسلماً نتیجه آن هرچه باشد چیزی از ارزش اقدام و تصمیم کنونی نمی کاهد، به شرط اینکه همین عقلانیت در ادامه مسیر تا رسیدن به مقصد مورد توجه باشد.