از بافت جاجیم انگشتی تا مهارت بافت سیاه چادر

قسمت دوم و پایانی
 مهارت قارت بافی روستای گریمنج قاینات
قارت بافی روستای گَریمُنج، هنری ۲۰۰ ساله و منحصربه‌فرد در استان است.قارت واژه‌ای ترکی به معنای زمخت و خشن و زبر است. در گریمنج به بافته‌ای پشمی که بر روی دارهای زمینی با استفاده از پشم نژاد نوعی گوسفند معروف به بوری تهیه شده اطلاق می‌شود که به‌عنوان پالتو یا بالاپوشی به همین نام کاربرد دارد.
در پارچه‌ی قارت، ترکیبی از رنگ‌های کرم روشن تا قهوه‌ای تیره و بور دیده می‌شود. این هنر بیشتر در ماه‌های فروردین تا مهر سال که هوا مساعدتر است صورت گرفته و بانوان روستا اجراکنندگان و حاملان این هنر زیبا هستند.
تمامی مراحل تولید آن در روستای گریمنج به شیوه‌ی کاملاً سنتی انجام می‌شود و قدمت این پارچه در روستای گریمنج و روستاهای اطراف حداقل به اواخر زندیه و اوایل قاجار یعنی حدود ۲۰۰ سال می‌رسد.
مقاومت بالا در مقابل نفوذ آب و محافظت از بدن در برابر سرما و رطوبت در فصل‌های سرد سال و جلوگیری از گرما به بدن در فصول گرم باعث شده که اهالی منطقه به استفاده از این پارچه در تهیه لباس روی‌آورند و به‌عنوان تن‌پوش بومی در زندگی روزمره مورد استفاده قرار دهند.
انجام فرآوری نهایی بر روی پارچه تهیه‌شده شامل آهار دادن و ممزوج کردن یا خواباندن پارچه در مخلوط آرد جو و آب و درنهایت مالیدن با صابون‌های مخصوص و شستشو با آب ولرم جهت پرزگیری، نرمی و مشخص شدن آب رفت پارچه برای تهیه لباس، از مهارت‌های تجربی در این هنر زیبای بومی در شهرستان قاینات است. این مهارت با شماره ۲۴۸۸ در فهرست میراث معنوی کشور(ناملموس) به ثبت رسیده است.
 مهارت سیاه چادر بافی در روستای سیدال
سیاه چادر نوعی مسکن عشایری است که از موی بز و توسط زنان عشایر بافته می شود. سیاه چادرها به دلیل خواص ویژه مو از جمله ضد نفوذ بودن در برابر آب در هنگام بارندگی، در دسترس و ارزان قیمت بودن، سبک بودن و جمع آوری و حمل راحت، جلوگیری از نفوذ حیوانات خزنده و گزنده به داخل چادر و جلوگیری از ورود سرما در زمستان و گرما در تابستان مورد استفاده عشایر قرار می گیرد.
روستای عشایری سیدال از قدیم بر اساس نظام خانی اداره می شده و خان یا رییس محله همه کاره روستا بوده و در طراحی، کیفیت، قیمت گذاری و فروش سیاه چادر تأثیر گذار بوده است و نقوش تزیینی سیاه چادر بر اساس نظر خوانین محلی بر روی سیاه چادرها ایجاد می شده که با توجه به تغییر فرهنگ خان نشینی، روند تولید بر اساس تقاضای مشتریان تا کنون ادامه داشته است.سیاه چادرهای سیدال غالباً به صورت منقوش دارای حاشیه با نقوش ساده و گاها تصاویری از بز کوهی و چوپان در متن
سیاه چادر می باشد که با رنگ سفید و یا کرمی روشن پشم اجرا می‌گردد که وجه اصلی تمایز آن با سایر سیاه چادرهای منطقه است. تولید مواد اولیه از قبیل موی بز و کلیه کارهای مقدماتی تولید از جمله ریسیدن مو، حلاجی و تابانیدن نخ در روستا و با همکاری زنان و مردان انجام می‌گیرد.
 ایسنا