گسترش بیابان‌زایی در کشور و به خطرافتادن امنیت غذایی

حال وضعیت محیط کشور بد است؛ حال جنگل‌ها و مراتع بد است، در این میان می‌توان به دلایلی چون جنگل‌خواری و استفاده بیش ازحد از مراتع برای چرای دام‌ها اشاره کرد. اما آن‌چه در حال وقوع است، وضعیتی فاجعه‌بار دارد که هرچه زودتر باید برای آن چاره‌ای فوتی و فوری اندیشید و برایش ستاد بحران واقعی و عملیاتی تشکیل داد. کشور ما به‌سوی بیابانی‌شدن پیش می‌رود.
 86 درصد از كل سطح كشور، در شرايط خشك واقع شده و به‌نحوي چشمگير و همه‌جانبه تحت تاثير فعاليت‌هاي گوناگون انساني است. شرايط شكننده بوم‌شناختي در مناطق خشك و نيمه‌خشك بياباني از يك سو و بهره‌برداري‌هاي بي‌رويه و انحصارطلبانه از سويي ديگر، زمينه گسترش بيابان‌ها شده و آن‌را به معضلي حاد در سطح ملي بدل كرده است.
بر اساس آمار،۶۰ درصد از کل مساحت سرزمین ما در معرض تخریب و تبدیل‌شدن به بیابان است؛ از این میان ۷۵ درصد مربوط به مناطق در معرض خشکیدن بر اثر فرسایش آبی و ۲۵درصد در معرض فرسایش‌های بادی است.
طرح مقابله با بیابان‌زایی بیش از حدود شش‌ دهه است که در کشور در حال اجراست، اما طی ۱۰سال گذشته مناطق تحت‌ تأثیر فرسایش بادی از ۲۰ به ۳۰ میلیون هکتار و کانون‌های بحرانی نیز از ۷ به ۱۳ میلیون هکتار رسیده و خسارات زیادی به منابع‌ زیستی، اجتماعی و اقتصادی وارد کرده است.کارشناس دفتر امور بیابان سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در این‌باره می‌گوید: «پدیده بیابان‌زایی در نقاط مختلف کشور از جنگل و مرتع گرفته تا تالاب‌ها و اراضی کشاورزی اتفاق افتاده است و داده‌ها از تخریب سرزمین در کشور خبر می‌دهد که از لحاظ پیشگیری از تخریب با وضعیت مطلوب فاصله داریم.»
خاک حاصلخیز برای کشور ما که سرزمینی نیمه‌خشک تا خشک است و در بسیاری از مناطق چشم کشاورزان به آسمان و کشت دیم است، ارزش بسیار دارد، هم از این روست که گاهی دست‌درازی‌هایی به مراتع حاصلخیز و حتی جنگل‌ها شده و جنگل‌تراشی صورت می‌گیرد. زیرا اقتصاد بسیاری از کشاورزان به همین مسئله بستگی تام دارد.چنین فعالیت‌هایی موجب افزایش سیلاب، از بین رفت خاک حاصلخیز و رشد بیابان‌زایی می‌شود.
آسیب‌پذیری خاک در مقابل فرسایش بادی و آبی، افزایش تعداد و شدت توفان‌های ماسه‌ای و گرد و خاک، فرونشست زمین، کاهش حاصلخیزی و توان تولید خاک و اختلال در فرایند بازسازی و بازتولید طبیعی پوشش گیاهی، ازجمله اثرات مستقیم و آنی بیابان‌زایی است که ایران طی دهه اخیر با بیشترین دامنه این خطرات مواجه شده است.این رخدادها، پیامدهای جدی اقتصادی و اجتماعی نیز به همراه دارد. بیابان‌زایی با محدودکردن منابع طبیعی، موجب کاهش تولیدات کشاورزی شده و این فعالیت را به‌طور فزاینده‌ای با بحران مواجه می‌کند. آن‌گاه
در پی کاهش تولیدات کشاورزی، فقر و مهاجرت جمعیت روستایی به مناطق شهری تشدید می‌شود و امنیت غذایی نخستین قربانی این شرایط خواهد بود.