هشداری برای توجه آمار تلفات جاده ای

ابراهیم علی آبادی
ebrahim_aliabadi@yahoo.com
به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم و هر روز بر افزایش ترددها در جاده ها افزوده می شود. هرچه بر تعداد این سفرها افزوده می شود نگرانی ها از بابت افزایش میزان تلفات بالا می رود. نگرانی که نه ازباب هشداری ساده بلکه از بحرانی جانی نشأت می گیرد که در این ایام آسیب جانی و مالی فراوانی را بر خانواده های ایرانی وارد می سازد و از لحاظ اقتصادی  و جانی صدمات جبران ناپذیری به هموطنان و کشور وارد می کند.
ناگفته نماند طی سال های اخیر تلاش ها و اقدامات بسیاری در حوزه آگاهی بخشی و فرهنگ سازی در حوزه راهنمایی و رانندگی صورت گرفته است، اما از آنجاکه بحث ایمنی خودروها نیز به عنوان نیمی از قضیه محسوب
می شود و هرسال نیز این کیفیت تنزل می یابد، روند تلفات جاده ای طی سه سال گذشته روندی صعودی به خود گرفته است.
آمار‌ها بسیار قابل تأمل است، به ‌طوری‌که تعداد مرگ ‌ومیر ناشی از تصادفات در ایران با کل مرگ ‌ومیر تصادفات رانندگی در اتحادیه اروپا با ۲۷ کشور و جمعیت ۴۵۰ میلیون نفری برابری می‌کند.
آمار‌ها می‌گوید از سال ۱۳۸۴ تا ۱۴۰۱ در مجموع ۳۵۱ هزار و ۹۹۶ نفر بر اثر حوادث رانندگی در کشور جان خود را از دست داده‌اند و با احتساب حدود ۲۷ هزار مرگ در سال‌های ۸۳-۸۲ می‌توان گفت در دو دهه گذشته یعنی از سال ۱۳۸۲ تا ۱۴۰۱ جمعا  ۴۰۵ هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان باخته‌اند؛ عددی که تقریبا دوبرابر کل شهدای هشت سال جنگ تحمیلی (۲۱۳ هزار و ۲۵۵ نفر) است.
به طور متوسط سالانه حدود  ۱۷ هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان خود را از دست می‌دهند؛ که حدود ۳ هزار نفر آن‌ها زیر ۱۸ سال هستند. آمارها واقعاً نگران کننده است و از دست رفتن حتی یک کودک و نوجوان به منزله آسیب به توازن جمعیتی نسل بعدی خواهد بود که تبعات بسیاری را برای کشور به همراه خواهد داشت.
«جاده های نا ایمن، بی کیفیتی خودروها و خطای انسانی» سه عامل تشدید کننده تصادفات و تلفات
جاده ای است. متأسفانه در ارتقای استاندارد و ایمنی جاده ها نمی توان انتظار حرکتی دفعی داشت، هرچند که روند تدریجی آن نیز آنقدر مورد بی توجهی قرار گرفته است که هنوز بسیاری از جاده های اصلی کشور هم از نور و علائم راهنمایی و استراحتگاه و کنترل هوشمند و مکانیزه هم محروم است.
درمورد کیفیت و ایمنی خودروها نیز حرفی باقی نیست و بنابراعلام پلیس راهور بیش از 50 درصد علت تشدید تلفات جاده ای، کیفیت پائین امنیت خودروها می باشد. خودروهای داخلی با هرگونه تصادفی جان و سلامت سرنشینان را تهدید می کند و به قولی خودروهای داخلی حافظ جان راننده و سرنشینان نیست و تنها تا زمانی کارایی دارند که تصادفی نکنند. دراین بخش هم کاری از دست کسی بر نمی آید! چرا که خودروسازان طی این چند سال نشان دادند که تلاشی برای بهبود این وضعیت ندارند و حتی دولتی ها حریف آنها نمی شود.
تنها گزینه ای که می توان با تکیه برآن امیدوار به کاهش تلفات رانندگی بود، مسئله خطای انسانی است که اختیار آن در دست رانندگان قرار دارد که تا چه حد خود را مقید به رعایت قوانین و اصول رانندگی برپایه احتیاط بدانند. این گزینه را می توان با افزایش آگاهی بخشی و آموزش های فرهنگی مورد تأکید قرار داد و جامعه را نسبت به حوادث تلخ و ناگواری که احتمال  رخ دادن آن وجود دارد مطلع کرد.
مسلماً کار کردن بر مسئله فرهنگ سازی و آموزش های عمومی می تواند از شدت و میزان تلفات جانی و مالی بکاهد. چرا که چاره ای جز این گزینه وجود ندارد و در بحث استاندارد جاده ای و ارتقای کیفیت وامنیت خودروها تحول خاصی حداقل در این مقطع کنونی رخ نداده و باید برای حفظ سلامت جان خود و خانواده، بیشترین توجه را بر کاهش خطای انسانی با رعایت مقررات و نکات ایمنی در رانندگی قرار دهیم تا خدای ناکرده سال نو برای ما تبدیل به عزا نگردد.