کشوری با انبوه منابع طبیعی اما با اقتصادی تک محصولی!

شاید پربیراه نباشد اگر بگوئیم که «نفت» و وابستگی مفرط ما به آن، و درآمدی که روزگاری از آن داشتیم و می‌شد روی آن حساب کرد، ما را به کشوری تک‌بعدی تبدیل کرده در جهانی که روی به‌سوی چند ساحتی دارد و برای فروش هرچیزی، بازاری. «نفت» و وابستگی اقتصاد ما به آن موجب شده دیگر محصولات و منابع طبیعی سرشار کشور را نادیده بگیریم.
 نفت به پاشنه آشیل ما تبدیل شده است. در حالی‌که کشور ما محصولات بی‌مانندی چون قالی، پسته، برنج، زعفران، گربه، و سوهان و گز و پنیر و گل ایرانی دارد، می‌توانست ما را از این اقتصاد تک‌محصولیِ تا حدی فلج‌کننده نجات دهد، کافی بود با مشورت و همکاری و همگامی کارشناسان اقتصادی داخلی و خارجی، راهکارهایی برای تولید انبوه در حد استانداردهای جهانی همراه با بسته‌بندی‌های مطلوب، برای این محصولات بازارهای پرفروش و لاجرم پردرآمدی در سطح جهانی پیدا کرد.
 اگر چنین کرده بودیم؛ حالا نگران کشف میدان گازی از سوی ترکیه نبودیم؛ به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران:« ترکیه با کشف میدان‌گازی در دریای سیاه، به‌زودی وارد عراق و نخجوان که امروز در اختیار ایران است، خواهد شد.اگر اقدام جدی صورت نگیرد و موضوع صادرات گاز به رایزنی‌های دیپلماتیک ورود نکند، بازارهای خود را از دست می‌دهیم.» چرا این مقام با اطمینان از ورود ترکیه به بازار گاز در این دو ناحیه سخن می‌گوید؟ چون می‌داند که اولا آن کشورها درگیر تحریم نیستند و طبعا معامله و تبادل پول با ترکیه راحت‌تر از ایران است و دوم این‌که توان بازاریابی آنان همگام با ظهور تکنولوژی‌های مختلف، به‌روز شده است. همین افغانستانی که روزگاری تنها و تنها به صدور غیرقانونی انواع مواد مخدرمشهور بود، اینک در یک رویکرد متفاوت، در حال صدور زهرعقرب به آمریکاست؛ عقرب و مارهای زهرداری که ما هم در کشو‌رمان انواع مختلفی از آن‌ها را داریم. هر گالن زهرعقربی که افغانستان به آمریکا می‌فروشد، 39 میلیون دلار-950 میلیاردتومان- درآمد دارد.
 شوربختانه ما با داشتن پتانسل‌هایی بیش از این، چسبیده‌ایم به نفت، و این محصول کم‌بنیه مدام از توان اقتصادی کشور ما می‎کاهد. برای زیستن در آینده، ناچار از درک گذشته و درس گرفتن آن هستیم.