دورهمي شب چله در بحران كرونا

يلدا در تاريخ ما ايرانيان، نماد پيروزي نور و روشنايي بر تاريكي است؛ چرا كه تا آخرين شب پائيز مدام بر درازاي شب افزوده مي‌شود و هر روز زودتر با غروب و تاريكي پايان مي‌يابد، اما درست از شب آخرين روز پائيز، اين روز است كه بر شب غلبه مي‌كند، و طبق افسانه‌هاي ايراني، فرّه ايزدي بر اهريمن پيروز مي‌شود، از فرداي آخرين روز پائيز است كه هر روز، بلندتر مي‌شود و لحظه نزديك‌ترشدن بهار و طراوت آن‌را بيشتر احساس مي‌كنيم حتي اگر روزهايي به سپيدي برف داشته باشيم و زمستان، تنِ كوه و دشت و درختان را بپوشاند، باز اندوهي نيست، زيرا با اين پوشش درخشان و سپيد است كه مي‌توان منتظر بهاري بارآور و تابستاني پرمحصول بود. اين‌گونه است كه يلدا، تنها با يك دقيقه تاريكي بيشتر، به روشنايي و اميد فرصت مي‌دهد تا رخ بنمايند و جلوه‌اي نو به جان و جهان انسان ايراني ببخشند.
 يلدا در طول تاريخ  
شب یلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نيم‎كره شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود. نام دیگر این شب «چِلّه» است و برگزاری این جشن، یک آیین ایرانی‌است.
یلدا به زمان بین غروب آفتاب ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در یکم دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود. خانواده‌های ایرانی در شب یلدا، معمولاً شامی مفصل و هم‎چنین انواع میوه‌ها و رایج‌تر از همه هندوانه و انارآماده كرده  و دور هم جمع مي‌شوند. دركنار خوردن ميوه‌ها و تنقلات، شاهنامه‌خوانی، قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای فامیل و نيز گرفتن فال با دیوان حافظ حال‎وهواي ديگري به جمع اعضاي خانواده مي‎بخشد.
 نام «يلدا» از كجا مي‌آيد؟
«یلدا» يك واژه سریانی، به‌معنای زایش است و شب چله هم که مترادف شب یلداست از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده‌اند.
 ابوریحان بیرونی از این جشن با نام
«میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است. در آثارالباقیه بیرونی،از روز اول دی ماه، باعنوان «خور» نیز یاد شده‌است. در قانون مسعودی نسخه موزه بریتانیا در لندن،«خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرّم روز» نيز نامیده شده
‌است.
 سنت‌هاي خاص شب يلدا
جشن یلدا سال‌هاي سال است كه توسط ایرانیان با شب‌نشینی اقوام و خانواده در کنار یکدیگر برگزار می‌شود؛ اعضای خانواده در این شب مهم گردهم آمده و افراد مسن خانواده قصه‌های کهن تعريف می‌کنند. خوردن هندوانه، آجیل و انار و شیرینی و میوه‌های مختلف از جنبه‌های نمادین این شب خاص است؛ اغلب این میوه‌ها به گونه‌اي انتخاب شده‌اند كه دانه‌های زیادی دارند و نوعی جادوی سرایتی به شمار می‌روند بدين معنا كه انسان‌ها با توسل به برکت پُردانه بودن آن‌ها نیروی باروری را در خود نیز افزایش می‌دهند و هندوانه و انار را به خاطر سرخی رنگ شان نمایندگان خورشید در شب تصور می‌کنند.
 فال حافظ و شاهنامه ‌خوانی در شب یلدا
شاهنامه‌خوانی و فال حافظ در شب‌های یلدا یکی از سرگرمی‌های جذاب  ایرانیان می‌باشد و از دیرباز مرسوم بوده؛ چنان‌چه برای تفآل‌زدن به حافظ مخاطب مورد نظر نیت می‌کند و بزرگ مجلس که قرار است فال بگیرد از او می‌خواهد این جمله را با خود تکرار کند:ای حافظ شیرازی، تو کاشف هر رازی، من طالب یک فالم، بر من نظر اندازی…
و سپس دیوان را باز کرده و غزل بالای سمت راست را خوانده چرا که جواب تفآل می‌باشد اگر با وسط غزل مواجه شدند فال باید از ابتدای غزل یعنی صفحه پشت خوانده شود.پس از این‌که غزل خوانده شد آن‌را تفسیر می‌کنند. هم‌چنین شاهنامه‌خوانی جزء جدایی‌ناپذیر برنامه‌های شب یلدا می‌باشد که از دیرباز رایج بوده است، شاهنامه اگر با شیوه نقالی خوانده شود جذابیتش صد چندان می‌شود.
 يلدا در بحران كرونا!
البته كه حواس اغلب ما به اين شب هست، زيرا اغلب ما ايرانيان، علاقه زيادي به دركنارهم بودن و جمع‌شدن فاميل به هر بهانه‌اي داريم. اغلب ما دوست داريم در چنين شب و روزهاي خاصي، در كنار نزديكان خود، دور يك سفره جمع شويم و براي مدتي از اندوه وغم و نگراني‌هاي معمول زندگي فارغ و رها شويم و حال‌وهوايي تازه كنيم.
اما بديهي است كه اين روزها در شرايط خاصي قرار داريم، مدت‎هاست ارتباط‎هاي فاميلي به حداقل خود رسيده است، زيرا اين‎بار برخلاف هرسال، اين در كنارهم بودن است كه ممكن است براي ما مشكلات زيادي ايجاد كرده و كوويد19 را مهمان ناخواسته جمع‌هاي ما كند.
يكي از مهم‌ترين مراسم اين شب، ديدار از بزرگ‌ترهاي خانواده است؛ معمولا شب يلدا، فرصتي است براي دركنار بزرگ‌ترها بودن و لمس محبت پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها. اما در روزگاري كه كرونا، بيشتر در كمين افراد مسن نشسته است، بايد حواس‌مان به سلامتي اين عزيزان و نيز خود و فرزندان‌مان باشيد. گردهم جمع شدن فاميل در چنين شبي، نه تنها مي‌تواند موجب افزايش تعداد مبتلايان شود كه حتما موجب افزايش فشار بر دوش كادر درمان خواهد شد، كادر درماني كه در طول اين ده ماه، با جانفشاني، تلاش كرده‌اند تا جايي‌كه مي‌توانند و ممكن است از مبتلايان مراقبت كنند و گاهي چندين شبانه روز در بيمارستان و بر بالين بيماران مانده‌اند و به خانه‌هاي خود نرفته‌اند.
پس، به‌عنوان همان انسان ايراني كه دوست دارد در شادي‌ها، كنارعزيزانش باشد؛ بايد فكركنيم كه در اين روزهاي بحراني، بهتر است از عزيزان خود دوري كنيم و تماس فيزيكي نداشته باشيم. امروز تكنولو‍ژي در دست‌هاي اغلب ما هست و ما مي‌توانيم با گوشي‌ها، تبلت‌ها و لپ‌تاپ‌ها، با عزيزان خود به‌صورت تصويري صحبت كنيم و از اين امكان بزرگ بهره مطلوب ببريم. مي‌توانيم با تماس‌هاي تصويري، شاهد سلامت و شادي و در امان بودن عزيزان خود باشيم. بي آن‌كه نه بار اين ميهمان ناخواسته، كروناويروس را بر دوش بكشيم و نه باري شويم بر دوش كادر درمان. بيائيد امسال، شب يلداي خود را ديجيتالي برگزار كنيم؛ در حالي‌كه تماس تصويري  گرفته‌ايم، فال‌هاي يكديگر را براي هم بخوانيم، و بگذاريم پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هاي‌مان، در همين تماس‌هاي تصويري يادي از جواني خود كرده، قصه‌اي يا خاطره‌اي كوتاه براي‌مان تعريف كنند. بيائيد يلداي امسال را به تجربه‌اي متفاوت از تمام اين سال‌ها تبديل كنيم و با چنين يلداي ديجيتالي، تجربه‌اي خاص و دل‌انگيز براي خود بسازيم؛ تجربه‌اي كه ضامن سلامتي همه خواهد بود.