واردات واکسن توسط بخش خصوصی و پس‌لرزه‌های قابل تامل!

بالاخره، پای بخش خصوصی به‌طور رسمی به واردات واکسن کووید19، باز شد. به گفته رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو:«سرانجام سازمان غذا و دارو، نامه مجوز لازم برای واردات واکسن کرونا در بخش خصوصی را صادر کرد و به این ترتیب شرکت دریافت‌کننده مجوز از روز دوشنبه نسبت به گشایش ال سی و انتقال منابع مالی برای واردات این واکسن اقدام خواهد کرد.»
این امر ممکن است بر واردات واکسن به کشور و دسترسی مردم به آن، سرعت بخشد. اما مانند بسیاری از مواردی از این دست که پای
بخش خصوصی به استفاده از ارز تخصیصی در واردات باز شده، احتمالا باید منتظر پس‌لرزه‌های همیشگی باشیم که نخستین مورد آن، مشکل گمرک با واردکنندگان در ترخیص کالاست و ارائه کدهای بانک مرکزی که زمان‌بر است و مواردی از این دست که معمولا ترخیص کالاها از گمرک را با موانعی مواجه می‌کند. اما آیا در مورد واکسن کووید19، که هم نحوه وارد کردن و هم زمان توزیع آن-با توجه به این‌که به دما و شرایط خاصی برای نگهداری نیاز دارد- توجه شده است؟ آیا هماهنگی‌های لازم با بانک مرکزی و گمرک برای ترخیص هرچه زودتر واکسن‌های وارداتی، انجام گرفته است تا این واکسن‌ها، با توجه به سخت‌گیری‌های زمانبر گمرک، در پروسه ترخیص نمانده و لاجرم مانند برخی کالاهای فسادپذیر دیگر، فاسد نشده و از چرخه خارج نشوند.
مشکل قابل انتظار دیگر در ورود بخش خصوصی به واردات واکسن، همان مشکل همیشگی «رانت» است، آن‌هم در جایی‌که بنا بر اعلام وزارت بهداشت، تنها چند شرکت دارویی می‌توانند در این مورد اقدام کنند، اما آیا واقعا چنین امکانی تنها به این شرکت‌ها واگذار خواهد شد یا پای بخش‌های دیگری هم درمیان است؟ معضل بعدی در رابطه با ورود بخش خصوصی، راه یافتن داروهای ممنوعه به بازار سیاه و قاچاق معکوس داروهایی است که با ارز دولتی تامین می‌شود، که حکایتی دنباله‌دار بوده و معمولا اقدام بازدارنده‌ای در قبال آن انجام نگرفته است.
به هر حال، وضعیت واکسن کووید19 با سایر داروها و واکسن‌ها متفاوت بوده و مذاکرات برای تأمین این واکسن، عموما میان دولت‌ها انجام گرفته،اینک اگر علاوه بر مجموع این روند، ظرفیت فراتر در بخش خصوصی موجود باشد، حتما از آن استقبال خواهد شد؛ اما قرار نیست اعتبارات جاری کشور را با حرکت موازی و برای مذاکره‌کننده موازی؛ آن‌هم زمانی که همچنان نماینده رسمی کشور در حال مذاکره برای وارد کردن واکسن است، مخدوش کنیم.