بورس، طلا، ارز، مسكن، حباب‌هاي معلق و اقشار آسيب‌پذير

هياهو براي ايجاد جنب‌وجوش در فضاي بورس، براي بسياري نويدبخش و اميدآفرين بود و موجب شد بسياري نقدينگي خود را وارد اين حوزه كنند و طبعا آناني كه تخصص و سابقه بيشتري در زمينه بورس داشتند، مي‌دانستند كه چگونه وارد شده، خريد كرده و در نهايت چگونه خارج شوند تا بيشترين سود را ببرند؛ اما مشكل اصلي دعوت از افراد ناواردي بود كه نقدينگي‌هاي سرگرداني داشته و از بورس هم اطلاع چنداني نداشتند؛ اين افراد با ورود به بورس به آن رونقي كاذب بخشيدند و موجب بالارفتن شاخص‌ها شدند. هرچه شاخص‌ها بالاتر رفتند، هجوم شدیدتر ‏‌شد و شاخص افزایش يافت و در یک حلقه بازخوردی، دهک‏‌های دارای پس‏‌انداز، بیشتر وارد بورس شدند.
اين افراد، اغلب جزو كارمندان دولت وكارگراني با درآمد ثابت و مشخص هستند كه تلاش مي‌كنند با امساك در مخارج زندگي و زدن از طول و عرض علايق و سفر و تفريح و مهماني و خريد و... پس‌اندازي براي خود كنار بگذارند. اما با توجه به شرايط موجود و ركود تورمي و گراني پيش‎رونده، نگه‌داشتن پول به شكل پول طبعا به‌صرفه نيست و از ارزش آن هرلحظه كاسته مي‎شود. پس اينان اگر پس‌انداز خود را خرج نكنند، قدرت خريد آن از بين مي‌رود. اين افراد معمولا خيلي زود وسوسه مي‌شوند نقدينگي خود را با نيت سوداگري وارد بازار كنند. هجوم  و رفت‌وآمد آنان از بازار بورس به بازار طلا، بازار ارز، بازار مسكن و آغاز اين هجوم و دوندگي از ابتدا،
نه براي آنان سودي را كه انتظار دارند توليد مي‌كند و نه موجب رونق بازار مي‌شود.  
در اين ميان، برخي كه حرفه‎اي‎هاي بازار و سرمايه هستند، معتقدند دولت بايد منابعی را در صندوق‏‌هایی پيش‌بيني كرده و داشته باشد تا اگر شاخص نزولی شد آن صندوق در نقش خریدار وارد شده، شاخص را بالا نگه دارد. اما در اين صورت بودجه دولت که باید خرج عموم مردم و خصوصا حمایت از اقشار و صنایع آسیب‏‌دیده از کرونا و تحریم شود صرف افرادي مي‌شود که به قصد سوداگری وارد بورس شده‌اند و نمي‌خواهند زیان كنند؛ چون اگر بورس نريزد، اين افراد سود و ثروت بيشتري به دست مي‌آورند. به اين ترتيب اما شكاف ثروت و اقتصادي عميق‎تر مي‎شود و از آن سوي اگر بورس فروبريزد، دولت بايد بودجه خود را صرف فقرزدايي، رونق بخشيدن به حوزه سرمايه‎گذاري و كاستن از زيان سرمايه‎گذاران بورس كند. البته در اين ميان اقشار برخوردار به انحاء مختلف مي‎توانند خواسته خود را بر دست‎اندركاران تحميل كنند. اما چنين واكنشي از سوي اقشار كم برخودار از نظر اقتصادي كه معمولا كم يا بي‌اطلاع هستند و تحليلي از اتمسفر اقتصادي در چنين موقعيت‌هايي ندارند، ممكن نيست، چرا كه اقشار ضعيف به دليل موقعيت ويژه‌اي كه دارند نه منسجم هستند، نه صدایی در رسانه‌ها دارند و نه کسی از میان دانشگاهیان و سیاستمداران و روشنفکران منافع آن‌ها را نمایندگی می‏‌کند!
نتيجه ايجاد اين جنب‎وجوش‎ها و بالا و پائين كردن قيمت‎ها در بازارهايي كه به دنبال نقدينگي‎هاي سرگردان و جذب آن هستند، به جز تعميق شكاف اقتصادي و از دست رفتن پس‎انداز و سرمايه اندك اقشار كم درآمد، ظهور یک رکورد جدید و نابرابری اقتصادي است كه طبعا تبعات زيادي هم براي دولت و هم براي اقشار آسيب‎پذير جامعه دارد.

a.f.far99@gmail.com