لزوم مذاكره براي تهاتربه شيوه برد-برد

يكي از مهم‌ترين مشكلات كشور ما در تبادلات تجاري، به‌ويژه فروش نفت، مبادلات پولي است و از آنجا كه به دليل تحريم، امكان تبادل پول براي ما وجود ندارد، در قبال فروش نفت و گاز و براي حفظ بازار، ناچار از پذيرفتن روش معامله‌ايِ  پاياپاي هستيم كه امروزه از آن با عنوان تهاتر ياد مي‌شود. تهاتر- دريافت كالا به‌جاي كالا- هم در شرايط خاصي كه ما قرار داريم معمولا به نفع و خواسته و نياز ما بستگي ندارد و گاهي اين كشور خريداراست كه تصميم مي‌گيرد به‌جاي نفت و گاز، چه كالايي به ما بدهد. اما اكنون در شرايط ويژه‌اي از نظر تأمين واكسن قرار داريم،
به گونه‌اي كه برخي از بانك‌هاي كشورهاي طرف معامله با ما حتي در مبادلات پولي براي خريد واكسن نيزبه راحتي با ما كنار نمي‌آيند، هرچند رئيس بانك مركزي چندي پيش گفته بود كه ما در زمينه خريد واكسن مشكلي نداريم. كه اميد است چنين باشد.
اما خبر خوب در رابطه با خريد واكسن اين است كه سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام كرده است در حال مذاكره با كشور كره جنوبي هستيم تا به‎جاي پول‌هاي بلوكه شده ايران در آن كشور، واكسن دريافت كنيم. وي گفته است:«ما در همه مقاطع کارهای لازم را در خصوص واکسن کرونا انجام دادیم و هر زمان درخواستی شده با سرعت انجام دادیم.
قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی به ایران سفر می‌کند و امیدواریم این سفر خاتمه‌ای باشد به مسیری که در حال حاضر وجود دارد.» به گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره‌جنوبی، حدود ۵/ ۸ میلیارد دلار پول ما در كره جنوبي بلوکه شده كه قرار است با انواع کالا كه بخشي از آن واکسن‌کروناست، تهاتر شود.
متاسفانه تحريم، اغلب مسيرهاي مبادله‌اي ما را با مشكلات خاصي مواجه كرده است، در اين ميان، كشورهاي طرف معامله نيز گاهي خارج از عرف و انصاف، به‌نحوي ما را دچار محذوريت‌هاي خاصي مي‌كنند، چنانچه براي قبولاندن خريد واكسن با پول خودمان توسط آنان، بايد اقدام به چانه‌زني‌هاي سياسي بكنيم، در حالي‌كه براي تمام دولت‌هاي دنيا مسجل است كه مسئله درمان و به‌ويژه واكسن در عصر پاندمي كوويد19، را بايد از زاويه‌اي غيرسياسي نگريست و نبايد مسير رسيدن مردم ما به واكسن، به‌واسطه برخي بلوكه شدن‌ها، اين‌همه طولاني شود.
انتظار مردم از مسئولان ذيربط اين است كه در چنين مواردي از موضعي جدي وارد بحث و مذاكره شوند و روند و مسير مذاكره را به‌نحوي پيش ببرند كه نتيجه برد-برد باشد، نه به گونه‌اي كه نفت بدهيم و به‌جاي پول، كالاهايي را بپذيريم كه يا اساسا نيازي به آن‌ها نداريم يا در كشور خودمان در حال توليد است. در عمل پذيرفتن كالاهايي كه در كشورمان توليد مي‌شود، به‌جاي نفت، دو ضربه مهم به اقتصاد ما مي‌زند؛ نخست اين‌كه پول نقدي به بانك مركزي واريز و وجه خاصي دريافت نمي‎شود و دوم و مهم‎تر اين‎كه توليد و توليدكننده داخلي، دچار مشكلات فراواني مي‎شود، چون كالايي كه از خارج وارد شده رقيب جدي توليدكننده ما در بازار داخلي است.
از همه اين‌ها كه بگذريم؛ شايد همين مذاكره براي استفاده از پول‌هاي بلوكه شده براي خريد دارو واكسن، آغاز راهي باشد براي انجام تهاتر در مورد كالاهايي كه واقعا نياز اساسي كشور است، يعني قانع كردن كشورهايي كه از ما نفت مي‌گيرند و كالا مي‌دهند به‌نحوي كه اقدام به تحول كالاهاي اساسي بكنند و نه آن كالاهايي كه نه براي آنها صرفه اقتصادي دارد و نه براي ما.