عربستان و ترکیه، بازندگان اصلی انتخاب بایدن

انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور جدید ایالات متحده سوالاتی را در خصوص سیاست های احتمالی او در منطقه غرب آسیا ایجاد کرده است؛ سیاست هایی که به جز مسئله فشار بر ایران با سیاست های دونالد ترامپ متفاوت خواهد بود.
1- شاید اولین بازنده انتخاب بایدن، محمد بن سلمان ولیعهد حکومت عربستان سعودی باشد. چندین سال جنگ خانمان برافروز یمن و همچنین سرکوب و قتل عام مخالفان، مسئله ای بود که ترامپ با انعقاد قراردادهای تسلیحاتی و دریافت پول های کلان از آن چشم پوشی می کرد و اگر حمایت های ترامپ نبود امکان ادامه این
سیاست ها وجود نداشت. با آمدن بایدن که مخالف جدی بن سلمان به شمار می رود، احتمال دارد ولیعهد سعودی امکان مانور زیادی نداشته باشد. در ضمن نباید از این نکنه غافل شد که حزب دموکرات از
بن نایف، دیگر شاهزاده سعودی که از اپوزیسیون بن سلمان به شمار می رود پشتیبانی می کند و این پایه های حکومت ولیعهد را سست
خواهد کرد.
2- ترکیه اردوغان دیگر کشوری است که انتخاب بایدن برایش گران تمام خواهد شد. رئیس جمهور دموکرات آمریکا در ماه های گذشته به صراحت اعلام کرده بود که حاکمیت خودکامه اردوغان را تحمل نخواهد کرد و به دنبال حمایت از احزاب مخالف اردوغان برای تصاحب قدرت است. علاوه بر این مسئله حمله به کردهای سوریه، پشتیبانی از آذربایجان و لشکرکشی به قره باغ و انعقاد قرارداد تسلیحاتی با روسیه مسائلی است که مناقشه دولت بایدن و اردوغان را افزایش خواهد داد و اگر تحریمی هم بر ترکیه تحمیل شود، به دلیل ادغام ترکیه در نظام سرمایه داری جهانی کار اردوغان برای بیرون آمدن از این بحران سخت خواهد بود.
3- مسئله مواجهه با ایران یکی دیگر از چالش هایی است که دولت بایدن با آن روبرو است. خروج ترامپ از برجام اگر چه با مخالفت ظاهری دموکرات ها روبرو شد اما این مخالفت به معنای
چشم پوشی از دستاوردهای آن و بازگشت به گذشته نیست. ایران از معدود
پرونده هایی است که جمهوری خواهان و دموکرات ها بر سر آن توافق دارند اما تاکتیک و روش اعمال فشار را متفاوت در نظر می گیرند. بایدن به صراحت اعلام کرده که از دستاورد تحریم های ایران چشم پوشی نخواهد کرد و این مسئله به اهرم فشاری برای گرفتن امتیازات بیشتر خواهد شد. به عقیده دموکرات ها برجام تنها مسئله هسته ای ایران را حل و فصل کرد و اختلافات زیادی بر سر دیگر مسائل منطقه ای، دفاعی و حقوق بشری باقی مانده است.
بنابراین نباید انتظار تغییر رفتار دولت جدید آمریکا و بازگشت بی قید و شرط به برجام و رفع تحریم ها را داشت. حتی اگر در وهله اول بازگشتی هم صورت بگیرد می توان آن را برای کلید زدن مکانیزم ماشه و اعمال تحریم های سازمان ملل تفسیر کرد. بنابراین سیاست دولت بایدن مقابل ایران در راهبرد، تغییر چندانی با دولت ترامپ نخواهد داشت.