سقوط قیمت نفت؛ اقتصاد ایران و چشم‌انداز آینده

اکثر کارشناسان اقتصادی معتقدند تکیه یک کشور بریک محصول خاص که هم میزان معینی دارد که تمام شدنیست و هم متکی است بر تصمیم‌گیری‌های کلان جهانی در تمام حوزه‌ها، یک اشتباه استراتژیک مهم است. اقتصاد کشورما مدتهاست بر بنیان استخراج و فروش نفت قرارداده شده و همین مسئله تبدیل شده به یکی از بزرگ‌ترین نقطه ضعف‌هایی که در شرایط مختلف دشمن می‌تواند از آن بر علیه خودمان استفاده کند؛ همچنان که در طول تحریم شاهدش بوده‌ایم.
در حالی‌که کشورما منابع دیگری هم داشته و دارد که از قضا نه پایان‌ناپذیرند و نه محدود شدنی، اما اتکاء بر نفت، موجب شده مسئولان ازاین استعدادهای اقتصادی غافل بمانند. همین بی‌توجهی، این پتانسیل‌ها را رفته‌رفته از دست ما خارج کرده و کشورهای دیگر آن‌را تصرف کرده‌اند.
قالی ایرانی، روزگاری در رتبه نخست صدوردر جهان می‌درخشید. اما اینک میزان درآمد حاصل از صدورقالی در سال 98 از 1.5 میلیارد دلار در دو دهه گذشته به 50 میلیون دلار رسیده است.
چنین رکودی دلایل مختلفی دارد؛  تحریم‌ها، افزایش قیمت تمام شده تولیدات، نداشتن استراتژی و برنامه‌ریزی توسعه‌ای و البته  مهم‌تر از همه تصمیم خلق‌الساعه و غیرکارشناسی بانک مرکزی در ایجاد پیمان‌سپاری برای این کالای استراتژیک و ملی که موجب شده صادرکنندگان ریسک بالای تعهد ارزی را نپذیرند.
هم‌چنین است وضعیت زعفران و پسته ایرانی. این دو محصول استراتژیک نیز مدتی است از دست صادرکنندگان ما خارج شده و در اختیار کشورهای دیگر قرارگرفته، برای مثال اسپانیا با خرید زعفران ایرانی و با بسته‌بندی‌های لاکچری آن‌را به گران‌ترین قیمت ممکن می‌فروشد و پای این محصول را به سایت آمازون هم بازکرده است.
حال که روند اقتصاد جهانی نشان داد تک‌محصولی بودن تا چه حد می‌تواند آسیب‌پذیر و آسیب‌زننده باشد، لازم است کارشناسان و برنامه‌ریزان اقتصادی کشور، با یک چرخش دیدگاه، به پتانسیل‌های دیگر هم بیندیشند.