این قطار از کنترل خارج شده جهانی، به سوی کدام مقصد می‌شتابد؟!

هر مشکل-بگوئیم ترومای- اجتماعی در هرنقطه از جهان، هم روی افراد و کنش‌های جامعه مبداء تاثیر دارد و هم موجب تغییراتی در جوامع دیگر می‌شود.
جهان امروز با قرارگرفتن در یک شبکه گسترده و غیرقابل کنترل مجازی، بسیار زودتر از حاکمان و کارشناسان، متاثر می‌شود و تغییر می‌کند؛ آن‌گاه پس از وقوع تغییرات است که قدرت‌ها و کارشناسان جوامع، صرفا می‌توانند گاهی از گسترش دامنه چنین تغییراتی جلوگیری کرده یا وارد فاز جدیدی از زندگی بشری شوند؛ فازی که در خود شاهد و تجربه‌گر تغییرات اساسی شده که گاه ساختار فرهنگی و عرفی یک جامعه را از ریشه، زیر و زبر کرده است.
پاندمی جهانی کرونا، به گفته بسیاری از کارشناسان اجتماعی و به اذعان بسیاری از حاکمان جهانی، بیش از آن‌چه که انتظارش را داشتیم ما را و جهان‌مان را تغییر داد. برخی کارشناسان، جهان پساکرونایی را به لوکوموتیو افسار گسیخته آنتونی گیدنز-جامعه‌شناس انگلیسی- تشبیه می‌کنند که معلوم نیست نهایتا در کدام مقصد وبه چه شکلی متوقف خواهد
 شد.
 اما شاید تشبیه جهان امروز با نوع تغییراتی که جوامع مختلف تجربه می‌کنند، به آن لوکوموتیوافسار گسیخته، چندان گویا و رسا نباشد؛ درست است که کرونا موجب در هم ریختگی برنامه‌ها و نظم جهانی، در همه ساختارها و در همه کشورها و بیشتر در کشورهای توسعه یافته که با اعتماد به نفسی کاذب، در خوابی خرگوشی فرو رفته بودند، شد؛ اما درهم پیوستگی این تغییرات و انتشار آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی و آگاهی لحظه‌به‌لحظه مردم از اتفاقات مختلف، موجب شده است که این لوکوموتیو، با نوعی جهش پیش‌بینی نشده، خود افسار خود را به دست گیرد و تغییرات را کنترل و جهت‌دهی کند.در انقلاب‌های علمی و صنعتی جهانی پیشین، مثل کشف کوپرنیک یا نظریه نسبیت اینیشتین که تاریخ جهان را به پیش و پس از خود تقسیم کردند و... می‌شد تقسیم این‌چنینی جهان را با حد فاصل‌هایی کاملا واضح شاهد بود؛ اما جهان امروزعرصه چنان پیشرفت‌های علمی و صنعتی بزرگ‌تری است که با هر اختراع و کشف در هر گوشه از جهان می‌توان تقسیم پیش و پس جهان را به‌طور متوالی تجربه کرد. امروز شبکه‌های اجتماعی، هم از سویی تنش‌زا هستند و هم تنش‌ها را کنترل می‌کنند؛ کرونا را به یک فاجعه جهانی بدل می‌کنند اما اجماع جهانی برای حل آن‌را جلب می‌کنند؛ لاف‌های قدرتمندان را هم منتشر می‌کنند و هم امکان راستی‌آزمایی آن‌را برای جهانیان فراهم می‌آورند- جنگ ترامپ و توئیتر- بنابراین دیگر به نظر نمی‌رسد این لوکوموتیو، در حال یک
گذرافسار گسیخته و بدون کنترل باشد؛ از قضا شبکه‌های اجتماعی، موجب شده‌اند مردم در حال تماشای سرعت گرفتن لوکوموتیو، هر کجا که هستند، یا در برابر سرعت آن بایستند- اعتراضات مردم مینیاپولیس آمریکا در
پی کشته کشتن یک سیاه‌پوست به دست پلیس سفیدپوست- و یا برای آن مقصد تعیین کنند-ورود اغلب مردم و کارشناسان مختلف در فاجعه دردناک کشته شدن رومینا به دست پدرش و طرح دوباره مسئله قتل‌های ناموسی در سراسر جهان- .

 درست است که کرونا، شاید موجب چهارمین تحول جهانی شود؛ اما این تحول از سال‌ها پیش آغاز شده و امروز قدرتمندان در حال دریافت ضربه‌های آن هستند؛ تغییرات اقلیمی و زیست‌محیطی یکی از پیش عامل‌های ظهور چنین بیماری‌های غیرقابل کنترلی در جهان ماست و چنان نیست که ناگهانی اتفاق افتاده باشد؛ انسان امروز با حضور در شبکه‌های در هم پیچیده مجازی و غیرمجازی، شاهد واقعی و راوی مستقیم چنین حوادثی است؛ اگر دقیقا خواسته باشیم از انقلاب سخن بگوئیم باید به رسانه شدن هر فرد در شبکه‌های مجازی اشاره کنیم؛ افرادی که سواربر این لوکوموتیو هستند و در لحظه وقوع هر حادثه‌ای حضور دارند و هر اتفاقی را با هم روزگاران خود در «آنی» به اشتراک گذاشته و در همان لحظه جهان را به پس و پیش از آن حادثه تبدیل می‌کنند

a.f.far99@gmail.com!