فراموش شدن مهندسی سنتی در مدیریت آب

اقلیم ایران علیرغم مزیت چهارفصل بودن در دسته بندی مناطق گرم و خشک با کمترین منابع آبی است. این واقعیت را پیشینیان ما به خوبی درک کرده بودند و برای مدیریت مصرف و حفاظت از منابع آبی از روش های مهندسی آبی و تهویه طبیعی استفاده می کردند تا ضمن کاهش میزان مصرف و هدر رفت آب، از منابع موجود جهت کاهش دمای هوا محیط نیز بهره ببرند.
مصداق کارایی این مهندسی سنتی ایرانیان را امروز مهندسان اروپایی در اسپانیا به خوبی مورد استفاده قرار داده اند. شهر "سویا" در اسپانیا در قالب پروژه ای که از سیستم آبرسانی "قنات" ایرانی الهام گرفته، در صدد است با استفاده از خنکای آب های زیر زمینی ضمن مدیریت چرخش و مصرف آب به خنک تر شدن فضاهای شهری در تابستان گرم، کمک کند.
جالب تر اینجاست که این طرح مهندسی قنات مورد تأیید کارشناسان فنی اتحادیه اروپا قرار گرفته است و درقالب یک پروژه محیط زیستی موثر برای اجرای آن 5 میلیون یورو منابع مالی اختصاص داده اند تا اجرایی شود. بنابر محاسبات مهندسان اروپایی سیستم قنات ایرانی که دارای ثبت جهانی نیز هست، می توانند گرمای هوای محیط های مدنظر را تا 10 درجه کاهش دهند و از این حیث در مصرف سوخت برای سیستم های خنک کننده صرفه جویی موثری داشته باشند.
این اقدامات اروپایی ها و بهره گیری از سیستم مهندسی سنتی ایرانی درحالی است که ما در کشورمان درگیر گرما و کم آبی هستیم و از قضا آنچه به عنوان میراث مهندسی و قنات در دستمان باقی مانده را با اقدامات و عملیات های عمرانی غیرکارشناسی نابود کرده ایم و همچنان چشم به بارش نزولات آسمانی داریم تا ما را از این بحران نجات دهد.