لزوم به‌روزرساني و استانداردسازي سيستم مالياتي كشور

در بسياري از كشورهاي توسعه يافته و نيز روبه توسعه، تمام مشاغلي كه درآمدزايي براي صاحب شغل دارد، مشمول ماليات مي‌شود؛ اين شغل ممكن است در حد دستفروشي و دكه‌داري باشد يا يك سلبريتي و يا رئيس‌جمهور و ...، مسئله مهم اين است كه ماليات به‌طور سيستماتيك و خودكار و روزآمد،‌ ماليات بر درآمد را اعمال مي‌كند و ماليات تعلق گرفته به‌صورت قبض و فيش به صاحب شغل ارائه مي‌شود. برخي از صاحبان مشاغل در اروپا و آمريكا، مانند سلبريتي‌ها كه درآمدهاي كلان دارند، در صورتي از پرداخت ماليات معاف مي‌شوند كه گزارش كمك‌هاي خود به خيريه‌ها و NGOها را به سازمان ماليات ارائه دهند.  نكته مهم اين است كه هر شغل درآمدزايي مشمول ماليات است و فقط درآمدهاي حاصل از سهامداري مشمول ماليات نمي‌شوند.
در كشور ما اين قاعده حتي اگر روي كاغذ آمده باشد هم، تقريبا آن‌چنان كه بايد و شايد اعمال نمي‌شود، براي مثال ناگهان سلبريتي‌هاي با درآمدهاي كلان، از پرداخت ماليات معاف مي‌شوند، حالا بحث بر سر چرايش بماند. سخن ما اين است در كشوري كه يك شبه يك كالاي مصرفي مانند مسكن، سكه و ارز و ... تبديل به كالاي سرمايه‌اي شده و به يك منبع درآمد تبديل مي‌شوند، بايد به‌طور خودكار و سيستماتيك، مشمول ماليات شوند، اگر اين اتفاق درست و به‌موقع و در جاي خودش مي‌افتاد، مسلما كالاي مصرفي چون مسكن، به كالاي سرمايه‌اي درآمدزا تبديل نمي‌شد، و ناگهان ما با افرادي مواجه نمي‌شديم كه به تنهايي صاحب 1000 واحد مسكن است، بي آن‌كه مالياتي براي اين سرمايه اندوخته كه مدام قيمتش افزايش مي‌يابد، بپردازد.
 بنابراين به‌نظر مي‌رسد در كنار رصد چنين داشته‌هاي انباشته‌اي، سازمان امور مالیاتی کشور هم نقش خود را ايفا كرده و با ماليات بستن بر چنين مواردي از خسارت‌هاي اجتماعي و رواني-جدا از خسارت‌هاي مالي فراوان- جلوگيري كند. اگر فردي يا افرادي دارايي‌هايي مانند ملك، خودرو، سكه و ارز را احتكار كرده و سرمايه و نقدينگي سرگردان خود را در اين زمينه‌ها بلوكه مي‌كنند، بايد ماليات بر دارايي سرمايه‌اي خود را بپردازند. و البته راه‌هاي فرار از پرداخت ماليات بر اين افراد هم بسته شود، چون خلاءهايي هم وجود دارد كه برخي از مالكان براي فرار از ماليات، با استفاده از آن‌ها مي‌توانند با تباني با يك املاكي، قول‌نامه‌هاي صوري تنظيم كرده و كد رهگيري دريافت كنند، بي آن‌كه خانه‌اي عملا اجاره رفته باشد. چنين فرارهاي مالياتي متاسفانه در برخي مشاغل به وفور ديده مي‌شود و به نوعي سيستم عملكردي در آن مشاغل تبديل شده است. چنان كه برخي از شركت‌هاي پردرآمد نيز با كمك حسابداران خود، بيلان‌هاي مالي نادرست و جعل شده به سازمان امور ماليات كشور ارائه مي‌دهند. اين موارد البته چند نمونه از بسيار مواردي است كه سازمان امور مالياتي كشوربايد درپي رصد آن‌ها باشد، كه به نظر مي‌رسد رسيدن به نقطه حساس اقتصادي امروز در جامعه و وضعيت دردناك معيشت مردم، نهايتا به اقدامات مدبرانه و دقيق
بينجامد.  a.f.far99@gmail.com