باید اقدامات دیپلماتیک را ثمربخش کرد

روند حرکت سیاست خارجی کشورمان در راستای بهبود روابط با کشورهای منطقه و بازشدن ضمنی باب مذاکرات نیم بند با غرب، اقدامی سازنده تلقی می شود. اما اهمیت این روند و دیگر حرکت های مشابه زمانی قابل توجه خواهد بود که ثمربخش بودن این سیاست ها خود را نمایان سازد.
رویکرد سیاست خارجی ما در حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی باید به گونه ای باشد که موجب کسب دستاوردی متناسب با سطح روابط با دیگران گردد. به عنوان مثال در دولت های قبل در راستای دیپلماسی عمومی و فرهنگی در کشورهایی همچون "کومور، تانزانیا، گامبیا، زیمباوه، کنیا، سنت وینست، سودان، سریلانکا" و چندین کشور دیگر از این قبیل میلیون ها دلار کمک بلاعوض کردیم و برای آنها بیمارستان و فرودگاه و شهرک مسکونی و حتی پارلمان ساختیم. اما باید دید که ثمردهی این دیپلماسی چه بوده است و این کشورها چه اثرپذیری از ما داشته اند و یا چه منافعی از قبل این کمک ها عاید کشورمان شد؟!.
پاسخ کاملاً مشخصه، و نه تنها حاصلی از این سبک سیاست خارجی نصیب کشورمان نشد، بلکه برخی از آنها کاملاً برخلاف مواضع ما در صحنه های مختلف بین المللی واکنش نشان دادند و به حمایت از جبهه مقابل ما پرداختند.
امروز هم حرف بر سر این رفتارهای دیپلماتیک ماست که باید نقطه اثربخشی آن قابل مشاهده باشد و حداقل برای کوتاه مدت پیام هایی از این اثربخشی برای کشور قابل لمس و درک تلقی گردد. موضع گیری ما در بحث روابط بین الملل باید رسمیت داشته باشد وموجب ارتقای جایگاه ما در مورد موضوعات مختلف گردد. به قولی باید کلام و تصمیمات و سیاست های ما برای منطقه وجهان اثربخش و یا حداقل قابل توجه و پذیرش باشد.
اثربخشی دیپلماسی به معنای آن نیست که دنیا یک سمت برود و ما برای تافته جدا بافته بودن برخلاف آن حرکت کنیم و این مسئله را به پای استقلال دیپلماتیک خود بگذاریم. بلکه باید در زمان و موقعیت مناسب نسبت به تحولات و حوادث مختلف واکنش هایی داشته باشیم که موجب همراهی  و حمایت کشورهای همسایه و دیگر کشورها گردد.
به عنوان مثال در قضیه قرآن سوزی اخیر در سوئد جدای از کم و کیف حادثه شاهد واکنش های بسیاری از سوی کشورهای مسلمان بودیم. راهپیمایی ها و آتش زدن سفارتخانه سوئد در برخی کشورها و آتش زدن پرچم این کشور و انواع و اقسام واکنش ها در فضای مجازی و... از جمله این واکنش ها به شمار می رود. اما در اقدامی مناسب مشاهده کردیم که دفتر آیت ا... سیستانی مرجعیت عراق در واکنش به این اقدام ناشایست به جای رفتارهای احساسی و تعصبی، نامه ای رسمی به دبیرکل سازمان ملل ارسال کرد و درآن تاکید داشت که عدم جلوگیری از چنین اقداماتی زمینه ساز ترویج خشونت و نفرت خواهد شد.
بسیاری از رسانه های خارجی این نامه را مورد توجه قرار دادند و آن را موضوعی سازنده قلمداد کردند و افکار عمومی نیز آن را مورد تأیید قرار دادند. این اقدام را می توان مصداق عینی اثر بخشی دیپلماسی عمومی دانست، بدون آنکه موجب تهیج و تحریک گردد و بدون اینکه هزینه ای را در بر داشته باشد.
جان کلام اینکه بهتر است در برنامه ریزی برای سیاست خارجی خود در عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، نگاهی به نتایج و میزان ثمربخش بودن آن داشته باشیم.