محققان ایرانی موفق به ابداع سیستم نوین تشخیص مولکولی عوامل عفونی بر پایه فناوری نانو شدند

محققان پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی موفق به ابداع سیستم نوین تشخیص مولکولی عوامل عفونی بر پایه فناوری نانو شدند که بدون نیاز به تجهیزات گران قیمت و پرسنل متخصص، امکان تشخیص عوامل عفونی را طی چند دقیقه فراهم می کند.
به گزارش ایسنا، سیستم ابداعی که با مدیریت دکتر فاطمه ملاعباسی و دکتر رامین صرامی فروشانی ساخته شده بر روی ده ها نمونه سالم و آلوده به ویروس هایی از قبیل سارس، پاپیلوما و هپاتیت با موفقیت تست شده و تحقیقات برای توسعه و ارتقای محصول همچنان ادامه دارد.
کنترل شیوع بیماری های عفونت زا از قبیل پاپیلوما، هپاتیت بی و هپاتیت سی مستلزم وجود سیستم هایی است که امکان بررسی و تشخیص سریع، ساده و در مقیاس گسترده این عوامل را داشته باشند. اگرچه
 RT-PCR از لحاظ حساسیت روش مناسبی است، اما زمان بر و هزینه بر بوده، نیاز به پرسنل متخصص دارد و تنها در یک بیمارستان مبتنی بر آزمایشگاه با دسترسی به تجهیزات ثابت بزرگ و مواد قابل انجام است.
برای رفع این مشکل، اخیرا سیستم های رنگ سنجی برپایه نانوذرات در توسعه کیت های رپید بسیار مورد توجه قرار گرفته اند که در این راستا تیم ما طراحی نوینی را بر پایه استفاده از نانوذرات نقره ابداع کرده است.
در این طراحی نانوذرات نقره با توالی DNA (DNA-AgNCs) که مکمل ژنوم ویروس ها است پایدار شده و در حضور ژنوم استخراج شده فرد بیمار رنگ و نور متفاوتی را در مقایسه با فرد سالم تولید می کند.
در این طرح، پروب‌های مختلفی بر اساس تفاوت در طول و تعداد نوکلئوتید ها برای ویروس‌های سارس، پاپیلوما، هپاتیت بی و هپاتیت سی طراحی شده و عملکرد آن ها در حضور ژنوم نمونه های بیمار و سالم مورد بررسی قرار گرفته که نتایج موفقیت آمیزی برای هر دو پارامتر مهم حساسیت و صحت از طریق دو روش نورسنجی و رنگ سنجی به دنبال داشته است.
این نتایج مربوط به بیش از ۲۰۰ نمونه بیمار و سالم از ویروس سارس،  ۵۰ نمونه پاپیلوما نوع ۱۶، سی نمونه هپاتیت بی و سی بوده و همچنان در حال تحقیق و توسعه می باشد.
عدم نیاز به تجهیزات گران قیمت و کاهش هزینه مصرفی تا یک دهم کیت های تجاری موجود در بازار، سرعت پاسخدهی بالا (پنج تا ۱۰ دقیقه بعد از نمونه برداری از بیمار)، عدم نیاز به پرسنل متخصص و امکان تامین مواد اولیه اصلی از داخل کشور - بر خلاف کیت های آنتی بادی یا  PCRرایج - از مزیتهای شاخص کیت تولیدی است که با اجرای این طرح که بخشی از نتایج آن طی مقاله ای در یک نشریه با ضریب تاثیر  ۷.۴ (Q۱) منتشر و به ثبت یک پتنت نیز منجر شده، نیاز ضروری مراکز آزمایشگاهی و تشخیصی درمانی کشور به سامانه ای بومی برای تشخیص سریع، ارزان و آسان ویروس ها و عوامل عفونی مختلف تامین شده است.