سقوط قیمت نفت ؛ اقتصاد کرونا زده را به کما برد!

شيوع گسترده و پاندمي كوويد19 درجهان، تاثيرات ناخوشايند و منفي فراواني بر اقتصاد اغلب كشورهاي جهان گذاشته است، تاثيراتي كه با گذشت زمان هرچه بيشتر خود را نمايان مي‎سازد، در حالي‎كه تقريبا هيچ كشوري آمادگي لازم براي مقابله با اين تاثيرات منفي ندارد. اما در اين ميان آن‌چه كه روز دوشنبه گذشته در بازار نفت اتفاق افتاد، يك شوك بزرگ بر تمام كشورهاي صادركننده وارد كرد، قيمت نفت برنت در روز دوشنبه تا منفي 40 دلار و 32 سنت سقوط كرد و اينك با نوسان همراه است. شايد از منظر كارشناسان اقتصادي، اين شوك، چندان هم نامحتمل نبود؛ چرا كه با ركود در توليدات مختلف صنعتي، ركود صادرات و مبادله كالا، توقف بسياري از پروازها بين كشورها، تعطيلي كارخانه‌ها و ... استفاده از سوخت و تقاضاي فيزيكي آن به حداقل ميزان خود رسيد. شيوع كرونا موجب شد بسياري از شركت‌هاي بزرگ نفت وگاز هم حجم توليد و نيز هزينه‌هاي خود را كاهش دهند.در اين ميان چين به‌عنوان بزرگ‌ترين خريدار نفت در جهان با 14 ميليون بشكه در روز، خريد خود را كاهش داده و طبيعي است كه اين كاهش موجب انباشت نفت در بازار مي‌شود.
كارشناسان اقتصادي، در مورد اقتصاد آمريكا با توجه به ركود توليد و صنعت، چنين وضعيتي را پيش‌بيني كرده بودند. يكي از دلايل چنين امري، پرشدن مخازن ذخيره و نيز انباشت نفت در ميادين نفتي اعلام شده، مشكلي كه بي‌شك به تداوم ركود اقتصادي دامن خواهد زد. سقوط
 306 درصدي قيمت نفت آمريكا، نشان مي‌دهد كه اقتصاد آمريكا تا چه حد از كروناويروس ضربه خورده است. در اين ميان البته نبايد دلالان نفتي را ناديده گرفت كه با ارزان شدن قيمت نفت، تا حد اشباع نفت خريداري كردند واكنون ناچارند آتش به مال خود بزنند، اين مسئله نيز در زنجيره علل و عوامل منفي شدن قيمت نفت موثر بود.
 پس از منفي شدن قيمت نفت در روز دوشنبه، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا گفت دولت او ممکن است برای کمک به صنعت نفت در کشورش، توقف واردات نفت از عربستان را بررسی کند.
در طي تصميماتي كه در اوپك صورت گرفته شده بود، برخي كشورها مانند روسيه و عربستان پس از راه انداختن يك جنگ نفتي در نهايت، به کاهش ۹/۷ میلیون بشکه‌ای در روز تن داده بودند، كه البته اين كاهش تا پیش از ماه مه قابل اعمال نيست و به نظر بسیاری از فعالان بازار نفت این اقدام کمک قابل توجهی به بهبود قیمت‌ها نخواهد کرد، اما احتمال مي‌رودعربستان کاهش توافق شده را زودتر آغاز کند.
براساس گزارش رويترز:«قیمت نفت آمریکا وارد محدوده منفی شده است. به این معنی که فروشندگان در معاملات آتی نفت باید به خریداران پول هم بدهند.» اين مسئله درابتدا شايد خنده‌دار به نظربرسد، اما واقعيت تلخي است كه بر اقتصاد بسياري از كشورهاي توليد و صادركننده نفت سايه انداخته است. به اين ترتيب منفي شدن قيمت نفت، عملا در حال به زانو درآوردن اغلب اقتصادهاي بزرگ دنياست، چرا كه بازار نفت به‌طوركلي به دليل كاهش تقاضا با مازاد عرضه ناگهاني مواجه شده است. در واقع اكنون اوضاع به گونه‌اي است كه براي توليدكنندگان پرداخت ده‌ها دلار در هر بشكه براي خلاصي از نفتي كه توليد كرده‌اند، به صرفه‌تر از در انبار نگاه داشتن آن است.
چنين شوك اقتصادي در حالي اتفاق مي‌افتد كه  بودجه سال 99 كشور ما نيز  با پيش‌بيني قيمت 50 دلار براي هر بشكه نفت، بسته شده و طبيعي است كه كشور در حال تحريم ما نيز، از اين اتفاق تاريخي و ضربه‌هاي ناگزير آن، بي‌نصيب نماند. چرا كه نفت به تنهايي تامين كننده 30 تا 41 درصد منابع بودجه دولت است. اكنون نوبت اقتصاددانان و كارشناسان اقتصادي كشور است كه با توجه به چنين روندي، تصميم‌هاي منطقي و قابل اجرا بگيرند و اقتصاد وابسته به نفت كشور را نجات دهند.  

a.f.far99@gmail.com