چرا در اغلب موارد ما ملت پرمصرفی هستیم؟

هرگاه که پای کمبود برخی کالاها و خدمات به میان می‌آید،  اولین کاری که انجام می‌شود این است که  ناگهان اغلب مسئولان و حتی مردم به این نظریه عجیب و دیگر نخ‌نما شده متوسل می‌شوند که ما ایرانی‎ها، ملت پرمصرف و اسرافکاری هستیم. برای مثال در زمینه مصرف برق، کمبود تولید و قطعی‎های آن- که البته فعلا دوره ثبات را می‎گذراند اما مسئولان برای قطعی‎های آینده هشدار داده‌اند- بلافاصله پای این نظریه به میان می‌آید که مردم ایران نسبت به شهروندان دیگر کشورهای جهان، برق بیشتری مصرف می‌کنند، همین‌طور است در مورد آب و دیگر حامل‌های انرژی. در این میان البته به سبک خاص زندگی و اقلیم مردم ما در کنار دیگر مشکلات سیستمی و ساختاری مانند فرسودگی خطوط انتقال و توزیع توجهی نشده و در مورد چنین مشکلاتی هیچ انگشت اتهامی نشانه نمی‌‎رود و تقریبا همه اذعان می‌کنیم که ما ملت پرمصرفی هستیم! اما یک نگاه کلی به میزان مصرف برق صنعتی درکشور، نشانگر آن است که در کشورما نه مردم، بلکه این صنایع مختلف هستند که بیش از حد مجاز و نرمال، برق یا هر حامل انرژی دیگری مصرف می‌کنند؛ همچنان که در طی چند روز گذشته، شرکت برق برای تأمین نیروی برق خانه‌ها، ناچار از قطع یا کنترل برق مصرفی برخی از صنایع شد! همین مسئله در مورد آب هم صدق می‎کند؛ این بخش کشاورزی است که در حال مکیدن بیش از 80 درصد منابع آبی کشور است. در واقع نکته مهم و صریح این است که نه مردم، بلکه صنایع و کشاورزی و نیز زیرساخت‌های توزیع و نحوه مصرف این بخش‌هاست، که ما را به پرمصرف‌ترین مردمان جهان تبدیل کرده و برای مثال ما را متهم کرده است به این‌که چهار برابر شهروندان کشورهای دیگر برق مصرف می‌کنیم و بنابراین، افراد، مسئولان و بخش‌های مختلف، با ارائه راهکارهای گوناگون از مردم می‌خواهند مصرف خود را در هر بخش از انرژی پائین بیاورند. اما توجه به یک نمودار که اخیرا و بر اساس آمار آژانس بین‌المللی انرژی و بانک جهانی منتشر شده، بسیار مهم است، ایران از نظر مصرف برق خانگی در میان کشورهای منتخب این آژانس و بانک جهانی، رتبه شانزدهم را دارد یعنی مصرف برق خانگی ما حتی از کشوری مانند مصر هم بسیار کمتر است؛ نکته جالب این‌که در مورد مصرف برق خانگی، عربستان در راس این نمودار ایستاده، آن‌هم در حالی‌که کشوری است کاملا بیابانی، اما در مورد برق خانگی پرمصرف‌ترین کشور جهان است. بنابراین، شاید بالاخره زمان آن رسیده که هم خود مردم و نیز برخی از مسئولان باید از این نظریه و توهم دست برداریم و از متهم کردن شهروندان و گرفتن انگشت اتهام به سوی آنان در چنین مواردی کوتاه آمده و نگاهی به ریشه‌های ساختاری تولید و تزویع انرژی هم بیندازیم و از فرسودگی و سوءاستفاده‌های صنایع و اخیرا ماینرها-با مجوز یا بی‌مجوز- هم سخن به میان آوریم.
 آمارهای جهانی نشانگر آن هستند که میزان مصرف برق در هر کشور و در هرخانه بسته به میزان مصرف و شرایط مختلف متفاوت است، اما بر اساس میانگین جهانی مصرف برق در خانه‌ها برابر با ۳.۳۷۰ کیلووات ساعت است.میانگین مصرف برق در خانه‌های اروپا ۳۶۰۰ کیلووات ساعت در سال است که «دو برابر» بیشتر از مصرف برق در خانه‌های چین و «سه برابر» بیشتر از میانگین مصرف در خانه‌های هند است.

a.f.far99@gmail.com