تاراج میراث ایرانی از وضعیت صادرات زعفران؛
خاویار، پسته، زعفران و فرش در جهان به نام ایران شهره است؛ اما قاچاق بلای جان این میراث بومی شده و به عنوان مثال، سال گذشته افغانستان ۲۱ تن زعفران تولید و ۶۷ تن صادر کرد.

خاویار، پسته، زعفران و فرش در جهان به نام ایران شهره است؛ اما قاچاق بلای جان این میراث بومی شده و به عنوان مثال، سال گذشته افغانستان ۲۱ تن زعفران تولید و ۶۷ تن صادر کرد.
به گزارش مهر، زعفران یا طلای سرخ یکی از ادویههای گرانقیمت جهان است که بیشتر منابع، خاستگاه آن را ایران میدانند.
این ادویه خوشبو، خوشرنگ و درمانگر که در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده میشود، دارای قدمتی طولانی در تاریخ است. محققان تاریخچه زعفران را در دامنههای زاگرس ایران و از دوران هخامنشی کشف کردهاند. برخی از افسانههای هندوستان زعفران را ادویهای هندی میداند که ارمغان بهشتی حضرت آدم بوده که در هند فرود آمده است.
در عصر حاضر در کنار کاربردهای غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی از زعفران در نقاشی، مجسمه سازی نیز استفاده میشود.
برخی محققان تاکید دارند خاستگاه زعفران جهان، ایالت ماد ایران است و بعضی محدوده بیشتری را مبدا این ادویه لوکس میدانند که شامل ایران، آسیای صغیر، ترکیه و یونان میشود.
افزایش رقبا در بازار زعفران
همیشه قرار نیست تا منابع ارزشمند سرزمینی با حمله، به تاراج برود گاهی هم بی توجهی و مجال دادن به دلالان، این یغما چراغ خاموش انجام میشود؛ بلایی که سر بازار زعفران ایرانی آمده است.
علی حسینی گازار، عضو هیات رئیسه شورای ملی زعفران به خبرنگار مهر گفت: ایران تولیدکننده عمده زعفران جهان است به طوری که ۸۵ تا ۹۰ درصد نیاز بازار این محصول از سوی زعفران کاران ایرانی تولید و تأمین میشود.
دوئل قاچاق و صادرات
اما بزرگترین معضل در برخی از محصولات کشاورزی موضوع قاچاق است. قاچاق زعفران، دام و… از موضوعات مبتلا به کشور بوده که همچنان قربانی میگیرد.
صادرات زعفران در ۶ ماهه نخست سال ۵۷ هزار و ۱۰۱ کیلوگرم (۵۷.۱ تن) به ارزش ۴۹ میلیون و ۴۶۵ هزار و ۹۶۰ دلار بوده است. این آمار نسبت به ۶ ماهه نخست سال گذشته در وزن ۴۱.۵ درصد و در ارزش ۵۲.۲ درصد کاهش داشته است.
نکته مهم این است که حدود ۴۵ درصد صادرات در قالب بسته بندی بین یک تا ۳۰ گرم انجام شده و حدود ۵۵ درصد صادرات هم در بسته بندی بالای ۳۰ گرم و در قالب فلهای بوده است.
مدیرکل سابق دفتر مطالعه، پایش و توسعه بازار سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران درباره چرایی آن به مهر گفت که استانهای تولیدکننده اصلی این محصول همجوار با افغانستان بوده و خروج آن از کشور از طریق شهروندان ایرانی و افغانستانی که گاهی اوقات نسبت قومی و فامیلی دارند راحت تر انجام میشود.
موضوع دوم به مسئله رفع تعهد ارزی بر میگردد. تمایل به عدم بازگشت ارز، سبب شده تا فعالان این حوزه به سمت صادرات غیررسمی کشیده شوند.
موضوع سوم به همجواری افغانستان با هند بر میگردد که مصرف کننده ۵۰ تا ۶۰ تن زعفران در سال است. همکاری این دو کشور در بحث تعرفه گمرکی سبب شده تا زعفران ایرانی اگر از کانال افغانستان به هند صادر شود برای این کشور با هزینه کمتر همراه است. تعرفه گمرکی صادرات زعفران بین افغانستان و هند صفر است در حالی که این عدد برای تجار با مبدا ایران به هند ۳۸ درصد است.