باید با کم آبی سازگار شویم...

معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای البرز گفت: در راستای طرح احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، تاکنون حدود ۵۲۰۰ حلقه چاه مسدود شده که با این میزان مسدودی حدود ۸۷ میلیون متر مکعب در مصرف آب صرفه جویی شده است.
محبت مصری در گفت و گو با ایسنا در خصوص منابع آبی استان اظهار کرد: به دلیل اُفت مستمر سطح آب زیرزمینی که ناشی از برداشت بی رویه آب است، همچنان در مورد شرایط و وضعیت آب، نگرانی‌های وجود دارد. علل این برداشت بی رویه، عمدتا ناشی از حفر چاه‌های غیر مجاز و اضافه برداشت از چاه‌های مجاز است. بخشی هم  به خشکسالی‌های سنوات اخیر برمی‌گردد.
وی افزود:در ۲۰ سال اخیر حدود ۲۱.۲۳ متر سطح آب زیرزمینی منطقه اُفت کرده است. این برداشت‌های بی رویه باعث شده، معادل ۱.۵ میلیارد مترمکعب با کسری مخزن مواجه شویم.
نصری ادامه داد: برداشت‌های بی‌رویه ممکن است به فرونشست منجر شود و آثار این فرونشست در دشت هشتگرد و قسمتی از دشت تهران-کرج مشاهده می‌شود. تمام دشت‌ها در صورت عدم حفظ منابع آب زیرزمینی مستعد فرونشست هستند. یکی از تبعات اُفت آب زیرزمینی فرونشست است که می‌تواند به علت صنعتی بودن منطقه، در آینده علاوه بر خسارت  به مراکز مسکونی، به مراکز صنعتی و مخصوصاً به خطوط انتقال لوله آسیب زیادی برساند.
وی بیان کرد: برای جلوگیری از تبعات این پدیده در شرکت آب منطقه‌ای استان با همکاری سایر نهادها برنامه‌های متعددی اجرا می‌کنیم. یکی از این برنامه‌ها، طرح احیاء و تعادل بخشی است که مشمول انسداد چاه‌های غیر مجاز، جلوگیری از اضافه برداشت، نصب کنتور و ایجاد بازارهای محلی آب است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای البرز گفت: در این راستا از زمانی که شرکت  آب منطقه‌ای استان تشکیل شده، اقدامات موثری صورت گرفته است. به طوری که حدود ۵۲۰۰ حلقه چاه از سال ۹۱ تاکنون مسدود شده که با این میزان مسدودی حدود ۸۷ میلیون متر مکعب در آب صرفه جویی شده است. در این راستا حدود ۱۰۰۰ دستگاه حفاری از بدو تشکیل شرکت آب منطقه‌ای تاکنون توقیف شده ‌است.
وی ادامه داد: ممکن است این سوال مطرح شود که با این حجم از صرفه‌جویی آب چرا وضعیت دشت بهبود پیدا نکرده است. این موضوع به افزایش برداشت در زمینه آب شرب و اثرات خشکسالی بر می‌گردد، لذا اگر این اقدامات انجام نمی‌شد وضعیتی به مراتب بدتر از شرایط کنونی داشتیم.
مصری ادامه داد: اقدام دیگری که اجرا می‌شود، برنامه سازگاری با کم آبی است، اگر هدف طرح احیاء و تعادل بخشی احیاء دشت‌ها باشد، در برنامه سازگاری با کم آبی بیشتر هدف این است که شرایط در همین سطح حفظ شود و نگذاریم که موضوع تنش و بحران آبی گسترش بیشتری پیدا کند.
  جایگزینی پساب برای آبیاری فضای سبز توسط شهرداری
وی گفت:در این زمینه هم با همکاری سایر نهادها مثل آبفا و جهاد کشاورزی و شهرداری برنامه‌های موفقی اجرا شده که یکی از این اقدامات اصلاح الگوی کشت است که توسط جهاد کشاورزی پیگیری و اجرای آن آغاز شده است. مورد دیگر جایگزینی پساب برای آبیاری فضای سبز توسط شهرداری است که چند تصفیه خانه اصلی ایجاد شده است و در حال حاضر پیگیر هستیم که این موضوع به کل استان گسترش پیدا کند و دیگر فضای سبزی از محل آب زیرزمینی آبیاری نشود.
مصری در ادامه بیان کرد: اخیراً هم در قانون برنامه و بودجه سال ۱۴۰۲ پیش بینی شده بود که در صنایعی که امکان جایگزینی پساب وجود دارد اقدام به جایگزینی کنیم و پروانه بهره‌برداری آب زیرزمینی این صنایع را ابطال کنیم تا به سمت استفاده از پساب روی آورند.
وی ادامه داد: در این زمینه حدود هفت میلیون مترمکعب از آب در بخش صنایع بزرگ پروانه بهره برداریشان باطل شده و مهلت زمانی داده‌ شده که به تدریج به استفاده از پساب روی بیاورند تا از این طریق هم قسمتی از مشکلات مربوط به حفظ منابع آبی حل شود و هم توقف اُفت را داشته باشیم.
وی در زمینه چاه‌های باغ ویلاها ادامه بیان کرد: تاکنون حدود ۳۰۰۰ حلقه چاه شناسایی کردیم و ممکن است بیش از این تعداد باشد که در مراحل آتی شناسایی خواهند شد.مجموع برداشت این بخش کمتر از سه درصد غیرمجاز است یعنی از لحاظ حجم آبی که برداشت می‌کنند رقم خیلی بزرگی نیست.
مصری خاطرنشان کرد: اما با توجه به هزینه‌هایی که طرح‌ها دارند و باید زودتر به نتیجه برسد، اولویت انسداد چاه‌های غیرمجاز با برداشت حجم آب بالاست.منظور بالا بردن بهره‌وری کار با در نظر گرفتن اعتبارات موجود، به منظور ذخیره آب بیشتر است.
معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای البرز ادامه داد: اما در مورد موضوع باغ‌ویلاها مطرح شده بود که با این بخش مماشات می‌شود لذا برای اینکه این شائبه را از بین ببریم، تمرکزمان در سال ۱۴۰۲ معطوف به انسداد چاه‌های غیرمجاز باغ ویلاهاست. در این راستا حدود ۱۰۰۰ حلقه چاه مسدود کردیم.امسال هم همزمان با چاه‌های در حریم چاه‌های شرب که از اولویت زیادی برخوردار است و مصر هستیم که برای انسداد چاه‌های غیرمجاز در شعاع ۵۰۰ متری چاهای شرب اقدامات ادامه پیدا کند، اما باغ ویلاها هم همچنان در برنامه ما قرار دارند.
مصری یادآور شد:شرکت آب منطقه‌ای در حد وسع، نیروی انسانی و اعتبارات با توجه به وسعت دشت با کمبودهایی مواجه است اما این کمبودها مانع از اجرای تکالیف قانونی نشده است.از مسئولین، برنامه و بودجه و سایر نهادهای مرتبط مثل وزارت نیرو انتظار و درخواست داریم با توجه به مهم بودن موضوع آب، در تزریق اعتبار برای این پروژه‌ها نهایت توجه و مساعدت را داشته باشند.