کریدور صلح و چالش‌های ژئوپلیتیکی در قفقاز

توافق اخیر میان ارمنستان و آذربایجان، با میانجیگری ایالات متحده، نه تنها به عنوان یک گام مهم در جهت ایجاد نفوذ آمریکا و ناتو در قفقاز تلقی می‌شود، بلکه ابعاد اقتصادی و ژئوپلیتیکی قابل توجهی نیز دارد. این توافق به ویژه با ایجاد کریدوری 43.5 کیلومتری از طریق خاک ارمنستان، که به نام "مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی" نامگذاری شده است، می‌تواند تحولی اساسی در روابط تجاری و اقتصادی میان آذربایجان، ترکیه و دیگر کشورهای آسیای مرکزی ایجاد کند و فصل جدیدی از تنش ها و تحولات سیاسی منطقه ای را به همراه داشته باشد.
این کریدور به مردم و کالاها این امکان را می‌دهد که بدون عبور از ایران یا روسیه، بین آذربایجان و ترکیه و فراتر از آن سفر کنند. این موضوع به ویژه در شرایطی که مرز ارمنستان و آذربایجان به دلیل تنش‌های تاریخی بسته است، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. با این حال، این پروژه با مخالفت ایران روبرو شده است. ایران نگران است که این کریدور نفوذ ترکیه و آذربایجان را در منطقه افزایش دهد و به منافع استراتژیکش آسیب برساند.
از سوی دیگر، روسیه نیز به انتقاد از این توافق پرداخته است. مسکو که به عنوان یک قدرت بزرگ در قفقاز شناخته می‌شود، ممکن است نگران از دست دادن نفوذ خود در منطقه باشد. این نگرانی‌ها نشان‌دهنده پیچیدگی‌های موجود در روابط بین‌المللی و رقابت‌های منطقه‌ای هستند که می‌توانند بر اجرای این کریدور تأثیر بگذارند.
در عوض، ترکیه به شدت از این پروژه حمایت می‌کند. آنکارا به دنبال تقویت روابط اقتصادی و سیاسی خود با آذربایجان است و این کریدور می‌تواند به عنوان یک پل ارتباطی میان ترکیه و کشورهای آسیای مرکزی عمل کند. این امر نه تنها به نفع ترکیه و آذربایجان خواهد بود، بلکه می‌تواند به توسعه نفوذ ناتو در کل منطقه کمک کند.
با این حال، موفقیت این کریدور و تحقق اهداف درظاهر صلح‌آمیز آن، همچون دیگر برنامه های صلح ترامپ در ابهام است.
کما اینکه تنش‌های تاریخی و اختلافات مرزی میان ارمنستان و آذربایجان هنوز هم یک مانع جدی برای تحقق این اهداف هستند.
در نهایت، کریدور صلح، برخلاف نامش انبوهی از تنش و اختلافات منطقه ای را درپی دارد و نمی توان برخلاف آنچه گفته می شود آن را تنها یک پروژه اقتصادی دانست، بلکه نمادی از تلاش‌های بین‌المللی آمریکا و ناتو برای ایجاد نفوذ در منطقه قفقاز محسوب می‌شود. زمان نشان خواهد داد که آیا این تلاش‌ها می‌توانند به نتایج مدنظر آمریکا منجر شوند یا اینکه تنش‌ها و چالش‌های موجود همچنان مانع از تحقق چنین برنامه هایی خواهند شد.