رودخانه قزل اوزن تشنه‌تر از همیشه

رودخانه قزل اوزن دیگر همانند سال ‌های گذشته پرآب نیست و عوامل متعددی موجب شده خطر خشکسالی آن بیش از گذشته احساس شود موضوعی که کشاورزان طارمی را به خود مشغول کرده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، قزل اوزن به معنی طلای روان رودخانه نام آشنای شمالغرب کشور است، این رودخانه پر آب‌ترین و طولانی‌ترین رودخانه شمال غرب کشور محسوب می‌شود که از کوه‌های چهل چشمه استان کردستان سرچشمه می‌گیرد و پس از گذر از استان‌های آذربایجان شرقی و زنجان در نهایت به عنوان اصلی‌ترین منبع تامین کننده آب سد منجیل، به این سد می‌ریزد.
پیش از این حجم آب رودخانه قزل اوزن به قدری زیاد بود که اهالی روستاهای اطراف مسیر این رودخانه به کاشت برنج و پرورش و نگهداری ماهی قزل آلا مشغول می‎شدند، اما خشکسالی‌های پیاپی و طولانی موجب شده است تا این رودخانه خروشان که در گذشته‌های نه‌چندان دور آن را رودخانه وحشی در فصل پاییز می‌نامیدند تا حدودی خشک شده و به یک رودخانه فصلی تبدیل شود.
خشکی رودخانه قزل اوزن معضلات فراوانی ایجاد کرده است که برای نمونه می‌توان به نبود آب کافی برای مساحت عظیمی از شالیزارهای حاشیه رودخانه و مراکز پرورش ماهی اشاره کرد، هرچند اقدامات مقطعی برای رفع این کمبود انجام گرفته است اما به نوعی "مسکن" محسوب می شود.
کمی بارش ها، خشکسالی، احداث چند سد مختلف بر روی این رودخانه، استفاده غیر مجاز و بی رویه کشاورزان از آب این رودخانه و بسیاری از عوامل دیگر می تواند برای همیشه عظمت این رودخانه عظیم را از بین ببرد.
قزل اوزن برای شهرستان طارم زنجان فقط یک رودخانه نبوده و نیست بلکه شاهرگ زندگی مردمانی است که شبانه روز در مزارع خود تلاش و زندگی را به معنای سخت آن تعریف می کنند.
  رودخانه قزل اوزن حال خوشی ندارد
کشاورزان این منطقه می گویند این رودخانه پر آبِ در سال های گذشته، هم اکنون حال خوشی ندارد، به طوری که پایین دست آن کاملا خشک شده و امیدی برای احیای آن نیست و یا شاید به سختی امکانپذیر باشد.
خشکسالی قزل اوزن به شرایط جوی و بارندگی بستگی دارد که در حال حاضر در آن آب جریان دارد منتهی مثل گذشته پر آب نیست.
مدیر دفتر حفاظت و مهندسی رودخانه های شرکت آب منطقه ای زنجان با بیان اینکه رودخانه قزل اوزن بزرگترین رودخانه استان به شمار می رود، گفت:این رودخانه از پنج شهرستان استان گذر می کند و جزو حوضه آبریز سفید رود محسوب
می شود و عمدتا در طول سال جریان دارد.
علیرضا حاجی میری افزود:خشکسالی قزل اوزن به شرایط جوی و بارندگی بستگی دارد که در حال حاضر در آن آب جریان دارد منتهی مثل گذشته پر آب نیست اما اینکه بگوییم خشکسالی در رودخانه به وجود آمده درست نیست و به عبارتی کم آبی آن را شاهد هستیم.
وی در خصوص احتمال خشکسالی کامل رودخانه نیز اضافه کرد: اگر شرایط کاهش بارندگی ادامه داشته باشد ممکن است شاهد خشکسالی رودخانه باشیم البته نظارت بر رودخانه صورت می گیرد تا برداشت های
بی رویه از طریق افراد سودجو و غیرمجاز اتفاق نیفتد.
این مسئول با بیان اینکه با توجه به کمبود بارش ها و خشکسالی‌های متوالی و کاهش آب رودخانه قزل‌ اوزن طی چند سال اخیر با پیگیری ها و برنامه ریزی‎های لازم، از سد آیدوغموش، آب خریداری شده است،گفت:این آب در شالیزارها و باغ‎های زیتون شهرستان طارم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  برداشت‎های بی‎رویه نابودی قزل اوزن را به دنبال دارد
رئیس اداره مدیریت زیستگاه ها و امور مناطق حفاظت محیط زیست استان زنجان نیز با بیان اینکه روخانه قزل اوزن یکی از بزرگترین رودهای کشور و استان است، ادامه داد: همچنین این رودخانه، یکی از مهمترین زیستگاه‌های آبزیان، دوزیستان، پرندگان آبزی و کنار آبزی و انواع گونه های پستاندار و خزنده است.
علی قره جه لو افزود:این رود بزرگ به عنوان یکی از جاذبه‌های دیدنی استان، منبع ارتزاق و درآمد مردم شهرستانهای استان است.
وی اضافه کرد:در سال های اخیر برداشت های بی رویه از این منبع موجب شده که این رودخانه در طول مسیر خود دچار کم آبی شدید، منفصل شدن جریان دائمی آب و ایجاد چالاب در طول مسیر رودخانه شود که این امر باعث نابودی گونه های منحصر به فرد رودخانه قزل اوزن خواهد شد.
قره جه لو با بیان اینکه هرچقدر نزولات آسمانی کمتر می شود بهره برداری از این رود افزایش می یابد، افزود:متاسفانه با خشکسالی های اخیر افت سطح آب رودخانه باعث شده مردم به حفر چاه، افزایش عمق مجاز چاه ها و بهره برداری بی رویه از این منبع اقدام کنند که این امر علاوه بر خشکی کامل بستر و  لایه های زیرین رودخانه، منبع و منشاء ایجاد آلایندگی خواهد بود.
به گفته رئیس اداره مدیریت زیستگاه ها و امور مناطق حفاظت محیط زیست استان زنجان، ایجاد سد و آب بند و انحراف چند رود فصلی منطقه که به عنوان تغذیه کننده اصلی این رودخانه هستند یکی از دلایل خشکی بستر رودخانه قزل اوزن است.
قره جه لو با بیان اینکه کشت های بی رویه برنج و افزایش باغها در طول مسیر این رودخانه از بدو ورود رودخانه تا خروج از استان هم یکی از این تعارضات است، افزود:اگر اقدام عاجلی از سوی مسئولان و مردم صورت نگیرد در آینده نه چندان دور قزل اوزن نیز مانند زنجانرود به خاطره ها می پیوندد و تمام مردمی که منبع درآمد آنان این رودخانه عظیم است دچار بحران شدیدی خواهند شد.
وی خاطر نشان کرد: باید از هم اکنون نسبت به مدیریت صحیح و اصولی مصرف آن اقدام کنیم تا ضمن مصرف پایدار و اصولی،این نعمت بزرگ را برای استان خود حفظ کنیم.