اجرا و پیگیری تکالیف هوای پاک در وزارت نفت

در حالی که وزارت نفت دولت سیزدهم مانند سال‌های گذشته پیگیری ایفای تعهدهای خود در مسیر قانون هوای پاک را در همه زیرمجموعه‌ها در دستور کار قرار داده است، به نظر می‌رسد گشایش چالش کهنه و مهم محیط زیستی آلودگی هر ساله هوا در کلانشهرها به‌ویژه شهر تهران، نیازمند همکاری میان‌دستگاهی، احساس مسئولیت و پاسخگویی دستگاه‌های مسئول و سرانجام عزم و اراده ملی همگانی است.
به گزارش شانا، در قانون هوای پاک، ۱۶۷ تکلیف برای دستگاه‌های مختلف تعیین شده که لازم است همه بخش‌های اجرایی در قبال وظایف خود پاسخگو باشند و به تکالیف‌شان از جمله بهینه‌سازی مصرف سوخت، گسترش و نوسازی حمل‌ونقل عمومی، جایگزینی خودروهای فرسوده و اصلاح وضع معادن آلاینده عمل کنند.
قانون هوای پاک برای کاهش آلودگی هوا همچنین تکالیف متعدد و متنوعی را به‌عهده وزارت نفت گذاشته است و باید گفت فارغ از اینکه اجرای بخش مهمی از این تکالیف، آن‌ هم با وجود محدودیت‌های مالی وزارت نفت در شرایط تحریم به سرمایه‌گذاری کلان و منابع مالی گسترده نیاز دارد، با این حال وزارت نفت اقدام‌های پرشمار و مهمی را برای عمل به مفاد این قانون فراتر از محدودیت‌های اعمال‌شده اجرایی کرده است یا در حال اجرا دارد که در گزارش پیش‌ رو این اقدام‌ها را در بخش‌های مختلف صنعت پالایش، صنعت گاز و صنعت تولید نفت، همچنین عوامل مهم در افزایش آلودگی هوا در سال‌های گذشته بررسی کرده‌ایم.
دولت سیزدهم همچنین به‌منظور اجرای تکالیف این قانون ۲۰ میلیارد دلار را به اجرای طرح‌های توسعه‌ای پالایشگاهی به‌منظور توسعه کمّی و کیفی فرآورده‌های تولیدی اختصاص داده است که مهم‌ترین اقدام‌های شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی به‌منظور کاهش آلودگی هوا و اجرای تکالیف قانون هوای پاک افزایش مقدار سوخت پاک تحویلی به نیروگاه‌های کشور از سالانه ۷ میلیارد لیتر به سالانه ۱۸ میلیارد لیتر، افزایش کیفیت فرآورده‌های نفتی در ۵ پالایشگاه بزرگ کشور، بهره‌برداری از فاز دوم طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان، اجرای پنج پروژه افزایش ظرفیت و کیفی‌سازی فرآورده‌ها در پالایشگاه‌های اصفهان، شیراز، لاوان، آبادان و تبریز، بهره‌برداری از واحد تصفیه نفت‌گاز پالایشگاه نفت اصفهان با تولید روزانه نزدیک به ۲۰ میلیون لیتر نفت‌گاز با کیفیت یورو ۵، راه‌اندازی واحد تولید هیدروژن و PSA پالایشگاه تبریز برای افزایش ظرفیت واحد تصفیه نفت‌گاز و تولید نفت‌گاز و راه‌اندازی واحد ایزومریزاسیون پالایشگاه شیراز با هدف ارتقای کیفیت بیش از ۵ میلیون لیتر بنزین تولیدی این پالایشگاه به استاندارد یورو ۵ بوده است.
 امضای قرارداد ارتقای کیفی نفت‌کوره در ۲ پالایشگاه برای نخستین بار در دولت سیزدهم
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در دولت سیزدهم با هدف عمل به تکالیف قانون هوای پاک، همچنین با رویکرد توسعه صنایع پالایشی اجرای طرح‌های ارتقای کیفی نفت کوره را که نیاز به فناوری پیچیده‌ای دارد و به‌دلیل تحریم‌ سال‌ها مغفول مانده بود، با استفاده از توان فنی شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای نخستین بار در کشور اجرایی کرد و قرارداد ارتقای کیفی نفت کوره تولیدی پالایشگاه‌های نفت لاوان و کرمانشاه در آبان‌ماه امسال با بهره‌گیری از ظرفیت دانش فنی داخلی به امضا رسید.
 فراخوان طرح تعویض مخازن فرسوده سی‌ان‌جی تاکسی‌ها در آبان‌ماه ۱۴۰۲
فراخوان مدیریت طرح سی‌ان‌جی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی برای تعویض مخازن فرسوده تاکسی‌های دوگانه‌سوز در آبان‌ماه ۱۴۰۲، توزیع بنزین و گازوئیل یورو ۵ و ۴ در همه کلانشهرها، شهرهای بزرگ و محورهای مواصلاتی پرتردد، توزیع گازوئیل یورو ۵ اروپا تا حجم مقدور در صنایع شهرهای آلوده، اجرای طرح‌های توسعه‌ای صنعت سی‌ان‌جی، اجرای طرح رایگان‌ گازسوز کردن خودروهای عمومی و سی‌ان‌جی‌سوز شدن ۲۹۰ هزار دستگاه برای اجرای مصوبه شورای اقتصاد، برنامه‌ریزی و به‌کارگیری مشوق‌ها برای توسعه استفاده از سی‌ان‌جی در ناوگان عمومی از جمله تاکسی‌ها، ون، وانت و مسافربرهای شخصی و حتی خودروهای شخصی، احداث جایگاه‌های جدید سی‌ان‌جی و توزیع روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب سوخت پاک سی‌ان‌جی در سطح کشور از دیگر اقدام‌های وزارت نفت برای اجرای تکالیف قانون هوای پاک به‌ویژه در دولت سیزدهم بوده است.
 پیشرفت اجرای طرح محیط زیستی کهاب در دولت سیزدهم
شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی از دو سال گذشته اجرای طرح‌ محیط زیستی کهاب را در انبارها، ‌جایگاه‌های عرضه سوخت و خودروهای نفتکش‌ با نصب تجهیزات طرح در ۹ انبار نفت در کلانشهرهای اصفهان، شمال غرب تهران، کرج، بندرعباس، تبریز، مشهد، اهواز و اراک و تلاش برای تأمین اعتبار اجرای طرح در ۱۶ انبار کوچک و بزرگ دیگر را دنبال کرده است.
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی همچنین تجهیز ۵ هزار و ۲۹۲ دستگاه نفتکش (معادل
۵۰ درصد ناوگان نفتکش‌های حمل فرآورده) به تجهیزات طرح کهاب برای حمل بنزین درون‌شهری و اجرای مرحله نخست طرح در نزدیک به ۳ هزار جایگاه سوخت کشور را در دستور کار قرار داده است.
 افزایش ۱۶ درصدی تحویل گاز طبیعی به نیروگاه‌ها
شرکت ملی گاز ایران نیز همسو با اجرای قوانین هوای پاک در ۸ ماهه امسال ۵ میلیارد مترمکعب گازِ بیشتر به مجموعه نیروگاه‌های گاز اختصاص داده است، به این معنا که ۵ میلیارد مترمکعب ذخیره راهبردی در سوخت‌های دیگر فراهم شد تا زمستان سال ۱۴۰۲ وزارت نیرو بتواند برق مورد نیاز کشور را تأمین کند. این شرکت همچنین کاهش ۳۰ درصدی سوزاندن گازهای مشعل در پالایشگاه‌های گازی در سال ۱۴۰۰ و استمرار آن را در دستور کار دارد.
گازرسانی به نیروگاه‌های کشور در نیمه نخست سال ۱۴۰۲، ۱۶ درصد در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (۱۴۰۱) رشد یافته است، همچنین ذخیره‌سازی گاز در مخازن سراجه و شوریجه ۱۴ درصد افزایش یافته و به ۳ میلیارد مترمکعب رسیده است که مقداری بی‌سابقه در ۱۰ سال اخیر به‌شمار می‌رود.
 جمع آوری گازهای مشعل و بهره‌برداری از فاز نخست ان‌جی‌ال ۳۲۰۰
شرکت ملی نفت ایران نیز برای اجرای قانون هوای پاک جمع‌آوری گازهای همراه نفت در قالب ۵۴ پروژه به ارزش ۵.۵ میلیارد دلار در همه میدان‌های نفتی و مراکز بهره‌برداری را در دستور کار قرار داده است. این شرکت همچنین جمع‌آوری ۱۸ میلیون مترمکعب گاز همراه نفت تا پایان سال ۱۴۰۲ را در برنامه دارد و برای خاموشی ۴۳ مشعل گاز همراه نفت در سال آینده و جمع‌آوری ۳۲ میلیون مترمکعب گاز همراه نفت (که این مقدار در سال ۱۴۰۴ به ۶۲ میلیون مترمکعب می‌رسد) برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کرده است.