صنعتی مغفول از‌ آموزش و فرهنگ سازی

۱۳ آذرماه روز گرامیداشت صنعت بیمه درکشورمان نامگذاری شده است و روال معمول این است که از دستاوردها و توسعه این صنعت صحبت شود. اما در این روز بهترین رویه جهت یادآوری و گرامیداشت نقش صنعت بیمه در امورات اقتصادی و اجتماعی کشور، پرداختن به نقاط قدرت مغفول مانده و یا نقاط ضعف نادیده گرفته شده است.
امروز درکشورمان صنعت بیمه به لحاظ کمی و کیفی طی دهه های گذشته رشد قابل ملاحظه ای داشته است، اما در مقطع کنونی این میزان از توسعه و عملکرد نمی تواند تأمین کننده کشوری باشد که به لحاظ اقتصادی در مرکز تجارت غرب و شرق و شمال و جنوب قرار دارد و به لحاظ اجتماعی نیز با جامعه ای اکثراً تحصیل کرده و جوان مواجه است، اما صنعت بیمه را نه خوب می شناسند و نه از قابلیت ها و پتانسیل های آن مطلعند.
این ضعف شناختی البته صرفاً در جامعه متمرکز نیست بلکه دامنه و وسعت آن در بدنه اجرایی کشور نیز گسترده است و هنوز بسیاری از نهادها و سازمان ها و وزارتخانه هایی که حتی بعضاً با اقتصاد و مسائل و معضلات اجتماعی درگیر هستند از کارگشایی صنعت بیمه در اموراتشان غافلند و همچنان نگاهی سنتی به صنعت بیمه کشورمان از سوی همگان حاکم است.
البته بخشی از این ضعف شناختی بازمی گردد به عملکرد اهالی این صنعت که هنوز نتوانسته اند آنطور که باید و شاید به لحاظ نفوذ روابط عمومی ها در بدنه جامعه، مردم را از قابلیت های خود آگاه و این باور را که "بیمه هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است" را در کشور جا بیندازند.
اما بخش دیگری از این مسئله بازمی گردد به دستگاه ها و نهادهایی که وظیفه فرهنگ سازی های صحیح و رویه های سازنده سبک زندگی را برعهده دارند. امروز اگر نگاهی به عوامل و ابزارهای فرهنگ ساز در کشورمان بیندازیم خواهیم دید که صنعت بیمه چه به لحاظ بصری و چه به لحاظ برنامه ریزی های کلان فرهنگی هیچ نقش و جایگاهی ندارد.
در عوض صنعت بیمه تبدیل به ابزار و فرصتی برای برخی جریان های صاحب نفوذ در این صنعت شده تا با چشم داشت های مالی و کسب سود از برخی شاخه های سودآور در بیمه، جامعه را نسبت به این صنعت بد بین و آن را به چشم هزینه ای تحمیلی بر امورات مالی خود بدانند!.
درحالی که بیمه به عنوان یک حامی و حمایت گر در عرصه های مختلف اقتصادی و اجتماعی تلقی می شود. امروز می توان سایت ها و اپلیکیشن های مختلفی را دید که رقابتی غیرسازنده را در میان  شرکت های بیمه ایجاد کرده اند تا هم مردم را با عطش بیشتری به کاهش حق بیمه ها سوق دهند و هم شرکت ها را به سمت و سویی سوق دهند که در پائین ترین سطوح کارایی خود همچون محدود شدن به فروش بیمه شخص ثالث محدود شوند.
این وضعیت درحالی است که امروزه در کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه درجهان رونق صنعت بیمه در عرصه بیمه های زندگی و عمر شکل گرفته و هرفرد در اروپا و آمریکا حداقل یک بیمه زندگی و عمر دارد و برخی کشورهای همسایه نیز در شاخه هایی همچون "تکافل" ورود کرده اند و با سرمایه گذاری در این زمینه توانسته اند هم رونق اساسی به این صنعت ببخشند و هم مردم را در حوزه سرمایه گذاری جمعی دخیل نمایند.
متاسفانه ما آنطور که منطقی و لازم بوده نتوانسته ایم جامعه را در این حوزه آموزش دهیم و فرهنگ سازی مناسب نماییم. هنوز در سیستم آموزش و پرورش ما آشنایی با بیمه و نقش سازنده آن جایی ندارد و در عرصه آموزش فرهنگ خانواده نیز فعالیت موثری در این زمینه صورت نگرفته است. صنعت بیمه ما وارد رقابتی برای جذب مشتریانی شده است که از سراجبار به سمت بیمه کشیده می شوند و بیمه را هزینه ای تحمیلی در اموراتشان تلقی می کنند.
با این اوصاف باید بر گسترش و توسعه این صنعت طی سال های اخیر صحه گذاشت، اما باید بپذیریم که حلقه وصل این صنعت با جامعه و امورات مختلف اجتماعی و اقتصادی کشور، بحث آموزش و فرهنگ سازی است. امیدواریم در این روز که به نام صنعت بیمه نامگذاری شده مدیران و برنامه ریزان این صنعت تمرکز خود را بر این موضوع قرار دهند و با آسیب شناسی صحیح برای آینده شرکت ها برنامه ریزی کنند.