عدم تعامل تکنولوژیک و عقب ماندگی صنعتی

تغییر شکل قدرت در عرصه جهانی به گونه ای خود را نمایان ساخته است که کشورها را مجبور به تغییر اساسی کرده است. کشورهای دغدغه مند برای ساختن آینده خود و جهان پیش رو، حتی آن دسته از کشورهایی که اعتقادی به سیستم های مدرن سیاسی ندارند ومولفه های مردم سالاری در عرصه حکومت داخلی را بی ارزش می دادند، درحال پوست اندازی در حوزه تکنولوژی هستند و ما درچنین فضای رقابتی همچنان نظاره گریم و درحال نوشتن چشم اندازهای طلایی!
این گزاره را به یکی از عرصه های مهم و اصلی ترین اولویت استراتژیک کشور در حوزه تأمین سلامت یعنی دارو می بریم. جایی که مشکلات جامعه از جنس بیماری است و عدم تأمین آن به منزله به خطر افتادن جان مردم است.
به زعم بسیاری از کارشناسان در حوزه صنعت دارویی کشور، ما علیرغم موج مهاجرت های گسترده نیروهای علمی خود؛ به اندازه کافی نیروی متخصص در حوزه تحقیقاتی و علمی جهت تولید داروهای با کیفیت در داخل تربیت
 کرده ایم و ادعای تأمین بیش از 97 درصد داروهای مورد نیاز کشور گزافه نیست. اما چالشی که امروز ما را با بحران گرانی و کمبود دارو و اجباراً واردات داروهای بی کیفیت از دیگر کشورها واداشته است، جدای از بحث نقدینگی که ریشه تمام مشکلات کل صنعت می باشد، بحث قدیمی بودن و مستهلک شدن تجیهزات و دستگاه هایی است که بعضاً عمر آنها به نیم قرن می رسد!.
ما درحال رقابت در میدانی هستیم که رقبا درجنگ اقتصادی به لحاظ بهره مندی از تکنولوژی، پیشرفته ترین سلاح ها را بدست دارند و ما هنوز با شمشیرهای چوبی و آهنی درحال نبرد هستیم. درچنین وضعیتی برای خود افق های عالی تعریف می کنیم و روی کاغذ می نویسیم که باید قدرت برتر منطقه به لحاظ تولید و صادرات اقلام دارویی و ... شویم.
ما باید بپذیریم که درب های تعاملی با جهان را به روی خود بسته ایم و به بهانه و توجیهات مختلف هیچ ارتباطی به لحاظ کسب و یا خرید فناوری با دنیا نداریم. امروز ما برای یک دستگاه دسته دوم یا سوم در صنعت داروسازی مجبوریم از کشورهایی غیر از حوزه اروپا خرید کنیم و با قیمتی چند برابری اگر موفق به تهیه شویم تازه بحران تأمین قطعات یدکی را برای خود ایجاد خواهیم کرد!.
باید بپذیریم که بخشی از این ناکارآمدی ها ناشی از بی توجهی مسئولان به حوزه تولید و حمایت از بخش خصوصی درصنعت داروسازی است و بیان کردن موضوعاتی همچون تحریم ها و محدودیت های سیاسی، از جنس همان توجیهات همیشگی است.
امروز بخش خصوصی ما تحریم نیست و اگر نتواند دستگاه های روز دنیا را به سبب برخی محدودیت ها تهیه کند حداقل می تواند از تکنولوژی و توان کشورهای توسعه یافته بهره مند شود. اما متأسفانه توان و انگیزه ای برای این کار ندارد. با این روند قیمت ارز در کشور که مشخص نیست چه زمان تب می کند و چه زمان به رکود می نشیند، خیلی طبیعی است که ریسک چنین سرمایه گذاری هایی را هیچ سرمایه گذاری نپذیرد.
ضمن اینکه اگر هم بکند تازه با دو صد موانع قانونی و دست و پاگیرمواجه خواهد شد و باز اگر از سد این مسائل نیز بگذرد با بازاری دستوری و قیمت گذاری های سلیقه ای مواجه خواهد شد که اساس سرمایه گذاری اقتصادی را زیر سئوال خواهد برد.
متاسفانه وعده و وعیدهای دولت ها در ادوار مختلف درحوزه دارو هیچگاه تحقق کامل نداشته و به صورت جزئی و مقطعی به این حوزه استراتژیک پرداخته می شود تا افکارعمومی را به خود جلب کنند و پس از مدتی تمام آن دغدغه مندی فروکش خواهد کرد. باید این هشدار را داد که با رویه کنونی در مدیریت صنعت دارو، درآینده ای نچندان بحران های بزرگتری از جنس کمبود و نبود دارو در کشور خواهیم داشت که جبران آن با هزینه هایی گزاف همراه خواهد شد و قطعاً دیگر قادر به رقابت با کشورهای تولید کننده دارو نخواهیم بود.