زمینه‌سازی برای انتقال دانش قراردادهای میدان‌محور نفت با دانشگاه‌ها

مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران با هدف انتقال دانش به دست آمده در قراردادهای میدان‌محور با دانشگاه‌ها به کارشناسان و متخصصان ذی‌ربط صنعت نفت، برنامه کلانی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی کاربردی تدارک دیده و در
گام نخست این مسیر، کارگاه پروژه پژوهشی میدان آزادگان را برگزار کرده است.
به گزارش خبرنگار شانا، این کارگاه آموزشی سه‌روزه با عنوان دوره آموزشی - تخصصی Asphaltene and Wax InhibitorsDevelopment طی هفته گذشته (۱۸ تا ۲۰ آبان‌ماه) به‌صورت مجازی و با تدریس نگهدار حسین‌پور و محمدرضا رسایی (مدرسان انستیتو مهندسی نفت دانشگاه تهران) برگزار شد و با توجه به حوزه فعالیت شرکت‌های تابع شرکت ملی نفت ایران و ارتباط دستاوردهای این پروژه با نیازهای موجود در صنعت نفت، ۲۸ نفر از کارشناسان و متخصصان ذی‌ربط از شرکت‌های نفت و گاز اروندان، ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، مهندسی و توسعه نفت، نفت فلات قاره ایران و مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران در این دوره شرکت
 کردند.
براساس اعلام مدیریت پژوهش و فناوری شرکت ملی نفت ایران، با توجه به ترکیب شرکت‌کنندگان که عموماً از افراد متخصص و با سابقه کاری مرتبط با تولید و بهره‌برداری در شرکت‌های تابع این شرکت بودند، طراحی محتوای دوره آموزشی به‌گونه‌ای انجام شد تا طی روزهای نخست و دوم به ترتیب مبانی تئوری ضروری ارائه شود و شرکت‌کنندگان به‌صورت کاربردی با الزام‌های آماده‌سازی چاه و نمونه‌گیری صحیح سیالات، صحت‌سنجی و اعتبارسنجی نمونه‌ها، پروتکل‌ها و دستورعمل‌های آزمایشگاهی و سرانجام تعبیر و تفسیر نتایج آزمایش‌های انجام شده در پروژه پژوهشی میدان آزادگان آشنا شوند.
در پایان دوره نیز نمونه‌های اولیه از بازدارنده‌های آسفالتین و وکس که از سوی انستیتو مهندسی نفت تولید شده است و نیز مقدار و بازده اثربخشی انواع بازدارنده‌ها ارائه شد تا این امکان به مدیران و کارفرمایان شرکت نفت داده شود که بر اساس ملاحظه‌های فنی و اقتصادی به انتخاب و استفاده بازدارنده بهینه از میان گزینه‌های مختلف بپردازند. ارزیابی‌های انجام شده شرکت‌کنندگان در این دوره آموزشی - تخصصی، رضایت‌بخش و حاکی از ارتقای سطح علمی و تجربه عملی ایشان بوده است.
بر پایه نتایج مطالعات دانشگاه تهران در میدان آزادگان، انستیتو مهندسی نفت با توجه به مشکلات تولید چاه‌های سروک در میدان آزادگان به‌دلیل سنگینی نفت این لایه و چاه‌های فهلیان به دلیل رسوب آسفالتین در ستون چاه و تأسیسات، اقدام به فرمولاسیون و ساخت مواد شیمیایی نانوپایه کرده است که به نحو مؤثری به سبک‌سازی و کاهش گرانروی نفت سروک و نیز کنترل و کاهش رسوبات آسفالتین نفت فهلیان در مقیاس آزمایشگاهی منجر شده است. در مراحل بعدی انجام پروژه، ارزیابی عملکرد میدانی این مواد انجام می‌شود که می‌تواند در بهبود نرخ تولید چاه‌های سروکی و کاهش بسته شدن چاه‌های فهلیان مؤثر
 باشد.
در مسیر تحقق اهداف از پیش طراحی‌شده در قراردادهای میدان‌محور درباره توانمندسازی دانشگاه‌ها در رفع چالش‌های تولید و افزایش ضریب بازیافت میدان‌های واگذارشده، انستیتو مهندسی نفت دانشگاه تهران نسبت به تأسیس شرکت دانش‌بنیان بهره‌افزایان زاگرس شیمی نیز اقدام کرده است که راه‌اندازی این شرکت را می‌توان دستاورد عینی ارتباط صنعت و دانشگاه دانست، زیرا با توجه به دانش فنی توسعه‌یافته در پروژه پژوهشی میدان آزادگان، نتایج آن در قالب محصولات بازدارنده رسوب‌های آلی آسفالتین و واکس در نمایشگاه محصولات ساخت ایران ارائه و آمادگی لازم برای ارائه خدمات تجاری فرمولاسیون و ساخت انواع بازدارنده‌ها با توجه به شرایط خاص سیال هر مخزن و میدان ایجاد شده است.
براساس این گزارش، در مجموع قراردادهای پژوهشی ازدیاد برداشت میدان‌محور که در دو مرحله با دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی امضا شده است، مطالعه فناورانه ۲۰ میدان نفتی و دو میدان گازی واگذار شده که مجموع آن بالغ بر نیمی از ذخایر نفت و ۴۰ درصد ذخایر گاز کشور را شامل می‌شود. به عبارت دیگر، هم‌اکنون ظرفیت‌های جامعه دانشگاهی و علمی برای مطالعات فناورانه حدود نیمی از ذخایر هیدروکربوری کشور به‌کار گرفته شده است.