رشد شاخص بازار بورس، معلول اجرای سیاست های کنترل نقدینگی

افزایش شاخص بورس ایران و هجوم همه جانبه به سمت این بازار، موجب شده که جذابیت های این بازار برای بسیاری از افراد بیشتر و سرمایه های زیادی هم به سمت این بازار روانه شود.
 اما سوالی که در این بین مطرح می شود، دلایل این روند صعودی بی سابقه است و چگونه اقتصادی که با مشکلات ساختاری فراوانی دست و پنجه نرم می کند، تا این اندازه پربازده می شود؟ به نظر می رسد که سیاست گذاری های اقتصادی برای دست یابی بازار بورس به این حجم از شاخص ها و معاملات، نقش اساسی را ایفا می کنند. چون در وضعیت رکود تورمی که بنگاه های تولیدی با آن مواجه هستند، دلیلی منطقی برای بهبود و رونق وضعیت تولید و افزایش ارزش سهام بنگاه های اقتصادی وجود ندارد، بنابراین با سیاست گذاری دقیقی برای هدایت سرمایه ها به سمت بازار بورس مواجه هستیم.
بر کسی پوشیده نیست که میزان نقدینگی در اقتصاد ایران به سطح بالایی رسیده و برای تکرار نشدن اتفاقات سال 97 و هجوم سرمایه ها به سمت بازارهای ارز، طلا و مشابه این ها، باید این نقدینگی را در جهت دیگری هدایت کرد و سیاست گذاران اقتصادی به این نتیجه رسیده اند که در برهه فعلی جایی بهتر از بورس وجود ندارد. زیرا از یک طرف سرمایه مورد نیاز بنگاه ها را تا حدودی تامین می کند و از طرف دیگر کاهش درآمدهای مالیاتی که به سبب همه گیری کرونا به وجود آمده، مقداری جبران خواهد شد و از طرف دیگر آثار سوء نقدینگی سرگردان هم کاهش پیدا می کند.
 اگرچه این وضعیت بورس پایدار نیست و ممکن است به زودی شاهد ترکیدن این حباب بزرگ بازار بورس باشیم. به همین دلیل دولت در صدد است که به صورت قطره چکانی بخشی از سهام شرکت ها و بانک های دولتی را عرضه کند تا همچنان جذابیت این بازار برای سرمایه گذاران حفظ شود اما به عنوان یک سیاست پایدار نمی توان روی این روش حساب باز کرد و روند رو به رشد شاخص بازار بورس را قطعی دانست.
بنابراین باید گفت این شرایطی که بازار بورس با آن مواجه شده، معلول سیاست های کنترل نقدینگی است و چه بسا اگر سیاست گذار تصمیم به تغییر ریل گذاری ها گرفت، ترکیدن حباب بورس سریع تر اتفاق بیفتد.
به علاوه، ذکر این نکته ضروی است که این سیاست راه حل اصلی کنترل نقدینگی نیست.
 در مقاطع مختلف زمانی، طرح های زیادی توسط مراکز پژوهشی به دستگاه های سیاست گذار برای سر و سامان دادن به نقدینگی سرگردان اقتصاد ایران ارائه شده که یکی از اصلی ترین آن ها، طرح احداث پتروپالایشگاه ها از محل نقدینگی برای خنثی کردن تحریم های نفتی است؛ طرحی اساسی و استراتژیک که اگر سالیان گذشته به اجرا در آمده بود، امروز تحریم های فروش نفت خام کاملا بی اثر می شد.
دولت علاوه بر هدایت نقدینگی موجود به سمت بورس و بهبود وضعیت سرمایه بنگاه های اقتصادی، باید نگاهی کلان تر به مسئله نقدینگی داشته باشد و توجه به کلان طرح های استراتژیکی چون احداث پتروپالایشگاه ها می تواند برای همیشه سایه شوم خام فروشی نفت را از سر اقتصاد ایران کم کند.