آيا آزمایش آنتی‌بادی به کار می‌آید؟

آیا کسانی که قبلا به کرونا مبتلا شده‌اند و پادتن اين ويروس در خون‌شان وجود دارد، دیگر دچار این بیماری نخواهند شد؟ تا چه اندازه می‌توان به نتایج تست آنتی‌بادی اطمینان کرد و اين تست‎ها به چه کار می‌آیند؟
پادتن یا آنتی‌بادی، نوعی پروتئین است در دستگاه ایمنی بدن که از جمله در پاسخ به حمله باکتری یا ویروس تولید می‌شود تا به آنتی‌ژن حمله‌ و آن‎را بی‌اثر کند. اگر پادتنی در بدن تولید شود، ردپای آن تا مدت‌ها در بدن باقی می‌ماند و وجودش در خون قابل اثبات است. وجود پادتن‌ها نشان می‌دهد که فرد پیش‌تر به بیماری‌ معینی دچار شده که بدن در پاسخ به آن، آنتی‌بادی تولید کرده است. این مسئله در مورد بیماری كوويد19هم صدق می‌کند.
در اوایل امسال در منطقه‌ای در اتریش، پس از دیده شدن یک مورد ابتلا به ویروس کرونا، مشخص شد که این ویروس به صورت گسترده‌ای در این منطقه پخش شده است. به گزارش دانشگاه اینسبروک در اتریش، در خون بیش از ۴۲ درصد از جمعیت تقریبا ۱۵۰۰ نفری این منطقه، این پادتن وجود داشت.
اما آیا به آزمایش آنتی‌بادی می‌توان تا به این اندازه اعتماد کرد؟ و آیا افرادی که وجود پادتن در بدن‌شان با تست ثابت شده، نسبت به ابتلای دوباره به این بیماری ایمن هستند؟
محققان«بنیاد همیاری کاکرین» این شبکه تحقیقاتی را زیر ذره‌بین بردند که در آن‌ها ۲۵ آزمایش آنتی‌بادی بررسی شده بود.
نتایج این تست‌ها در صورتی‌که فرد به ویروس مبتلا نشده باشد تقریبا مشخص است: در ۹۸ مورد نتیجه تست در مورد این افراد، درست بود و پاسخ به پرسش وجود آنتی‌بادی در بدن، منفی.
اما پژوهشگران نتوانستند به این پرسش پاسخ دهند که دقت این آزمایش‌ها وقتی بیش از ۴ هفته از شروع بیماری گذشته است، چه قدر است؟ از سوی دیگر این تست‌ها بیشتر در کلینیک‌ها و در مورد بیمارانی با روند شدید بیماری انجام شده و این پرسش که آیا اگر در مورد مبتلایان با علائم خفیف یا بدون علامت هم انجام می‌شد، به همین نتایج می‌رسیدیم یا نه، بی‌جواب است.
تا این‌جا مشخص می‌شود که در واقعیت شمار کسانی که به ویروس آلوده‌اند بیش از آن چیزی است که نتایج تست نشان می‌دهد.
تست آنتی‌بادی در تشخیص موردی کمتر به کار می‌آید. از یک طرف مدت زمان طولانی‌ای نیاز هست تا متخصص به نتیجه تست نسبتا دقیقی دست پیدا کند و حتی پس از رسیدن پاسخ تست، نمی‌تواند با اطمینان بگویند که این آنتی‌بادی مربوط به عفونت فعلی است یا قدیمی.
پژوهشگران بنیاد همیاری کاکرین می‌گویند، در تحقیقات‌شان به این نتیجه رسیده‌اند که پاسخ تست آنتی‌بادی تنها دو درصد تمامی کسانی که مبتلا به ویروس نبوده‌اند، به اشتباه مثبت از آب درآمده است. اما اگر این نتیجه را به تمامی جمعیت یک کشور تعمیم دهیم، به شمار نتایج نادرست افزوده می‌شود.