عصای سفید نماد قدرت و اعتماد به نفس است!

روز جهانی عصای سفید؛

۲۴ مهرماه، مصادف با ۱۵ ماه اکتبر، روزجهانی عصای سفید است، عصایی که نماد نابینایان است و هر فردی که عصای سفید در دست داشته باشد، این پیام را به دیگران می‌دهد که نابیناست و باید در برخورد با او برخی مناسبات خاص رعایت شود.

عصای سفید نماد قدرت و اعتماد به نفس است!


24 مهرماه، مصادف با 15 ماه اکتبر، روزجهانی عصای سفید است، عصایی که نماد نابینایان است و هر فردی که عصای سفید در دست داشته باشد، این پیام را به دیگران می‌دهد که نابیناست و باید در برخورد با او برخی مناسبات خاص رعایت شود. از جمله این‌که اگر-تاکید می‌کنیم که
 اگر- این افراد به کمک خاصی نیاز داشتند، این کمک حتما از سوی دیگر شهروندان جدی گرفته شده و بی‌پاسخ نماند. البته اشاره به این نکته مهم ضروری است که سالهاست در کشورهای مختلف و از جمله کشورما، مسئله نابینایی و آموزش و به‌توانی نابینایان مورد توجه قرار گرفته و نابینایانی که در مراکز خاص آموزش دیده‌اند، اغلب می‌توانند به تنهایی زندگی خود را اداره کنند، هرچند که البته این زندگی شرایط و محدودیت‌های خاص خود را دارد.
با تبریک روز جهانی عصای سفید به تمامی روشندلان
در سراسر جهان امیدواریم تلاش دولت‌ها در احقاق حقوق آنان عامل تعیین کننده‌ای باشد تا نابینایی هرگز مانع رشد و ترقی هیچ انسانی نشود.
اما یکی از عجیب‌ترین اتفاقات در جامعه ما، در شهرها، این است که فضای شهری معمولا بدون توجه به وجود و حضور معلولان جسمی ساخته می‌شوند، در مبلمان شهری ما، اغلب توجهی به معلولان جسمی، سالمندان و زنان باردار نشده است؛ پله‌های روگذر و زیرگذر، پله‌های ورود به  مترو و ساختمان‌های اداری و مجتمع‌های مسکونی و حتی پله‌های ورود به بیمارستان‌ها، تنها یکی از چندین و چند مشکلی است معلولان جسمی ما با آن مواجه‌اند، حمل‌ونقل و جابه‌جایی این افراد در هنگام استفاده از وسایل نقلیه، نحوه خرید آنان
و ... جای خود دارد. البته برخی کشورها در برخی موارد، برای نابینایان امکاناتی فراهم کرده‌اند؛ از جمله این که روی برخی داروها، در ATM ها و روی برخی از مواد غذایی، به خط بریل، موارد مورد نیازبرای آگاهی آنان چاپ شده است که این حرکت حتی در کشور خودمان هم دیده می‌شود. در عین حال شهرداری برای راحتی مسیریابی این افراد، بخشی از مسیر پیاده رو را با موزائیک‌های خاصی فرش کرده  که نابینایان با استفاده از عصای سفید خود به‌راحتی می‌توانند از این مسیرها استفاده کنند؛ اما متاسفانه اغلب مردم نمی‌دانند این تفاوت در نوع موزائیک‌کاری پیاده‌روها برای چیست و لاجرم این مسیرها با انواع موانع، مسدود شده و کارکرد خود را از دست
داده‌اند.
 عصای سفید
روز عصای سفید (White Cane Safety Day) روزی جهانی است؛ که هر ساله در ۱۵ اکتبر مصادف با اغلب
(24) مهر و از سال ۱۹۶۴ میلادی جشن گرفته می‌شود.
این روز برای پاسداشت و گرامیداشت دستاوردهای نابینایان که چه  مادرزادی نابینا زاده شده‌اند و چه با بروز رخدادهای ناگوار و بر سر حوادث نابینا شده‌اند جشن گرفته می‌شود.
هر چند کاربرد عصا به عنوان وسیله کمکی در رفت و آمد نابینایان، از سده‌ها پیش متداول بوده، ولی به کار گیری عصای سفید به شکل امروزی و به عنوان نماد بعد از جنگ جهانی اول رایج شد. در سال ۱۹۲۱م. جیمز بیگز عکاس انگلیسی که در سانحه‌ای بینایی خود را از دست داده بود برای در امان ماندن از تصادف حین رفت‌وآمد در خیابان‌های اطراف محل زندگی خود ابتکار استفاده از عصای سفید را به کار برد و پس از آن بود که دو پژوهشگر آمریکایی قانون عصای سفید را نوشتند و ۱۵ اکتبر به‌عنوان روز جهانی نابینایان یا قانون عصای سفید تعیین شد.
عصاي سفيد نماد ايمني و تردد افراد نابينا در محيط پيرامون خود است كه بتواند در اجتماع حضور پيدا كنند و از حقوق خود همانند ديگر افراد جامعه برخوردار شوند.عصاي سفيد چشمان يك نابينا ست، همانطور كه ما داراي قدرت بينايي هستيم،
عصاي سفيد، پرچم استقلال يك نابيناست ،روز عصاي سفيد روز ترحم، دلسوزي نيست بلكه اين روز به رسميت شناختن استقلال و حقوق نابينايان است. روز عصاي سفيد به منظور پررنگ نشان دادن نيازها و رساندن صدا و پيغام افراد نابينا به همه آحاد جامعه ، سياست‌گذاران و بيداري‌سازي وجدان‌هاي پاك است.
شعار روز عصاي سفيد ،اين قدرت است ،اين اعتماد به نفس است، اين استقلال است نامگذاري شده است كه در اين شعار خيلي چيزها نهفته است فقط چشمان بينا  و دل آگاه مي‌خواهد كه معني واژگان آن‌را بفهمد.
عصای سفید می‌تواند ضامن جان و سلامت یک نابینا باشد. اگر عصای سفید را نبینیم این ماییم که نابیناییم. نابینا نه نیاز به ترحم ما دارد نه تعارفی، ما به عنوان شهروند بایدحقوق اجتماعی نابینایان را به رسمیت بشناسیم و رعایت کنیم.
 یونسکو و نابینایی و قانون عصای سفید
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد، (یونسکو) و شورای جهانی نابینایان در جلسه‌ای مشترک در سال ۱۹۵۰ میلادی، قانون «عصای سفید» را بررسی و تصویب کردند و روز ١۵ اکتبر برابر با 24 مهر ماه را روز جهانی «عصای سفید» یا روز جهانی «ایمنی نابینایان» اعلام کردند. اﯾﻦ روز در ﺟﻬﺖ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ روﺷﻨﺪﻻن، ﺗﻮﺟﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﮑﻼت آﻧ‌ﻬﺎ و اﯾﺠﺎد ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪﮔﺎن از ﻋﺼﺎی ﺳﻔﯿﺪ اﺳﺖ. قانون عصای سفید، تصویری جدید از نابینایان را در جامعه ترسیم کرده و از افراد نابینا می‌خواهد به منظور پشتیبانی از منافع خود، از تمام مفاد این قانون مطلع باشند. حق استفاده از کلیه امکانات رفاهی معمول در جامعه از سوی نابینایان، تشویق نابینایان به مشارکت در امور دولتی و اشتغال توسط دولت و رعایت کامل حقوق نابینایان به هنگام عبور و مرور از سوی رانندگان وسایل نقلیه از جمله مفاد این قانون می باشند.
 نابینایی و برنامه سازمان بهداشت جهانی
 اهمیت نابینایان به‌عنوان بخش بزرگی از جامعه انسانی سبب شده تا سازمان بهداشت جهانی برنامه‌های ویژه‌ای در راستای آموزش، پیشگیری و درمان بیماری‌های چشم در دستور کار قرار دهد. به‌عنوان مثال سازمان جهانی بهداشت با همکاری آژانس بین‌المللی پیشگیری از نابینایی و بعضی سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی در مورد مدیریت پیشگیری از اختلالات بینایی، برنامه‌ای را تحت عنوان Vision 2020 با هدف از بین بردن نابینایی‌های قابل پیشگیری تا سال ۲۰۲۰طراحی و به مرحله اجرا گذاشته است، تا برای همه افراد بشر حق برخورداری از دیدن فراهم شود. به‌نظر می‌رسد انجام موفقیت‌آمیز برنامه بینایی ۲۰۲۰ باعث جلوگیری از نابینا شدن حدود ۱۰۰میلیون نفر در سطح جهان بشود.
 خوب است بدانیم که علل نابینایی در کشورهای در حال توسعه و پیشرفته با یکدیگر متفاوت است.۹۰درصد نابینایی و اختلالات بینایی در جوامع فقیر یا خیلی فقیر رخ می‌دهد و علت بروز آمار بالای نابینایی و اختلالات بینایی در این مناطق آب مروارید، تنبلی چشم، عیوب انکساری و دید کم، تراخم و علل خاص نابینایی در کودکان است. آب مروارید (کاتاراکت) یکی از علل بسیار شایع نابینایی در دنیا است که به آسانی با هزینه مناسب و با جراحی قابل درمان است.
 نقش مهم جامعه و شهروندان
نگرش جامعه نسبت به روشندلان و هم‌چنین برداشت آن‌ها نسبت به خود که طبعاً متاثر از برخورد جامعه و فرهنگ حاکم است، نقش بسیار مهمی در چگونگی تشکیل انگیزه‌ها، توسعه و رشد استعدادهای نابینایان دارد. بنابراین، جامعه، مدرسه و خانواده مسئولیت خطیری را درزمینه ایجاد و تقویت انگیزه‌های بالنده درنابینایان برعهده دارند.
وجود الگوهای رفتاری سازنده درمقابل نابینایان ، نقش به‌سزایی در آگاهی آنان و جهت دار شدن و تحقق یافتن انگیزه‌های آن‌ها دارد. جامعه و خانواده باید تلاش کنند تا فرد نابینا خود را باور کرده و بداند که می‌تواند با وجود نابینایی به موفقیت‌های فراوانی دست یابد.
 وضعیت نابینایی در ایران
ایران  در میان 16 کشور اول از نظر جمعیت نابینایان  قرار دارد. سوالی که در این میان مطرح می شود، میزان شناخت و توجه ما در ارتباط با این گروه است. در جهان متمدن امروزه و پر رنگ شدن اصول  حقوق انسانی، اصل بر این گذاشته شده که همه با هر استعداد و توانی با هم برابرند؛ یعنی فارغ از رنگ یا نژاد یا معلولیت، همگان باید مساوی و برابر باشند و به این برابری احترام بگذارند.
 نابينايي و تحصيل
هنگامی که صحبت از تحصیل نابینایان می‌شود گاهی این فکر به ذهن برخی خطور می‌کند که یک نفر باید برای آنان کتاب‌های‌شان را ضبط کند یا این‌که از خط مخصوص
نابینایان - بریل - استفاده کنند اما واقعا آموزش دهندگان. مسئولان باور دارند که با استفاده از کامپیوتر و اینترنت، نابینایان خیلی بهتر می‌توانند به تحصیل خود ادامه دهند.
تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی می‌تواند ضعف بینایی آن‌ها را تا حدودی کاهش دهد. یونسکو در این زمینه مصوبات متعددی داشته است. با این‌حال دیده می‌شود که دانشگاه‌ها و مدارس تنها منشی در اختیار نابینایان قرار می‌دهند؛ این افراد کار خود را تکلیف نمی‌دانند بلکه تصور می‌کنند به نابینایان لطف می‌کنند.
در حالی‌که امروزه بیشتر دانشگاه‌ها کتابخانه های خود را به‌صورت دیجیتالی درآورده‌اند که برای نابینایان بسیارمطلوب است به شرط این‌که در کنار نسخه‌های PDF، نسخه WORD آن‌را نیز بر روی سایت قرار دهند.
 مشکلات خاص نابینایان
عدم مناسب‌سازی و امنیت در تردد افراد دارای معلولیت یکی از بزرگ‌ترین موانعی است که در سر راه نابینایان وجود دارد و برداشتن تمام موانع محیطی و هم‌چنین تسهیل سازی امکانات جامعه برای استفاده افراد کم بینا و نابینا در حضور هر چه بیشتر آنان بسیار مهم است.برخی معتقدند ریشه همه مشکلات افراد دارای اختلال بینایی عدم مناسب‌سازی محیط پیرامون است. منظور از مناسب‌سازی صرفا برداشتن موانع محیطی نیست بلکه حذف کردن هر آن‌چه در محیط مانع دسترسی می‌شود؛ از جمله عابربانک‌ها با گویا ساختن خودپردازها نیاز نابینایان به دیگران را می‌توانند کم کنند.
این امر نظارت مستمر نهادهای اجرایی را می‌طلبد؛ در هنگام ساختمان سازی به‌ویژه اماکن عمومی باید دقت لازم مبذول شود که تمامی افراد با شرایط ویژه مانند نابینایان، کم بینایان، سالمندان، کودکان و دیگر معلولیت‌ها بتوانند به‌راحتی در آن‌جا رفت‌وآمد کنند. مثلا آسانسورها به سیستم بریل مجهز باشند.
در کنار پله از سطوح شیب‌دار مناسب استفاده شود به‌ویژه موانع آهنی که گاه نهادها برای جلوگیری از ورود موتورها و وسایل نقلیه دیگر در پیاده روها و ساختمان‌ها و پارک‌ها و دیگر مکان‌ها قرار می‌دهند.
در کشورهای توسعه یافته اقدامات بسیاری در زمینه مناسب‌سازی صورت گرفته؛ تاکسی‌های مجهز به امکانات لازم با رنگ‌ها و اپراتورهای مخصوص و طراحی سایت‌های معین برای راهنمایی هر چه بهتر افراد دارای معلولیت که با توجه به نوع معلولیت خود چگونه می‌توانند از امکانات حمل‌ونقل عمومی استفاده کنند، از جمله اقدامات بسیار رایج در کشورهای توسعه یافته است.
 نابينايي و اشتغال
آمارهای رسمی، نرخ بیکاری نابینایان را 40 درصد اعلام کرده است. به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت نرخ بیکاری معلولان در ایران چهار برابر نرخ بیکاری افراد عادی است که از این میان 80 درصد آنان در خانواده‌های فقیر هستند. در میان شاغلان نیز شغل‌های گوناگونی از جمله استاد دانشگاه، معلوم، نماینده شورای شهر، کارمند و کارشناس دیده می‌شود اما متاسفانه تصور غالب این است که نابینا باید تلفنچی باشد و بیشترین شغل در میان نابینایان نیز همین است.
متاسفانه به‌رغم وجود قوانین متعدد برای اشتغال نابینایان هنوز اکثر قریب به اتفاق آنان بیکار هستند که این خود نشان دهنده عدم کارایی قوانین است.
نابینایی که با وجود تمام گرفتاری‌های موجود تحصیلات تکمیلی خود را به پایان می‌رسانند در جست‌وجوی کار با موانع زیادی روبه‌رو خواهند شد. بارها پیش آمده که در فرصت‌های استخدامی، رزومه یک شخص نابینا تایید شده اما بعد از این‌که متوجه نابینایی شخص شده‌اند، از استخدام او سرباز زده‌اند.
 خط بريل
خط بریل، خطی است که در قرن نوزدهم میلادی، برای سهولت کار افراد نابینا و کم بینا در امر تحصیل و تعلیم و تربیت توسط لویی بریل فرانسوی ابداع گردید. پدر لویی بریل کفاش بود و لویی درکارگاه وی کار می‌کرد. روزی درفش کفاشی به چشم وی برخورد کرد و در اثر این حادثه، لویی از نعمت بینایی محروم گردید. پس از آن، او درباره افرادی که از بینایی برخوردار نبودند، بسیار اندیشید و سرانجام به فکر افتاد تا خطی را به‌وجود آورد که افراد نابینا به‌وسیله آنْ به‌راحتی به امر خواندن و نوشتن بپردازند. او پس از مدت‌ها، موفق به ابداع خطی گردید که به نام وی، بریل، نامیده شد.
 دستگاه تایپ کننده  note taker
ماشین تایپ پرکینز را می‌شود یکی از مشترکات نابینایانِ آشنا به بریل در سر تا سر دنیا به حساب آورد. دشوار می‌توان نابینایی را پیدا کرد که بریل بداند و تا به حال نامی از این دستگاه نشنیده باشد یا برای نوشتن، به آن اعتماد نکرده باشد. وقتی «Michael Anagnos» در ۱۸۷۶ به عنوان دومین مدیر مرکز پرکینز انتخاب شد، از عمر چاپخانه بریل این مرکز چیزی حدود چهل سال میگذشت. در طول این چهاردهه، این چاپخانه همیشه با کمک‌های مردمی که عموماً هم با زحمت بسیار فراهم می‌شد سر پا مانده بود، اما اناگنوس مصمم شد تا تمام تلاشش را بر روی بی‌نیاز کردن این چاپخانه از جمع‌آوری کمک‌های مردمی متمرکز کند. او که در جمع‌آوری کمک‌های مردمی ید طولایی داشت، توانست مبلغ ۱۰۰ هزار دلار به‌عنوان وقف برای این چاپخانه فراهم کند تا این مرکز دیگر نیازی به کمک‌های خیریه برای گرداندن چاپخانه‌اش نداشته باشد. چاپخانه را هم به نام Samuel Gridley Howe، بنیانگذار پرکینز و پدرزن خود، نامگذاری کرد. به کمک همین پشتوانه مالیِ فراهم شده، مدیران پرکینز توانستند کار این چاپخانه را گسترش دهند و کتاب‌های بریل و انواع ابزارهای آموزشی مثل لوح ریاضی و نوشت‌افزار را برای نابینایان تولید کنند.
 مؤسسه پرکینز، در طول سی سال، انواع مختلفی از ماشین‌های تایپ را طراحی و تولید کرد. در سال‌های بعد از ۱۹۳۰، فدراسیون نابینایان آمریکا با همکاری L.C. Smith، از تولیدکنندگان ماشین تایپ‌های معمولی، ماشین نسبتاً مناسبی را تولید کرد، اما این ماشین، هم بسیار سنگین بود.
پرکینز، تولید ماشین‌های تایپ امروزیش را مدیون یک مهاجر انگلیسی است که گویا دستی هم بر آتش حوزه‌های مختلف طراحی و تولید داشته است. «David Abraham»، در میانه دهه سی در مؤسسه پرکینز مشغول به‌کار شد. در واقع آن‌چه که مسئولین پرکینز را نسبت به جذب او متمایل کرد، توانایی و خلاقیت بسیار بالای این تولیدگر در عرصه‌های مختلف بود. از همان موقع، تلاش‌های شبانه‌روزی آبراهام برای طراحی یک ماشین قابل اعتماد شروع شد.تلاش‌های آبراهام، سر انجام در ۱۹۴۱ نتیجه داد،ماشین تولید شده به سرعت توانست رضایت دانش‌آموزان را به خود جلب کند. سیستم کاغذ گذاشتن ساده‌تر شده بود. فاصله گذاری‌ها منطقی‌تر انجام می‌شد. ماشین نسبت به ماشین‌های قبلی بسیار سبکتر طراحی شده بود و دکمه‌ها به گونه‌ای سبک‌تر و قابل دسترس‌تر در اختیار کاربران قرار گرفته بودند. آن‌چه امروز به عنوان ماشین پرکینز شناخته می‌شود، با تغییراتی بسیار اندک، همان ماشینی است که آبراهام، هشت دهه پیش از این طراحی و تولید کرده بود.
 حقوق اجتماعی نابینايان
‌‌‌‌نابينايان، حق بهره‌گيري از كليه‌ امكانات رفاهي معمول در جامعه را دارند. آنان، حق دارند از پياده‌رو‌ها، خيابان‌ها، بزرگراه‌ها و وسايل ترابري همگاني مانند هواپيما، قطار، اتوبوس، خودرو، كشتي، هتل‌ها، مكان‌هاي عمومي و مراكز تفريحي و مذهبي بهره‌برداري كنند. چنان‌چه گه‌گاه محدوديتي براي سودجستن از اين تسهيلات و مكان‌ها در ميان باشد، بايد فراگير همه‌ افراد جامعه باشد و اگر شخص يا سازماني فقط براي نابينايان در استفاده از تسهيلات همگاني، محدوديت ايجاد كند يا حقوق نابينايان عاقل و بالغ را ناديده بگيرد، مجرم شناخته مي‌شود.
رانندگان وسايل نقليه، موظف به مراعات كامل نابيناياني هستند كه با عصاي سفيد در خيابان‌ها آمد و شد مي‌كنند. دولت، موظف است نابينايان را به مشاركت در امور دولتي تشويق كند تا آنان نيز به كار مشغول شوند.
 نابينايي در ايران
رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه 253 میلیون نابینا در جهان وجود دارد، اظهار کرد: از این تعداد 36 میلیون نفر نابینای کامل هستند. هم‌چنین 189 هزار نابینا در کشور ما وجود دارد که بیشتر آن‌ها با مشکل اشتغال مواجه هستند و متاسفانه اکثر این افراد دچار مشکلات معیشتی هستند. البته این وضعیت در مناطق کم برخوردار وخیم‌تر است. یک میلیون و 450 هزار معلول در کشور وجود دارد که برخی از این افراد چند معلولیتی هستند و حتما باید در اولویت قرار گیرند. 60 انجمن نابینایان در کشور وجود دارد.مطالبه گری این انجمن‌ها می‌تواند در حوزه اختصاص بودجه و نظارت بر فعالیت‌های سازمان بهزیستی موثر باشد..