مذاکرات با تحریم، «نه ممنون!»

تبادل دو زندانی در ایران و آمریکا بعد چند روز فشار رسانه ای بر ترامپ برسر قضیه اعتراضات مردمی این کشور، موضوعی شد تا وی باردیگر بتواند دست به توئیت شود و برای خود شوی پیروزی راه بیندازد. اما نکته جالب دیگر در توئیت بازی ترامپ طرح مجدد مذاکره با ایران برای چندمین بار طی دوسال گذشته است.
ترامپ در دو توئیت مجزا ابرازتمایل کرده تا بار دیگر ایران را برای مذاکره با آمریکا مجاب کند و ضمن تشکر از ایران بابت آزادی زندانیان آمریکایی علناً خطاب به مسئولان ایرانی گفته:« برای توافق جدید تا انتخابات آمریکا صبر نکنید! من برنده خواهم شد.»
این توئیت های ترامپ را پیش زمینه ای برای بیان چند نکته قرار میدهیم تا پاره ای از مسائل را بررسی کنیم.
ابتدا درمورد آزادی و تبادل دو زندانی باید اشاره داشت که ایران شهروند آمریکایی به نام "مایکل وایت" را که کهنه سرباز ارتش شناخته می شود را آزاد و دولت آمریکا نیز شهروند ایرانی- امریکایی به نام دکتر مجید طاهری را که دانشمند معرفی شده ، آزاد کرده است. نکته قابل توجه دراین تبادل قرار گرفتن سوئیس به عنوان محل مبادله و به عبارتی هماهنگ کننده(میانجی) این اتفاق بوده است. این درحالی است که طی سال های گذشته و حتی قبل از روی کار آمدن دونالد ترامپ، این گونه تبادل زندانیان اغلب توسط سلطان نشین عمان صورت می گرفت. به نظر می رسد بعد از فوت سلطان قابوس پادشاه عمان، نقش میانجیگری این کشور کمرنگتر شده و شاید هم بتوان گفت، این احتمال وجود دارد که سوئیس با توجه به وزن و جایگاه بین المللی که دارد شاید بتواند درمورد تحولات آینده نقش پررنگ تری در میان ایران و آمریکا ایفا کند.
نکته بعدی درمورد بحث تمایل چند باره ترامپ برای مذاکره با ایران است. متاسفانه ترامپ با خروج از برجام و تشدید تحریم های همه جانبه رویکرد "فشار برای مذاکره" را در پیش گرفت و مسیر دیپلماسی را مسدود کرد. اما از سوی دیگر خواستار بازگشت ایران به میز مذاکره، آن هم به صورت مستقیم با آمریکاست. این درحالی است که ایران انجام مذاکره را منوط به لغو تمامی تحریم های آمریکا کرد و در مقابل ترامپ در توئیتی به فارسی نوشت: "نه ممنون". لذا آن قبیل بحث هایی که درمورد مذاکره با آمریکا مطرح
می شود، نمی تواند در این فضا محقق عزت و حتی منافع ملی ما باشد.
اما نکته آخر را باید از زبان ترامپ مطرح کرد و آنجا که میگوید
« برای توافق جدید تا انتخابات آمریکا صبر نکنید! من برنده خواهم شد». این گزاره موضوعی بدون تعارف است که باید مد نظر سیاستمداران کشورمان قرار گیرد. البته براین باوریم که برنامه های کشور معطل اتفاقات و تحولات آمریکا نیست، اما باید اذعان داشت که اگر گوشه چشمی به این موضوع داشته باشیم، از دوجهت متضرر خواهیم شد. اول اینکه اگر برای تغییر درروند تحریم ها منتظر انتخابات آمریکا باشیم، قطعاً دچار اشتباه استراتژیک خواهیم شد، چراکه با تمام اتفاقات امروز در آمریکا و قضیه کرونا، موقعیت ترامپ در انتخابات متزلزل نیست و احتمال برنده شدن وی در رقابت سیاسی بالاست .
از سوی دیگر باید به این موضوع توجه داشت که تحریم های تشدید شده بعد از خروج آمریکا از برجام تنها به نظر و دستور شخص ترامپ نبوده و نمایندگان این کشور در سنا نیز با آن همراهی داشته اند. لذا اگر منتظر باشیم تا جو بایدن بیاید وتحریم ها برداشته شود و همه چیز به قبل از خروج ترامپ ازبرجام باز گردد، اشتباهی بزرگتر خواهیم کرد. چرا ریل گذاری سیاست خارجی آمریکا در مقابله با ایران طی چند دهه اخیر تغییری نکرده و حتی در زمان برجام و دوران اوباما نیز شاهد تحریم های غیرقانونی آمریکا علیه کشورمان بودیم.

hamidasgari2020@yahoo.com