سرمقاله
یکی از مهمترین مشکلات ما در رابطه با کروناویروس، این است که برخی از شهروندان نسبت به استفاده از ماسک بیتفاوتاند، در حالیکه در کشورهای دیگر، حتی کشورهای همجوار عدم استفاده از ماسک، جریمههای سنگین مالی دارد؛ بهعنوان نمونه درعربستان جریمه عدم استفاده از ماسک در فضاهای عمومی، ۱۳۳ هزار دلار است.
!
یکی از مهمترین مشکلات ما در رابطه با کروناویروس، این است که برخی از شهروندان نسبت به استفاده از ماسک بیتفاوتاند، در حالیکه در کشورهای دیگر، حتی کشورهای همجوار عدم استفاده از ماسک، جریمههای سنگین مالی دارد؛ بهعنوان نمونه درعربستان جریمه عدم استفاده از ماسک در فضاهای عمومی، ۱۳۳ هزار دلار است. اما در کشور ما برخی مردم به دلایل مختلفی، از ماسک استفاده نمی‌کنند و چنین می‌شود که جریمه عدم استفاده از ماسک در کشور ما، افزایش تلفات جانی است! شاید به همین دلیل است که احتمالا رئیس‌جمهور ما هم تصمیم خواهد گرفت افرادی که پروتکل‌های بهداشتی را رعایت نمی‌کنند، جریمه مالی شوند.
امید که این جریمه به اندازهای باشد که واقعا مانع از بی‌توجهی برخی به اخلاق و رواداریهای شهروندی شود. چرا که بهویژه تهران وضعیت بسیار خطرناکی دارد؛ معاون وزیر بهداشت میگوید تهران منشأ آلودگی برای شهرهای دیگر است و این اعترافی کاملا درست و بهجاست؛ چرا که تهران، بهعنوان پایتخت و مرکز اداری کشور، یک مرکز ثقل بسیار مهم و یک
مقصد گاه نهایی برای به سرانجام رسیدن بسیاری از مراجعات اداری و بانکی و دانشگاهی و ... است؛ از شهرهای دیگر سفرهای بسیاری به تهران می‌شود، این در حالی‌ست که در بسیاری از بخش‌ها، تهران در طول روز پذیرای کارمندان و کارگرانی است که از شهرک‌های اقماری و حاشیه‌ها به تهران می‌آیند. پس طبیعی است که این حجم وسیع از تردد، تهران را به منبع و منشاء گسترش این ویروس تبدیل کند.
البته در دوره‌ای که سفرها و رفت‌وآمدها محدود شده و طرح ترافیک نیز اجرا نمی‌شد، تهران با این حجم از بیماری- وزارت بهداشت ایران گزارش داده است که از هر ۱۴ نفر مبتلا به کرونا در تهران یک نفر فوت می‌کند- مواجه نبود. اما با بازگشایی‌های مختلف و لاجرم عادی‌پنداری مردم، این اپیدمی در حال تبدیل شدن به یک فاجعه است. بگذریم از این‌که مردم و دولت هر دو به شکلی در این عادی‌پنداری و عدم مراعات، سهیم بوده‌اند و تنها نمی‌توان و نباید مردم را به بهانه شرکت آن‌ها در مراسم مختلف مواخذه کرد؛ این خبررسانی موثر و آگاهی‌بخشی جمعی به انحاء مختلف است که می‌تواند مردم را نسبت به وضعیتی که در آن قرار دارند، مطلع کند. ولی بدیهی است که بخشی از مردم روزنامه نمی‌خوانند، اخبار رسانه‌های مجازی و غیرمجازی را دنبال نمی‌کنند و بیشتر تابع شنیده‌ها و شایعات و دستورالعمل‌هایی هستند که در سطح جامعه شاهدند؛ این دستورالعمل‌ها، با خود پیام خاصی دارند؛ این‌که همه‌جا بازگشایی شده و طرح ترافیک-حتی با کاهش زمان- اجرا می‌شود، و رئیس‌جمهور هم گفته است که مردم باید تاب‌آوری خود را افزایش دهند، یعنی این‌که کارمند و کارگر و مردم عادی می‌توانند در شهر تردد کنند و به کارهای خود برسند و پیام پنهان این است که احتمالا اوضاع به سوی عادی شدن پیش می‌رود؛ مگر چه تعداد از مردم سرشان گرم خبرهای ابتلا و فوتی‌هاست که بدانند دقیقا در تهران وضعیت از چه قرار است؛ مگر این‌که آگاهی‌بخشی بهداشتی، وسیع تر و موثرتر عمل کند و مثلا در وسایل نقلیه عمومی و حتی در محل کار، مردم با این اخبار بهصورت موثر مواجه شوند و مسئولان مطمئن شوند که مردم دقیقا میدانند چه خبر است. بهعنوان مثال آیا همه مردم تهران و آنانی که به تهران رفتوآمد میکنند، شنیدهاند که معاون وزیر بهداشت گفته:
«موارد بستری در تهران اوج گرفته که خیلی خطرناک است و از هر ۱۴ نفر بیمار کرونا بستری در تهران، ۱ نفر فوت می‌کند.»؟
خبررسانی موثر یعنی این‌که دولت و مسئولان ذیربط کاملا مطمئن شوند که حداقل 70درصد مردم از آنچه در کشور در جریان است، اطلاعات اولیه را دارند؛ اما عملا چنین وضعیتی در تهران حاکم نیست؛ چرا که تا همین هفته گذشته هم طرح ترافیک اجرا میشد، هم ناوگانهای حملونقل عمومی بهشدت متراکم و پر از مسافر بود و هم گاهی برخی ازمردم با مسئولان و مامورانی که آنان را دعوت به استفاده از ماسک می‌کردند،برخورد نامناسب داشتند و اعتراض می‌کردند که چرا باید استفاده از ماسک اجباری شده باشد. و این نشان می‌دهد برخی از مردم هنوز متوجه وسعت این اپیدمی و پیامدهای دردناک آن نیستند.
a.f.far99@gmail.com
