یلدا چگونه نام‌گذاری شد

یک تاریخ‌دان گفت؛ قطعا ایرانیان در عهد کهن، با دقت تمام از حرکت زمین به دور خورشید و وضعیت آن آگاهی داشته‌اند، که شب یکم دی را «یلدا» یعنی شب زایش نور و خورشید نامیده‌اند.
به گزارش آفرینش به نقل از موسسه فرهنگی و مطالعاتی بزرگمهر حکیم، دکتر محمد رسولی شاهنامه شناس با اشاره به این نکته که جشن‌های ایران در عهد کهن، همه ریشه و دلیل و حکمت علمی داشته‌اند، اظهار داشت؛ این دلایل نشان از دانش ژرف و عمیق ایرانیان در آن دوردست‌های تاریخ دارد، به راستی که دانش بسیار زیادی برای تعیین دقیق زمان این جشن‌ها لازم بوده است و نشان می‌دهد که ایرانیان چنان دانش و آگاهی زیادی داشته‌اند که آدمی به شگفت می‌آید.
این تاریخ‌دان افزود؛ منظور آن است که زمان‌گذاری این جشن‌ها، به طور قراردادی و وضعی نبوده است، بلکه کشفی بوده است!
وی ادامه داد؛ یعنی ایرانیان در چند هزار سال پیش، از حرکت  اجرام آسمانی و وضعیت قرار گرفتن خورشید نسبت به زمین، به طور دقیق آگاه بوده‌اند که می‌توانستند مقاطع خاص این وضعیت را بدانند و متناسب با تغییراتی که در زمان زمین داده می‌شد، مناسبت‌های ویژه و خاص نجومی را معین و تعیین کنند، که یکی از آنها « یلدا» است !
 یلدا چه وضعیتی است ؟
این تاریخ‌دان گفت؛ در نیم کره شمالی زمین، که ایران بزرگ هم در آن قرار دارد،  بر اساس گردش زمین به دور خورشید، دو تعادل و دو انقلاب داریم!
در تعادل‌ها ، طول مدت شب با روز یکسان می‌شود.
رسولی بیان داشت؛ این دو تعادل در جشن نوروزگان  یعنی اول فروردین و در جشن مهرگان یعنی اول  مهر ماه است.
وی در ادامه گفت؛ اما از اول مهر، دوباره به تدریج شروع به کاهش طول روز و افزایش طول شب می‌شود.هر روز مقداری به طول شب اضافه می‌شود که اوج آن در ۳۰ آذر است.از روز یکم دی به تدریج به طول روز افزوده می‌شود و از مدت شب کاسته می‌شود.