مدیریت اقتصاد ممکن است، حتی در افغانستان

هرچه از مشکلات اقتصادی و معیشتی کشور نزد کارشناسان و مسئولان مختلف انتقاد می شود، همگی بر این باورند که این وضعیت نیاز به یک برنامه ریزی دارد و قابل کنترل است. البته این مسئله را نیز در تمامی ادوار انتخابات مجلس و دولت نیز مشاهده می کنیم و کاندیداها همگی به گونه ای حرف می زنند و وعده می دهند که گویا نسخه رهایی و علاج مشکلات کشور در جیبشان است و قرار است از فردای انتخاب شدنشان آن را به اجرا بگذارند و همه چیز به حالت عادی و روند توسعه آغاز گردد.
اما هرچه جلوتر می رویم و به عقب نگاه می کنیم می بینیم که چه روزگار بهتری در سال قبل و سال قبل تر آن و قبل ترش داشتیم و ای کاش درهمان نقطه می ماندیم و جلوتر نمی آمدیم. مدام در حسرت برنامه ای مشخص و مدون هستیم تا به اجرا درآید و دردی از گرفتاری های ملت و کشور حل شود.
البته که این خواسته ای غیرعادی نیست و گویا تنها برای ما علم مدیریت تبدیل به معجزه شده و اگر کسی بتواند استانداردهای علم اقتصاد و مسئولیت پذیری را به اجرا درآورد به چشم ناجی و منجی آن را می نگریم. درحالی که کافی است قدری از مدیریت کارآمد و نیروهای آموزش دیده در حوزه های تخصصی بهره ببریم.
این موضوع ساده را امروز می توان در مدیریت حکومت طالبان در افغانستان مشاهده کرد. بله! افغانستان که حاکمیتش از سوی همگان مورد نقد است و هیچ کس فکرش هم نمی کند که یک عده افراد با شکل و شمایل خاص و با دمپایی در مسند وزارتخانه ها و نهادها و ادارات این کشور مدیریت داشته باشند و امور را به پیش ببرند.
شکی در ناصواب بودن سبک و سیاق حکومت طالبان و فشاری که بر مردم این کشور وارد می شود، وجود ندارد اما نمی توان با آمار و ارقام احساسی و یا سیاسی برخورد کرد. عملکرد اقتصادی نیروهای طالبان در حوزه اقتصاد موجب ثبات و ارتقای ارزش پول ملی، کنترل تورم، کاهش رشد منفی و افزایش درآمدهایی مبتنی بر گمرکات، مالیات و کاهش درآمدهای سیاه همچون قاچاق مواد مخدر گردیده است.
مسلماً این اعداد و ارقام خود به خود به وجود نیامده و حاصل عملکرد و اجرای برنامه های مدنظر حکومت طالبان بوده است که بنابر گزارش بلومبرگ "طالبان در سه ماهه نخست سال 2023 بهترین عملکرد را در حفظ پولی ملی در تمامی جهان داشته است. میلیاردها دلار پول افغانستان حاصل از کمک های بشردوستانه و افزایش تجارت با همسایگان آسیایی، پول این کشور را به صدر رتبه بندی جهانی در حفظ پول ملی در این
سه ماهه رسانده است و این نقطه ای غیرعادی برای کشوری فقیر با یکی از بدترین سوابق حقوق بشری در جهان است".
داده های گردآوری شده توسط بلومبرگ نشان می دهد که کنترل ارز، جریان های نقدی و سایر حواله ها به واحد پول افغانستان (افغانی) کمک کرده است تا در این سه ماهه حدود 9 درصد رشد کند.
موفقیتی که طالبان در حفظ ارزش پول ملی کسب کرده به دنبال برخی تصمیمات و اقدامات این گروه از جمله ممنوعیت استفاده از دلار و روپیه پاکستان در معاملات محلی، تشدید محدودیت ها برای آوردن ارزهای خارجی از خارج از کشور، و همچنین مجازات زندان برای کسانی است که این قوانین را زیر پا بگذارند موجب شده تا «افغانی» در سال جاری حدود 14 درصد رشد داشته است.
 ضمن اینکه نباید نسبت به درک اهمیت تجارت با همسایگان توسط حکومت طالبان بی توجه بود و این را می توان در مراودات و ملاقات های مکرر شخصیت های این گروه با سران کشورهای عرب، ترکیه، ایران، چین و روسیه مشاهده کرد.
این مطلب به دنبال بررسی عملکرد حکومت طالبان نیست، بلکه صرفاً با طرح این موضوع خواستیم به مسئولان و مدیران کشور متذکر شویم که می توان با مدیریت معقول و منطقی اقتصاد را مدیریت کرد، و فرقی نمی کند این برنامه ها در ایران باشد یا افغانستان، بلکه نقش سیاستگذاران و مجریان در این عرصه خودنمایی می کند.