ترس از زلزله نیست؛ نگران مدیریت بحرانیم

به واسطه ارتباطات و حضور گسترده ایرانیان در ترکیه، زلزله اخیر در این کشور بازتاب گسترده ای در میان ایرانیان پیدا کرده است. مردم مضطرب شده اند و مدام اخبار و نظرات کارشناسان زمین شناسی و زلزله را دنبال می کنند که ببینند آیا در تهران وقوع زلزله محتمل است یا زلزله ترکیه بر بیدار شدن گسل های غرب و شمال غرب ایران اثر گذاشته یا خیر.
اما واقعیت ماجرا این است که این اضطراب و نگرانی نه زلزله که از مدیریت بحران زلزله است. مردم می بینند که در یک بارش باران و یا آب گرفتگی پایتخت قفل می شود و یا با یک بارش برف دسترسی ها و خدمات گوناگون درون شهری و برون شهری مختل می گردد. مردم می بینند که وضعیت مردم در سرپل ذهاب پس از گذشته چند سال از وقوع زلزله به گونه ای است که هنوز در کانکس زندگی می کنند و ساختمان ها همچنان نیمه کاره رها شده اند و اگر هم کمک و امدادی وجود داشته، بیشتر از مرکز به حاشیه بوده است.
حال اگر اتفاقی برای پایتخت رخ دهد چطور می توان این حجم از نارسایی شهری و ناهماهنگی مدیریتی در کنترل و مدیریت بحران را ساماندهی کرد. گفتن این مسائل صرف اشاره به ضعف های موجود نیست، بلکه تاکید بر لزوم برنامه ریزی کلان برای وقوع حوادث مشابه زلزله در ترکیه است.
 آخرین زلزله مهیب درترکیه به سال 1999 میلادی باز می گردد که در آن زمان چیزی حدود 18 هزارنفر جان خود را از دست دادند.درآن زمان رسانه ها و افکارعمومی دراین کشور پیمانکاران و سازندگان
ساختمان ها را به خیانت متهم کردند و شهرداری ها را به سبب دادن مجوزها و
عدم نظارت های کیفی محکوم کردند. اما زلزله 1999 با برنامه ریزی مدیریت بحران در ترکیه زمینه تغییرات و اصلاحاتی را به وجود آورد که در دو نمونه مهم آن "اجباری شدن بیمه ساختمان ها" و "کنترل کیفیت بنا" براساس استانداردهای روز در دستور کار قرار گرفت.
اگر امروز گستره ویرانی های ترکیه زیاد به چشم می آید به سبب شدت، مدت زمان و عمق کم وقوع زلزله بوده است. کما اینکه در تصاویر مختلف
می بینیم که بعضا برج های چندین طبقه درهنگام وقوع زلزله تکان می خورند اما فرو نمی ریزند. چرا که ترک ها طی دو دهه اخیر در صنعت ساخت و ساز با جدیت و کیفیت بالا وارد عمل شده اند و این توانایی خود را در پروژه های پیمانکاری در اروپا و حتی ایران در زمان ساخت پروژه مسکن مهر، به رخ کشیدند.
اگر عکس های هوایی تخریب در مناطق زلزله زده را مشاهده  کنید به خوبی از نقشه کشی و ساخت و ساز اصولی و مهندسی شده چینش ساختمان ها می توان داشتن یک برنامه مشخص و مدون را مشاهده کرد
به گونه ای که از هر طرف دسترسی و امداد رسانی به ساختمان ها میسر است و مسیرهای تردد وسایل نقلیه به خوبی در نظر گرفته شده اند.
درهمین یک فقره کمی به بالای شهر و پایین شهر تهران نگاه کنید. در مناطقی همچون فرشته تهران ساختمان ها و برج های مسکونی را با
کوچه ها و خیابان های تنگ و باریک مشاهده می کنید. این ساختمان ها با چه مجوز و استانداری سربه فلک کشیده اند؟!. در جنوب تهران بافت فرسوده به گونه ای درهم تنیده است که با کوچکترین تکانی درهم فرو
می ریزد به گونه ای که دسترسی به خانه های انتهایی یک کوچه یا خیابان به هیچ وجه امکان پذیر نخواهد بود!.
امروز کشورهایی همچون ژاپن و کره جنوبی به همزیستی مسالمت آمیز با زلزله دست یافته اند و با زلزله هایی به مراتب شدیدتر از زلزله اخیر در ایران و ترکیه مردم به کار روزمره خود ادامه می دهند. پس می توان پیشگیری کرد به شرط آنکه مدیریت فنی و کیفی در این حوزه اصولی و با استاندارد دنبال شود و ملاک های شهرسازی صرفاً بر پایه درآمدزایی یا امیال سیاسی دنبال نشود.