باز درحال جا ماندن هستیم!

زمانی بود که به واسطه رشد صنعتی و اقتصادی، در منطقه خاورمیانه به عنوان کشوری با تکنولوژی و فناوری های روز دنیا شناخته می شدیم و به گفته برخی کارشناسان(هرچند اغراق آمیز) بعد از ژاپن در عرصه تولیدات صنعتی حرف برای گفتن داشتیم.
اما این روند قدرت، بروزرسانی خود را از دست داد و با ورود نسل های جدید تکنولوژی نتوانستیم به روز و سرآمد باشیم. این ناتوانی در بروز رسانی موجب عقب ماندگی چند نسلی در حوزه های صنعتی و تکنولوژی های روز شد و ما دیگر قادر به پر کردن این فاصله نشدیم و قاعدتاً هم نخواهیم شد؛ چرا که دنیا امروز از داشته های پیشرفته ای در حوزه تولید فناوری بهره مند است که حتی اگر ما باسرعت تمام انرژی خود را روی آن بگذاریم باز هم امکان برابری نخواهیم داشت چون از سیر تحولات تکنولوژی در چند نسل عقب ماندیم.
این موضوع را می توان در صنایع مادر مشاهده کرد. صنایعی همچون ذوب، ریسندگی، بافندگی، خودروسازی و ... همچنان از تجهیزات و رویه های سنتی بهره می گیرند بعضاً مربوط به نیم قرن پیش است.
اما امروز نسل دیگری از پیشرفت و توسعه درجهان حاکم شده و بحث «هوش مصنوعی» به میان آمده است. موضوعی که به گفته بسیاری از کارشناسان حوزه فناوری، آینده جهان با تکیه براین تکنولوژی رقم خواهد خورد.
لذا خیلی طبیعی است که کشورهای مدرن جهان که پایه گذار این ریل هستند پیشرو باشند. اما دیگر کشورها در تلاشند تا خود را به این قطار توسعه برسانند و به آن وصل شوند. ممکن است در قرار گیری واگن های این قطار رتبه بندی وجود داشته باشد، اما تمامی آنهایی که در این قطار سوار شده اند و یا واگن پیشرفت خود را به آن متصل کرده اند به مقصد نهایی با کمی تأخیر خواهند رسید.
اخیراً در رده بندی اعلام شده از سوی دانشگاه آکسفورد که درمورد بهره گیری و پذیرش هوش مصنوعی از کشورهای جهان منتشر کرده است، جایگاه کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در این زمینه بسیار بالاتر از ماست. به گونه ای که امارات در رده 20 این لیست قرار گرفته و عربستان در رده 29 و کشورهایی همچون روسیه در رده 38، ترکیه در رده 47، قزاقستان در رده 72 و نهایتاً آذربایجان در رده 73 پذیرش هوش مصنوعی ارزیابی شده‌اند.
بر اساس این گزارش، ایران با قرار گرفتن در رده ۹۴ از میان ۱۹۳ کشور و در کنار کشورهایی همچون سریلانکا، باهاما و فیجی و پایین‌تر از برخی کشورهای نزدیک همچون پاکستان و ازبکستان، در دسته کشورهای کاملاً ناآماده برای پذیرش این فناوری تحول‌آفرین معرفی شده‌ است.
این وضعیت برای کشوری که چشم اندازهای خود را بر مبنای تبدیل شدن به قدرت اول منطقه و کشوری موثر در حیطه اثرگذاری جهانی ترسیم کرده است، قابل قبول نیست. نمی توان هیچ سنخیتی بین این آمار و خبرهای مربوط به رشد فناوری و تکنولوژی های روز و بومی شده و  گزارش های این چنینی یافت!.
نکته قابل توجه در گزارش اشاره هشدارآمیز به افزایش چشمگیر شکاف فناورانه میان دولت‌های ثروتمند و کم‌درآمد در حوزه هوش مصنوعی است. بر اساس یکی از نمودارهای این گزارش، بیشترین شکاف را می‌توان بین کشورهای پردرآمد نظیر ایالات‌متحده، بریتانیا، فنلاند و... و کشورهای با درآمد متوسط مشاهده کرد که به تحلیل آکسفورد، این شکاف در آینده نگران‌کننده خواهد بود.حال باید به خودمان بیائیم و حواسمان باشد که آیا باز می خواهیم نسلی دیگر از تکنولوژی را با بی توجهی از دست بدهیم ویا اینکه می توان با برنامه ریزی و جلوگیری از هزینه های غیرضروری و هدر رفت بیت المال زمینه و زیرساخت این تکنولوژی را در کشورمان ایجاد کنیم و درآینده باز دچار محدودیت ها در حوزه فناوری و اطلاعات نباشیم.