قرار است اقتصاد کشور را "بازرگامی" مدیریت کنیم؟!

نگارنده از جمله کسانی بود که در زمان راه اندازی سامانه بازرگام جهت توزیع مرغ با نرخ دولتی از آن حمایت کرد و براین باوریم که می توان اقلام اساسی را با مدیریت و نظارت هدفمند از طریق سایت های فروش کنترل کرد.
اما این رویه صرفاً برای چند کالای اساسی که مردم با قیمت های بالا مجبور به خریدش هستند، قابل استفاده و دفاع است. حرف از کارایی این سامانه نیست، بلکه مراد از طرح این بحث انتقاد از نحوه نظارت بر
 قیمت های مواد غذایی در بازار است که مدام شاهد افزوده شدن اقلام بیشتر در سامانه بازرگام هستیم. به گونه ای که امروز به جز مرغ و برنج و روغن، شاهد عرضه ماست و پنیر،خامه کره و آجیل و انار و اخیراً هم با افزایش قیمت سیب زمینی به بیش از 20 هزارتومان، شاهد عرضه این محصول در سامانه بازرگام با قیمت مصوب هستیم.
این انتقاد از این بابت است که چطور مسئولان می توانند در این سامانه به تامین مایحتاج مردم با قیمت مصوب اقدام کنند، اما نمی توانند همین رویه را در کنترل بازار اعمال کنند؟! از سوی دیگر این ابهام را باید پاسخ داد که چطور می شود قیمت سیب زمینی طی یک هفته از 6هزار تومان به 20 هزار تومان می رسد و پس از ورود دستگاه های مربوطه این محصول با قیمت 10 هزار تومان یعنی 4 هزارتومان بالاتر از قیمتی که در بازار بود، فروخته می شود و بعد از آن مسئولان مدعی می شوند که جهت رفاه مردم با عرضه سیب زمینی در بازرگام مانع از فشار اقتصادی به مردم می شوند!!.
این چطور کنترلی است که ابتدا شاهد افزایش قیمت تصاعدی هستیم بعد دستگاه های مربوطه ورود می کنند و با کاهش نسبی نرخ قیمت،آن محصول را در بازرگام عرضه می کنند؟! حرف برسر این است که اگر امکان کنترل قیمت ها و عرضه مدیریت شده وجود دارد، چرا پیش از افسارگسیختگی قیمت ها ورود نمی کنند و مانع از قیمت های عجیب در اقلام خوراکی نمی شوند.
یک روز شاهدیم که کشاورزان از بی مشتری بودن محصولات خود را کنار جاده می ریزند تا مردم به رایگان ببرند، روزی دیگر می بینیم که آن محصول نایاب می شود و قیمتش به گونه ای نامعقول افزایش
 می یابد.
سیب زمینی کیلو 20 هزارتومان، برنج کیلو 95 هزار تومان، ماست دبه ای
50 هزار تومان و ... قیمت هایی است که واقعاً حیرت آورند. جالب تر اینجاست که کشاورز و تولیدکننده و کارخانه داران مدام از اینکه محصولاتشان را ارزان می فروشند گلایه دارند و مدام از دست های
واسطه گر و مافیای اقلام خوراکی می گویند.
به نظر می رسد اگر مدام بخواهیم نظاره گر افزایش قیمت ها باشیم و بعد آن محصول را در بازرگام با قیمتی نسبی عرضه کنیم، باید تا چندی دیگر شاهد عرضه تمامی محصولات خوراکی در این سامانه باشیم. این رویه بدور از مدیریت هدفمند اقتصادی است و این انتظار از دستگاه های متعدد و عریض و طویل ناظر و تنظیم کننده بازار خواست تا مدیریت خود بر تمامی اقلام خوراکی را پیش از عرضه رصد کنند تا تعادل میان عرضه و تقاضا را کنترل کنند. به نظر می رسد مدیریت هوشمند عرضه و تقاضا آسان تر و کم هزینه تر از مدیریت بازرگامی باشد.