براي پذيرايي ازنخبگاني كه برمي‌گردند، چه تداركي ديده‌ايم؟

خبرخوش اين‌كه تعدادي از نخبگاني كه از كشور مهاجرت كرده بودند، در حال بازگشتن هستند، هرچند پروسه بازگشت  وماندگاري آنان، هنوز با اماواگرهايي همراه است و گاهي بازگشتن آنان صرفا براي همكاري‌هاي موقت دربرخي زمينه‌ها مانند شركت‌ها دانش‌بنيان و يا راه‌اندازي استارتآپ‌هاست، اما مي‌توان با تدابيري خاص و در نظر گرفتن امتيازهايي ويژه، اين بازگشتگان را به ماندگاري تشويق كرد.
مسئله مهم در مهاجرت نخبگان، اين است كه معمولا كشورهاي مقصد تسهيلات و امكانات ويژه‌اي براي اين افراد حاضر و آماده كه در كشور مبداء براي تربيت آنان بسيار هزينه شده، قائل مي‌شوند و تلاش مي‌كنند آنان را در كشور خود ماندگار كنند. از سويي ديگر، مهاجرت نخبگان، پديده‌اي تنها مختص كشور ما نيست، بلكه پديده‌اي جهاني است، هر فردي كه در خود استعداد خاصي دارد طبعا درپي آن است كه استعداد و توان خود را به بهترين شكل و با امكانات بيشتر شكوفا كند. و گاهي اين امكانات و زمينه‌ها در كشورهاي مبداء اين مهاجران وجود ندارد يا كم است. چنين است كه براي مثال ميزان مهاجرت نخبگان از كشور، شامل گاهي عددهاي عجيب و غريبي مي‌شود و آماري كه برخي مسئولان اعلام مي‌كنند، اختلافات فاحش چندهزار نفري دارد. اما به‌طور ميانگين مي‌توان گفت كه سالي 2000 نخبه از كشور خارج مي‌شوند و البته براي خروج اين نخبگان، شكارچيان زيادي از قبل تدارك ديده‌اند.
همچنان كه معاون روابط علمی و سرمایه انسانی مرکز تعاملات بین‌الملل معاونت علمی و فناوری، گفته است:« دولت می‌بایست برنامه‌های ویژه‌ای را برای جذب این افراد که تمایل دارند یک دوره ۶ تا ۱۲ ماه را با هدف انتقال دانش و تجربه در کشور حضور داشته باشند، در نظر بگیرد هم‌چنین برای افراد خاص که مشمول خدمت سربازی نیز هستند با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح و بنیاد ملی نخبگان تمهیداتی جهت انجام پروژه تخصصی جایگزین خدمت دیده شده است.» در واقع بازگرداندن اين افراد كه بيش از 5 سال در كشورهاي توسعه‎يافته زندگي كرده‎اند، يك مسئله است، و ماندگار كردن آنان به عنوان سرمايه‌هاي علمي كشور، نيازمند تمهيداتي خاص با هزينه‎كردهاي خاص‎تر است.