امداد ونجات براي تالاب هامون در راه است!

یادداشت

هنوز يادمان نرفته است كه با خشك شدن درياچه اروميه، چه اندازه غصه خورديم و چه اندوه بزرگي بر دل‌مان نشست. به‌ويژه از آن جهت افسرده و غمگين بوديم كه دليل خشك شدن اين درياچه خاص و زيبا، بستن سدهاي نابه جا بر رودخانه‌هايي بود كه به اين درياچه مي‌ريختند و آن‌ را زنده نگه مي‌داشتند.

هنوز يادمان نرفته است كه با خشك شدن درياچه اروميه، چه اندازه غصه خورديم و چه اندوه بزرگي بر دل‌مان نشست. به‌ويژه از آن جهت افسرده و غمگين بوديم كه دليل خشك شدن اين درياچه خاص و زيبا، بستن سدهاي نابه جا بر رودخانه‌هايي بود كه به اين درياچه مي‌ريختند و آن‌ را زنده نگه مي‌داشتند. احداث بي‌رويه و كارشناسي نشده سدها در بسياري از مناطق كشور خسارات گاه جبران‌ناپذير زيست‌محيطي به كشور وارد كرده و نيز موجب افزايش ريزگردها شده است؛ ريزگردهايي كه در استان سيستان و بلوچستان نفس مردم را به شماره انداخت و بادهاي نمكين درياچه خشك اروميه كه موجب از بين رفتن زمين‌هاي كشاورزي شد.
اما البته درياچه اروميه با كمك كشور ژاپن و نيز همت مسئولان كشورمان، بالاخره به زندگي بازگشت و آبگيري شد.
اما اينك اين تالاب بين‌المللي هامون است كه دارد آخرين نفس‌هاي خود را مي‌كشد. دریاچه و تالاب بین‌المللی هامون سومین دریاچه بزرگ ایران پس از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه، هفتمین تالاب بین‌المللی جهان و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران است. دریاچه و تالاب هامون در استان سیستان و بلوچستان واقع شده‌اند این دریاچه از سه دریاچه کوچک به نام‌های هامون پوزک، هامون سابوری و هامون هیرمند تشکیل شده‌است که در زمان فراوانی آب به هم می‌پیوندند و دریاچه مشترک هامون بین افغانستان و ایران را تشکیل می‌دهند. رودخانه هیرمند شریان اصلی ورود به هامون و رودخانه‌های خاش‌رود، فراه، هاروت‌رود، شوررود، حسین‌آباد و نهبندان به هامون می‌ریزند. هامون یک تالاب مشترک بین ایران و افغانستان است که دو سوم آن در ایران واقع شده است. هامون ایران یک تالاب پایین‌دستی به حساب می‌آید که از بالادست یعنی از افغانستان تغذیه می‌شود. فراه‌رود و هیرمند دو مسیر ورودی آب به تالاب‌های هامون است. آب ورودی هامون از هیرمند ابتدا وارد چاه نیمه‌ها می‌شود که برای مدیریت آب شرب زابل و زاهدان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع اگر از رودهايي كه سرچشمه‌شان در افغانستان  است آبي وارد تالاب هامون نشود، تالاب خشك مي‎شود. در حال حاضر ميزان آب اين تالاب در حدود
20 درصد ظرفيت كل آن است. به همين دليل اتحادیه اروپا و برنامه توسعه سازمان ملل متحد ده میلیون یورو بودجه برای احیای تالاب‌های دریاچه هامون اختصاص داده‌اند.
معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران، ضمن تایید این خبر افزود این مبلغ قرار است برای ارتقای منابع طبیعی جهت احیای اکوسیستم تالاب هامون و حمایت از معیشت‌های جایگزین مردم محلی هزینه شود.
این پروژه که در چارچوب برنامه توسعه پایدار و یکپارچه سازمان ملل در کشورهای ایران، اردن، الجزایر، تونس، مراکش، مصر و یمن در حال اجراست بر توسعه مدیریت یکپارچه منابع طبیعی تجدیدپذیر متمرکز است.