"عصای سفید"، نیازمند رعایت حقوق شهروندی

امروز(23 مهر- 15 اکتبر) روز جهانی نابینایان یا "عصای سفید" است. همواره در چنین روزی سازمان ملل در مورد وضعیت نابینایان مادرزادی و یا آنها که دراثر جنگ و حادثه قدرت بینایی خود را از دست داده اند در سراسر جهان پیامی را منتشر می کند و روز آنها را گرامی می دارد.
اگرچه طی دهه های اخیر درمورد سبک رفتار و برخورد با نابینایان مطالب و گزارش های آموزنده بسیار منتشر شده است، اما همچنان برخورد با استفاده کنندگان عصای سفید مورد پذیرش و رضایت این قشر نیست.
متأسفانه هربار که درمورد وضعیت نابینایان حرف و بحث می شود با پرداختن به مسائلی احساسی و یا برگزاری همایش های تصنعی در گرامیداشت شأن و جایگاه آنها و تجلیل از برخی مشاهیر عصای سفید، کار جمع می شود و اتفاق خاصی رخ نمی دهد.
درحالی که این قشر هیچ تفاوتی با دیگر مردم جامعه ندارند و نیازمند تمامی حقوق شهروندی خود هستند و اتفاقاً تمام انتظار آنها از جامعه و مسئولان تحقق این حقوق و احترام به آن است و نیازی به احساس ترحم ندارند و حتی از آن متنفرند!.
استفاده کنندگان از عصای سفید تنها یک توانایی فیزیکی نسبت به دیگر افراد عادی جامعه کم دارند، که از قضا در دیگر حواس پنجگانه دارای مهارت های فوق العاده ای می شوند که دیگر افراد از آن محرومند.
لذا نمی توان آنها را به سبب نداشتن یکی حواس پنجگانه از دایره افراد عادی جامعه خارج کرد و حکم به خانه نشینی و عدم تحرکات اجتماعی آنها داد. این افراد نیاز به آموزش و تحصیل، ازدواج و تشکیل خانواده، اشتغال و کسب درآمد، بهره مندی از حقوق فردی و اجتماعی هستند، و قادرند در قالب هریک از نقش های مربوطه به خوبی وظیفه خود را ایفا نمایند.
این افراد نیازمند فراهم سازی شرایط بهره مندی از حقوق خود هستند و اگر بستری برای آن ایجاد گردد به هیچ وجه باری بردوش خانواده ها و جامعه نیستند. امروزه با وجود نرم افزارهای موبایلی و اپلیکیشن های مختلف بسیاری از اموری که تا پیش از این برای آنها به عنوان محدودیت تلقی می شد از بین رفته است.
اما مسئله ای که همچنان برای آنها به عنوان معضلی بزرگ پابرجاست، عدم حمایت و نگرش صحیح به توانایی ها و مطالبات آنها از سوی نهادهای مرتبط می باشد. هنوز بسیاری از این افراد برای تردد خود با وسایل حمل ونقل عمومی مشکل دارند، طراحی شهری همچنان نیاز آنها را نادیده می گیرد، فرهنگ سازی مناسب برای مواجهه با آنها شکل نگرفته، اعتماد به توانایی ها و قدرت اجرایی آنها وجود ندارد و به طور کلی دیده نشدن به عنوان اصلی ترین چالش آنهاست.
درگفتگو بایکی از آنها مدعی بود که ما به نداشتن توان بصری از عصای سفید استفاده می کنیم اما آن دسته از مسئولان و نهادهایی که ما را نبینند نابینایان واقعی هستند!. آیا ممکن است فردی که به لحاظ سلامتی و توانایی جسمانی در وضعیت مطلوبی به سر می برد، به سبب نداشتن یک توانایی به طور کلی نادیده گرفته شود و جامعه و مسئولان آن را به عنوان بار اضافی و یا نیروی خنثی قلمداد نمایند. طی سال های اخیر نخبگان و چهره های علمی و فرهنگی و هنری و رزشی بسیاری در سطوح عالی مشاهده کرده ایم که از خانواده دارندگان عصای سفید بوده اند. تداوم این پرورش نیروی انسانی موثر و مفید درصورتی است که دستگاه های مربوطه و مسئولانی که با این قشر در ارتباط هستند، فرهنگ سازی عمومی و تدارکات مناسب برای حضور آنها در جامعه را فراهم نمایند. این مهم نیاز به شناخت و درک شرایط این قشر از سوی برنامه ریزان و سیاست گذاران مرتبط با جامعه دارندگان عصای سفید دارد.